محمدرضا محبوب‌فر، کارشناس و پژوهشگر حوزه بحران‌های محیطی، درباره برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری به شیوه‌ای که در این سال‌ها برگزار می‌شود و آسیبی که به محیط زیست می‌زند به همشهری‌آنلاین گفت: مواد محترقه‌ای که در چهارشنبه آخر سال استفاده می‌شود برای محیط زیست خطرناک است. متاسفانه می‌بینیم در چهارشنبه‌سوری کوکتل‌مولوتف یا نارنجک دستی درست می‌کنند که استفاده از این‌ها خطرناک است و خیلی اوقات موجب آتش‌سوزی می‌شود. بعضا می‌بینیم این نارنجک‌ها و ترقه‌ها به درختانی برخورد می‌کند که در فضای سبز یا در خیابان‌ها هستند و باعث آسیب آن‌ها می‌شود. آتش‌های عجیب و غریبی هم که نزدیک فضای سبز و پارک درست می‌کنند هم بسیار خطرناک است. در مجاورت فضای سبز، جداول خیابان، جوی‌ها و نهرهای آبی که درخت و گیاه در کنارشان هست اگر آتش برپا شود، حتما به محیط زیست خسارت می‌زند.
او افزود: فراموش نکنیم این مواد محترقه از مواد شیمیایی ساخته می‌شود که حتی اگر در چهارشنبه‌سوری هم عمل نکند و به درختان و گیاهان آسیب نزند، بعدا که دمای هوا افزایش پیدا کند این‌ها عمل می‌کنند و ممکن است درختان دچار آتش‌سوزی شوند. علاوه بر این، مواد شیمیایی به کار رفته در این ترقه‌ها و نارنجک‌ها خاک و آب را هم آلوده می‌کند و در زنجیره غذایی گیاهان و درختان قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید؛
- اینفوگرافیک | چگونه خطرات آتش‌بازی چهارشنبه‌سوری را کاهش دهیم؟
- قاعده و قانون آتش بازی در چهارشنبه سوری
این عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار با اشاره به این‌که برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری به شیوه امروزی در فرهنگ کهن ایرانی سابقه نداشته است توضیح داد: سال‌هاست با انواع مواد شیمیایی ترقه، نارنجک و... می‌سازند و در طبیعت و در محیط‌های شهری و مسکونی به صدا درمی‌آورند. اصلا ما چنین چیزی نداشته‌ایم ایرانیان در قدیم در چهارشنبه‌سوری در محیط‌هایی دور از طبیعت آتشی کوچک روشن می‌کردند. به یاد داشته باشیم که برای روشن کردن این آتش هم از شاخه‌های خشک استفاده می‌کردند نه از شاخه درختان زنده و بعد از روی آتش می‌پریدند و مراسم را به جا می‌آوردند یا مراسمی مثل قاشق‌زنی مرسوم و رایج بود، اما چیزی که الان ما می‌بینیم فقط مردم‌آزاری است که اصلا در فرهنگ ایرانی وجود نداشته است.
محبوب‌فر در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی می‌توان انجام داد که مردم مراسم چهارشنبه‌سوری را برگزار کنند و در عین حال به محیط زیست هم آسیب نزنند، بیان کرد: مردم باید چهارشنبه‌سوری را اجرا کنند چراکه شادی جمعی مردم در کنار هم باعث افزایش اعتماد اجتماعی در جامعه می‌شود ولی از مردم می‌خواهیم به طبیعت لطمه نزنند و مرم‌آزاری هم نکنند. دولت هم باید مکانی را حتی‌الامکان خارج از شهر در نظر بگیرد که مردم آنجا حضور پیدا کنند با هیزم آتشی برپا کنند و مراسم چهارشنبه‌سوری را اجرا کنند.
کارشناس و پژوهشگر حوزه بحران‌های محیطی با اشاره به مراسم قاشق‌زنی که از قدیم‌الایام در میان مردم رایج بوده و جزو رسوماتی بوده که در چهارشنبه آخر سال برگزار می‌کردند، گفت: خیلی خوب است که مردم این رسم خوب را در محله‌ها و مجتمع‌هایی که زندگی می‌کنند اجرا کنند و درواقع رسم‌هایی را که فراموش شده‌اند احیا کنند. به یاد داشته باشید شادی های جمعی چون در افزایش اعتماد اجتماعی و تلطیف روحیه مردم بسیار موثر است ضمن این‌که با فراهم آوردن امکاناتی برای شادی جمعی مردم و احیا کردن رسومات خوب گذشته می توانیم از ترقه‌بازی و پرتاب نارنجک و فجایعی که در این روز اتفاق می‌افتد جلوگیری کنیم.
او با انتقاد از این‌که پاک کردن صورت‌مسئله به جای این‌که راهی درست برای شادی کردن مردم جایگزین شود باعث به وجود آمدن این شرایط در چهارشنبه آخر سال شده است، گفت: برخی بدعت‌گذاری‌ها مثل همین مراسم چهارشنبه‌سوری که به این شکل اجرا می‌شود، نتیجه برخی سختگیری‌هاست؛ چراکه از ابتدا صورت‌مسئله را پاک کردند و در برابر شادی مردم برای چنین مراسم‌هایی مقاومت کردند و نتیجه این شده که مردم به جای شادی کردن در کنار هم صحنه‌هایی را که شبیه جنگ است در این روز در خیابان راه می‌اندازند که هم به خودشان و دیگران آسیب می‌رسانند هم به طبیعت و محیط زیست. چرا باید در چهارشنبه‌سوری یگان ویژه، پلیس، آتش‌نشانی و اورژانس آماده‌باش باشند، در صورتی که باید مردم در کنار هم جمع شوند و شادی کنند. اگر مکانی در نظر گرفته شود و این مراسم به رسمیت شناخته شود، حتما این مشکل برطرف می‌شود.