به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از وبسایت اسپیس، کاوشگر قطبسنجی پرتو ایکس (IXPE) که در ۹ دسامبر ۲۰۲۱ برای رصد اجرام مانند سیاهچالهها و ستارههای نوترونی در نور پرتو ایکس پرتاب شد، بیشتر از انتظار، نور مورد نظر را بر روی عملکرد درونی کیهان میتاباند. این کاوشگر اولین ماه خود را در فضا صرف بررسی سیستمهای مختلفش کرد تا برای گرفتن نخستین تصاویر خود آماده شود و اکنون تیم IXPE اولین تصویر علمی را منتشر کرده است.
این تصویر Cassiopeia A (ذاتالکرسی آ) را نشان میدهد؛ بقایای ستارهای که در قرن هفدهم به عنوان یک ابرنواختر منفجر شد. بر اساس بیانیهای از ناسا، این انفجار امواج ضربهای را به بیرون فرستاد، گازهای اطراف را گرم کرد و ذرات پرتوهای کیهانی (الکترونهای پرسرعت و هستههای اتمی) را برای ایجاد ابری از مواد مختلف شتاب داد. این ابر، همانطور که در تصویر خیرهکننده IXPE مشاهده می کنید، در نور اشعه ایکس به طرز فوقالعادهای میدرخشد.
پائولو سوفیتا، محقق ایتالیایی IXPE در مؤسسه ملی اخترفیزیک (INAF) در رم میگوید: «این تصویر زیبای IXPE از ذاتالکرسی آ است و ما مشتاقانه منتظر تجزیه و تحلیل دادههای پلاریمتری هستیم تا حتی بیشتر در مورد این باقیمانده ابرنواختر بدانیم.»
اکنون و در حالی که بارزترین ویژگی تصویر، رنگ سرخابی تقریبا نئونی آن است، در واقع در نور مرئی اینطور به نظر نمیرسد. اما این رنگ که نشاندهنده تابش اشعه ایکس است، راهنمای مفیدی برای دانشمندان محسوب میشود. هر چه رنگ اشباعتر باشد، نور اشعه ایکس شدیدتر است. علاوه بر این، رگههایی از آنچه در تصویر شبیه رعد و برق آبی است، پرتوهای پرانرژی ایکس را نشان میدهد که توسط رصدخانه پرتو ایکس چاندرا ناسا دیده میشود.
بر اساس این بیانیه، در حالی که این دو تلسکوپ هر دو پرتوهای ایکس را رصد میکنند، انواع آشکارسازهای مختلفی دارند، بنابراین، با همکاری یکدیگر، میتوانند دادههای کامل و دقیقتری تولید کنند.
اولین تصویر رصدخانه پرتو ایکس چاندرا نیز از Cassiopeia A پس از پرتاب آن در سال ۱۹۹۹ بود. مشاهدات اولیه چاندرا نشان داد که در مرکز باقیمانده، باید جسم فشردهای مانند سیاهچاله یا ستاره نوترونی وجود داشته باشد.
مارتین سی ویسکوپف، محقق اصلی IXPE در بیانیه ناسا گفت: «تصویر IXPE از ذاتالکرسی آ به اندازه تصویر رصدخانه پرتو ایکس چاندرا از همان بقایای ابرنواختری تاریخی است. این نشاندهنده پتانسیل IXPE برای به دست آوردن اطلاعات جدید و دیده نشده درباره Cassiopeia A است که در حال حاضر در دست تجزیه و تحلیل قرار دارد.»