همشهری آنلاین - فاطمه عباسی: اکسپوی ۲۰۲۰ به آخرین روزهای خود نزدیک شده و ایرانیان زیادی قصد دارند از این فرصت تکرار نشدی برای دیدن پاویون‌های کشورهای مختلف جهان استفاده کنند. برگزاری برنامه‌های عمومی هیجان‌انگیز مانند کنسرت‌های افراد مشهور هم مزید بر علت است.
نمایشگاه ۲۰۲۵ در اوساکای ژاپن برگزار خواهد شد که طبیعتا از جهت گرفتن ویزا و تامین هزینه‌های سفر نسبت به دوبی وضعیت دشوارتری خواهد داشت. اکنون بلیط این نمایشگاه با یک بار خرید آن هم به قیمت ۵۰ درهم امارات، برای تمام روزهای باقی مانده، یعنی تا پایان تعطیلات نوروز، قابل استفاده است که این یکی از مزایای سفر در این زمان خواهد بود.
علاوه بر این ورود به فرودگاه‌های دوبی دیگر نیازی به ارائه جواب منفی تست پی سی آر ندارد و البته برای بازگشت نیز می‌توان از تست رایگانی که روی هر بلیط ۵۰ درهمی، بلیط فصلی یا Season Pass Finale، وجود دارد استفاده کنید.
دسترسی به فضای ٤٣٨ هکتاری اکسپو به راحتی و با اتوبوس و مترو میسر است و تمام این فضای وسیع با اینترنت پرسرعت رایگان پوشش داده شده است. با کمک اپلیکیشن اکسپوی دوبی امکان دسترسی به اطلاعات پاویون‌ها، برنامه‌های عمومی و حتی فروشگاه‌های غذاها فراهم شده و می‌توانید برای صرفه‌جویی در وقت پاوین‌های مورد نظر خود را از میان ۱۹۲ غرفه موجود رزرو کنید (Smart Queue Bookings).
سبزترین غرفه در اکسپوی دوبی
در میان پاویون‌های مشهور، سنگاپور با وارد کردن و نگهداری از بیش از ۸۰۰۰ گیاه طبیعی سبزترین غرفه را ایجاد کرد. طرحی که در مهرماه و زمان آغاز نمایشگاه با تردید جدی روبرو شد اما در زمان بازدید ما از اکسپو همچنان درخشان بود. مسئول غرفه سنگاپور تامین آب و رطوبت مورد نیاز این گیاهان را با کمک سیستم آبیاری قطره‌ای و مه خشک دانست. آب این سیستم از آب شیرین‌کن‌های خورشیدی تامین شده و در یک چرخه بازیافتی قرار دارد.
منطقه پایداری با رنگ سبز به میزبانی از کشورها و شرکت‌هایی اختصاص دارد که ایده اصلی خود را به استفاده از انرژی‌های پایدار و حفظ طبیعت اختصاص داده‌اند؛ گذشته از سنگاپور، اسپانیا، هلند، آلمان و سوئد نیز از جمله غرفه‌های پرطرفدار این بخش هستند.
مرکز بخش پایداری را یک معمار انگلیسی طراحی کرده و بر مبارزه با تغییرات آب و هوایی، استفاده از انرژی خورشیدی، استفاده بهینه از منابع آبی و انرژی های پایدار تمرکز دارد که به نظر می رسد سنگاپور به خوبی این اهداف را عینیت بخشیده است. آلمان نیز یکی از غرفه‌های مشهور است اما صف هوشمند ندارد و طول صف معمولی آن نیز که در تمام ساعات غلغله است نیاز به صرف زمان زیادی دارد.
تحولی شگرف در سرعت و انرژی
اسپانیا با طراحی و رنگ‌آمیزی زیبای غرفه خود به خوبی در جلب توجه مخاطبین موفق است. تاکید این پاویون بر انرژی‌های تجدیدپذیر، محیط زیست و بازیافت با ارائه‌ای مدرن و هوشمند همراه شده. یکی از نکات مهم این غرفه ارائه ماکتی از یک کپسول حمل و نقل است که تحولی شگرف را در سرعت، انرژی و جابجایی ایجاد خواهد کرد. مشابه این کپسول در غرفه فناوری محور DPworld و برخی دیگر از کشورهای پیشرفته نیز ارائه شده و به نظر می‌رسد آینده حمل و نقل شکل دیگری خواهد داشت!
منطقه فرصت با رنگ نارنجی بازتاب دهنده ضرورت استفاده از سرمایه مالی به عنوان منبعی برای حمایت از رشد، مشارکت، نوآوری و اشتغال است. ژاپن، پاکستان، عربستان، چین، مصر، سوئیس از جمله غرفه‌های شاخص این بخش هستند که با نمایشی خلاق از مسیر پیشرفت خود توجه مخاطبان را جلب کرده‌اند. مرکز منطقه فرصت با تاکید بر توسعه پایدار و اتکا به همبستگی و خوش بینی طراحی شده است.
استفاده خلاقانه از آب
عربستان با استفاده از این مفاهیم تصویری غیرقابل تصور از کشور خود ارائه کرده است. استفاده از یک اسکیرین عظیم مقعر در کنار ویدئو مپینگ‌های صدادار و تمرکز بر معرفی جاذبه‌های شناخته نشده در گردشگری این کشور در کنار حج، با اهداف این منطقه کاملا تطابق دارد. استفاده خلاقانه از آب و ساخت آبشارها و نماهای آبی که توسط بازدیدکننده قابل کنترل هستند، استفاده از گیاهان متنوع همراه با ذکر مشخصات آنها در کنار تاکید بر جنبه‌های مدرن و رو به رشد این کشور صحرایی، سیل بازدیدکنندگان آن را با لبخند به خارج از فضای پاویون هدایت می‌کند.
بازدید از غرفه ژاپن فقط با رزرو قبلی!
ژاپن اما یکی از پاویون‌هایی است که باید دید! این کشور که میزبان اکسپوی آینده است حضوری مثال زدنی در نمایشگاه دوبی دارد. بازدید از غرفه ژاپن تنها با رزرو قبلی امکان پذیر است - ساعت ۹ صبح هر روز این غرفه به سرعت تکمیل ظرفیت می‌شود و صف مقابل آن را افرادی که از قبل ساعت بازدید خود را قطعی کرده‌اند تشکیل می‌دهد- استفاده از یک راهنمای صوتی که توسط گوشی‌ها و هندزفری‌های سونی در اختیار هر بازدید کننده قرار می‌گیرد کار را راحت کرده با این حال راهنمایان جوان این کشور در هر بخش در کنار مخاطب حضور دارند و با لبخندی تمام نشدنی مردم را هدایت می‌کنند. استفاده از هوش مصنوعی، اسکیرین‌های بدون مرز، تکنولوژی‌های شگفت‌انگیز بصری و رساندن مخاطب به هدف این غرفه از ویژگی‌هایی است که این پاویون را طراز کرده؛ در پایان شما با یک ماکت از اکسپوی ۲۰۲۵ روبرو خواهید شد و با بدرقه گرم راهنمایان ژاپنی به خارج از پاویون بدرقه می‌شوید.
ایران، روسیه، کره جنوبی، فرانسه و آمریکا در منطقه تحرک قرار دارند. هدف کشورها و شرکت‌های این منطقه پاک کردن مرز بین واقعیت و دنیای دیجیتال است که جامعه‌ای هماهنگ و جهانی را شکل دهند. تحرک با تغییر شیوه زندگی، ارتباط با مردم، درک فرهنگ‌های مختلف و تبادل دانش و ایده‌ها، به سوی افقی روشن پیش می‌رود.
یک ماکت دیجیتالی از مغز در غرفه روسیه
روسیه با طراحی رنگی پاویونش بازدیدکنندگان را به خود فرا می‌خواند و راهنمایان جوان و پرانرژی بازدیدکننده را به حوزه‌ای هدایت می‌کنند که خارج از انتظار است: مغز. نمایش روسیه از «مکانیک شگفتی» خواستار همکاری بیشتر انسان‌هاست. این بخش از آموزه‌های دانشمندانی از جمله ایوان پاولوف و ناتالیا بختروا استفاده می‌کند و به ذهن از منظر یادگیری، احساس، اجتماع، فرهنگ و خلاقیت نگاه می‌کند. نمایش این بخش یا یک ماکت دیجیتالی از مغز و استفاده از فضاسازی هوشمند بسیار تاثیرگذار است.
آمریکا با به نمایش گذاشتن ماکتی در ابعاد واقعی از فضاپیمای اسپیس ایکس نظر علاقه مندان به فضا را جلب می کرد. حتی رستوران این پاویون نیز راکت نام دارد. با این حال هندوستان و چین نیز تاکیدی ویژه بر فعالیت‌های فضایی خود دارند.
در غرفه ایران چه می‌گذرد؟
ایران اما با وجود موقعیت مکانی خوب خود در منطقه تحرک، در جذب مخاطب، رسیدن به اهداف این منطقه و حتی اهدافی که خود از حضورش در این نمایشگاه جهانی ذکر کرده چندان موفق نبوده؛ استفاده از نخل‌هایی که شادابی خود را از دست داده‌اند در کنار غرفه‌هایی مانند امارات که پر از نخل‌های با شکوه است در نگاه اول کمی عجیب و البته ناامیدکننده به نظر می‌رسد. با این حال طراحی باکس‌های غرفه ایران و استفاده از دو رنگ آبی و خاکی و دانه‌هایی که به شکل تسبیح از دیواره‌های بلند بخش‌های مختلف آویزان‌اند، بسیار زیبا و خاص است. مفهوم تسبیح و ذکر یک مفهوم بین ادیانی است و برای نمایش اولیه از سرزمین کهن ایران که بستر ادیان و فرهنگ‌های متعددی بوده جذاب است.
پاوین ایران در زمان بازدید ما و بر اساس اعتراف دیگر بازدیدکنندگان حتی در روزها و ساعات دیگر نیز یکی از سوت و کورترین غرفه‌های این نمایشگاه بود و این نکته در میان کشورهایی که با صدا، نور و حرکت بیشترین توجه‌ها را به خود جلب می‌کردند به چشم می‌آمد. برخی برنامه‌های مقطعی در این پاویون اجرا شده اما به نظر می‌رسد یک برنامه منظم روزانه و دائمی وجود ندارد.
غرفه ایران در کنار پاویون فرانسه واقع شده و بازدیدکنندگان فرانسوی بیشتری دارد. خانواده فرانسوی فیلیپ کوزی علت بازدید خود را تاریخ ایران و آثار موجود در لوور اعلام کردند اما به دلیل نبود بارکد یا توضیحات کافی نتوانستند ارتباط کافی با معدود ماکت‌های به نمایش درآمده در باکس اول برقرار کنند.
رئین دختری فرانسوی که به همراه مادر کم توان خود وارد پاویون ایران شده بود به دنبال یافتن آسانسور برای بازدید از تنها طبقه فوقانی غرفه کشورمان بود- یک فروشگاه صنایع دستی در باکس دهم- و گفت همیشه دوست داشته‌اند ایران را ببینند. مادر رئین که روی ویلچر نشسته بود از تراکم محصولات یکی از چهار بخش فروش پاویون ایران احساس ناخوشایندی داشت و به سرعت آنجا را ترک کردند و تنها چیزی که تعجب آنها را برانگیخت فرشی با چهره قهرمان فوتبال جهان، لیونل مسی در غرفه ایران بود.
شیما که دانشجوی دکتری کامپیوتر است و با کارت بین‌المللی دانشجویی خود یک بلیط رایگان برای بازدید از اکسپو دریافت کرده از بخش علمی و فناوری پاویون ایران تعجب کرده بود. او گفت با اینکه ایرانی بوده اما هیچ یک از کارکنان گردشگری حاضر در پاویون، برای ایجاد ارتباط و راهنمایی حرکت بین باکس‌ها به او چیزی نگفته‌اند. او به سرعت غرفه ایران را ترک کرد تا به بازدید از سایر بخش‌های لیست خود که از نظر علمی زبانزد بودند برسد.
با وجود اینکه مسئولان اکسپو را فرصتی برای بهبود وضعیت گردشگری و معرفی دستاوردهای فناورانه ایران دانسته بودند، کمبود پرداختن به جذب توریست درمانی، ورود غیر چشمگیر به دستاوردهای علمی، فضایی و حتی طبیعت ایران به وضوح محسوس است و به نظر نمی‌رسد در این یک ماه باقی‌مانده فرصتی برای اصلاح این ضعف‌ها باشد. فرصت‌ها چون ابر درگذرند و ما در میانه تحریم و بمباران رسانه‌ای به راحتی موقعیت‌های انگشت‌شمار خود را از دست می‌دهیم. علاوه بر این غرور ملی ما نیز در برابر شکوه سایر پاویون‌ها آسیب می‌بیند که جای افسوس دارد.
اکسپو یا نمایشگاهی در سطح جهانی اولین بار در سال ۱۸۵۰ میلادی -۱۲۳۳ شمسی- در انگلستان برگزار شد. این برنامه که معمولا ۶ ماه به طول می‌انجامد با هدف نمایش فرهنگ و صنعت کشورهای مختلف جهان ایجاد شده و ایران نیز در بسیاری از نمایشگاه‌های قبلی آن شرکت داشته است. شاید اگر تجربیات چنین حضور فرهنگی و بین‌المللی به درستی بین نسل‌ها منتقل شود در اوساکای ژاپن نمایش بهتری را از ایران عزیزمان شاهد باشیم.