به گزارش همشهری آنلاین، روزنامه ایران نوشت: در شرایطی که مذاکرات کشورهای ایران و ۱+۴ در وین به مراحل حساس و تعیینکننده خود نزدیک شده است، شماری از قانونگذاران امریکایی با هدف کارشکنی مسیر مذاکرات، طرح وعده ایجاد «بانک سوخت هستهای» را با هدف متوقف کردن غنیسازی بومی ایران مطرح کردهاند.از جمله طراحان پشت پرده این طرح هم کسی نیست جز «باب مندز» با همراهی «لیندسی گراهام»، سناتور ارشد جمهوریخواه که سابقه خصومت آنها و تلاششان برای هدایت کنگره امریکا به سمت و سوی طراحی سیاستهای ضد ایران بر کسی پوشیده نیست. بنابر گزارشی که کمیته روابط خارجی سنا منتشر کرده است این دو سناتور از طرح خود با این ادعا که میخواهند از وقوع یک مسابقه تسلیحاتی بیثباتکننده در خاورمیانه جلوگیری کنند، رونمایی کردهاند. این طرح با الگوبرداری از طرح بانک سوخت هستهای معرفی شده توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه شده است و ادعا دارد یک مخزن منطقهای سوخت هستهای ایجاد میکند و به توسعه تجاری انرژی هستهای در سراسر منطقه منجر میشود و در عین حال نیاز به برنامههای هستهای داخلی خطرآفرین و بیثباتکننده را از بین میبرد.
در این طرح ادعایی در صورتی که ایران وارد توافقی شود که از برنامه غنیسازی بومی خود صرفنظر کند، امریکا باید برای کاهش و تخفیف تحریمها علیه ایران اقداماتی فراتر از موارد مندرج در برجام در نظر بگیرد. اقداماتی که باید شامل لغو برخی از تحریمهای اولیه و اصلی علیه ایران باشد. این طرح، دولت امریکا را موظف میکند که سیاستی اتخاذ کند که بر مبنای آن، هر کشوری در خاورمیانه چنانچه روند غنیسازی اورانیوم را متوقف کند، میتواند به بانک سوخت دسترسی داشته باشد.
آن گونه که از مواضع سناتورهای امریکایی برمیآید، برای آنها مهم نیست طرح ادعاییشان تا چه اندازه با متن خود برجام و پیمانهای چندجانبه بینالمللی مغایرت داشته باشد؛ همان قدر که بتوانند سقلمهای به مذاکرات و توافق هستهای بزنند، کافی است تا از رهگذرش گردی بر خاطر تلاشهای دیپلماتیک بنشیند.
هر چند انتظار نمیرود این دو نماینده سلوکی متفاوت از دیگر مقامهای دولت امریکا داشته باشند؛ اما گاه به نظر میآید آنها حتی نسبت به حق بنیادین ایران مبنی بر انجام حق غنیسازی هیچ اطلاعی ندارند و در نگاهی خوشبینانه به نظر میرسد واقعیتهای کشور خود و شرایطی که دولت امریکا را ناگزیر به بازگشت به مذاکرات کرد، نادیده میگیرند.
در پرداختن به این طرح موهوم یادآوری دو نکته حائز اهمیت است؛ از یک سو حق غنیسازی ایران در چهارچوب استفاده از انرژی صلحآمیز هستهای که همه فرایند چرخه سوخت از جمله غنیسازی اورانیوم را در برمیگیرد، از جمله مفاد مصرح در معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای موسوم به «ان پی تی» به شمار میآید و اساساً گفتوگو درباره آن در هیچ مذاکره بینالمللی موضوعیت ندارد. این در حالی است که وقتی ایران به موجب برجام پذیرفت سطح غنیسازی خود را پایینتر از ۵ درصد نگاه دارد و در ازای آن امریکا همه تحریمهای هستهای را بردارد، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ۱۷ گزارش متوالی به پایبندی ایران مهر تأیید زد و این همه در حالی بود که دولتمردان امریکا همان موقع سخت در تلاش برای بازگرداندن تحریمهای برجامی و تصویب تحریمهای دیگر با بهانههای کذایی بودند.
نادیدهانگاری واقعیات
وجه دیگر طرح قانونگذاران امریکایی، ادعایی است که در تلاش برای ممانعت از رقابتهای تسلیحاتی مطرح کردهاند. این در حالی است که آنها کوچکترین اشاره ای به رژیم صهیونیستی که هرگز عضویت در هیچ یک از سازوکارهای کنترل تسلیحات و خلع سلاح را نپذیرفته است، نکردهاند؛ یعنی در شرایطی که ایران عضو رسمی پادمان هستهای به شمار میآید و روند فعالیتهای هستهایاش همواره صلحآمیز بوده است، مقامهای صهیونیستی به رغم بهرهمندی از سلاح هستهای با ممانعت از پیوستن به توافقنامه منع تولید و تکثیر تسلیحات هستهای، تاکنون در هیچ یک از تأسیسات هستهای خود را به روی بازرسان آژانس نگشودهاند. این در حالی است که ذیل پیوند تنگاتنگ «واشنگتن» و «تلآویو» قابل انتظار بود که رویکرد غیر قابل دفاع رژیم صهیونیستی در عدم الحاق و عدم پایبندی به هنجارها و استانداردهای بینالمللی در حوزه عدم اشاعه سلاحهای هستهای و خلع سلاح از سوی مسئولان امریکایی نادیده گرفته شود.
از سوی دیگر مقامهای امریکایی در حالی از ایجاد بانک سوخت و تأمین نیازهای کشورهای منطقه خاورمیانه سخن به میان آوردهاند که واقعیات گذشته که در متن مذاکرات سالهای دور میان ایران و کشورهای غربی پیرامون روند فعالیتهای هستهای ایران رخ داد، به بوته فراموشی سپرده شده است. سعید جلیلی، رئیس اسبق مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی پیش از این در اشاره به تجربه خود از مذاکرات هستهای به نیاز ایران به سوخت ۲۰ درصد اشاره میکند و میگوید: «در آن دوره به سوخت ۲۰ درصد نیاز داشتیم، ولی آژانس بینالمللی انرژی اتمی سنگاندازی میکرد. بنده در مذاکرات گفتم که اگر این سوخت را به ما ندهید، خودمان تولید میکنیم. غربیها خندیدند، ولی ما پیش از دور بعدی مذاکرات این سوخت را تولید کردیم و معادله عوض شد.»
این اشاره، یادآوری کارشکنیهایی است که کشورهای منظومه غرب بارها در خلال مذاکرات با ایران از خود به منصه ظهور گذاشتند.
حالا در شرایطی که تهران، خود را متعهد به پیگیری مذاکرات با کشورهای بزرگ جهان میداند، به نظر میرسد قانونگذاران امریکایی باید نگران رژیمی باشند که به گزارش نشریه «نشنال اینترست» زرادخانه هستهای آن یکی از مخفیترین موضوعاتی است که در جامعه بینالملل وجود دارد.
اظهارات یک منبع آگاه درباره بسته جدید پیشنهادی نهایی ایران در وین