همشهری آنلاین – مریم ورشو: چگونه می‌شود از کردستان نگفت وقتی هر گوشه آن دیدنی است؛ سرزمین زیبایی که قصه‌ها و افسانه‌های شنیدنی دارد. مگر می‌شود از اورامان تخت و پیر شالیارش و ماجرای خوب شدن «بهار خاتون» دختر کر و لال شاه بخارا حرفی نزد؟ یا از قدم زدن در روستای پلکانی پالنگان گذشت. باید رفت و دید؛ پس بروید و ببینید. از کوه آبیدر گرفته تا گردنه تته. از غار جادویی دیواندره تا دژسنگی اورامان تخت و بسیاری دیگر.
اما اگر از جاده زنجان – تکاب به بیجار بروید می‌توانید به قمچقای برسید.
در مسیر قمچقای
برای رسیدن به قمچقای باید یک راه فرعی را حدود سی کیلومتر از سه راهی حسن آباد یاسوکند طی کنید.
در ابتدا وارد روستای جیران می‌شوید. در همان ابتدای مردان بومی را می‌بینید که در زاغه‌هایشان مشغول کارند. در حالی که با چنگک‌ها درون سیلوهای عمیقی که محل نگهداری علوفه دام‌هایشان برای زمستان است، کاه انبار می‌کنند. آنقدر مهمان‌نوازند که حتما به شما خوشامد می‌گویند. آن‌هم با زبان محلی‌شان که می‌گویند: «خوش هاتی».
بعد از جیران از روستای «ولی بیگ» هم می‌گذرید و به «باباخان» می‌رسید. معماری خانه‌های این روستا و در کل بیجار برخلاف دیگر نقاط کردستان پلکانی نیست. خانه‌ها خشتی و کاهگلی و در یک طبقه‌اند.
در تمام مسیر با فاصله‌های کم گله‌های بسیاری در حال چرا هستند. در اینجا دیگر خبری از صدای بوق ماشین‌ها نیست، وقتی صدای زنگوله بزغاله‌ها طنین‌انداز است. خوشه‌های طلایی گندم زینت‌بخش جاده‌اند. اینجا جایی است که شاعر می‌شوید و روزمرگی را فراموش می‌کنید.
جاده پر از زیبایی است. کوه‌های کنار آن هم با سایر نقاط استان متفاوتند. انگار کسی آنها را شسته و چنگشان زده است. گویی چروک خورده‌اند و این چین و چروک چقدر منحصر به فردشان کرده است. یک تابلوی آبی که رویش نوشته است سفر خوشی را برای شما آرزومندیم نشان می‌دهد که به قمچقای رسیده‌اید.
به سوی منطقه حفاظت شده
بعد از ورود به روستا باید وارد منطقه حفاظت شده بیجار شوید. جایی که به قوچ‌ها و میش‌های ارمنی و آهوهایش معروف است. بهتر است در زمان زاد و ولد قوچ‌ها به این منطقه سفر نکنید.
در قسمتی که تابلوی دهیاری قمچقای را می‌بینید، باید خودروی خود را در انتهای روستا پارک کنید و پیاده راهی شوید. می‌توانید اول برای بازدید قلعه قمچقای بروید و سپس دره شاهان را ببینید. باید وارد یک جاده خاکی شوید. این مسیر پر از دست‌انداز است. وارد یک مسیر با سربالایی‌ها و سراشیبی‌های تند می‌شوید. در طول مسیر هزاران کاکلی در حال پرواز هستند. گندمزار تا دوردست‌ها می‌درخشد و شما متحیر از این همه زیبایی می‌شوید. میش‌های ارمنی را هم خواهید دید، اما نباید به آنها نزدیک شوید تا احساس خطر نکنند. با فاصله از آنها عکاسی کنید. همچنین انواع گیاهان به ویژه گیاهان دارویی بسیار نادر بر زیبایی مسیر می‌افزایند.
کم‌کم به دره‌های عمیق و سهمگین با تیغه‌های بلند و هولناک و پرتگاه‌های مخوف می‌رسید. وقتی تابلوی سبز رنگی که روی آن نوشته شده زندگی حق تمام جانداران است باید از کنار تابلو به سمت پایین دره حرکت کنید. پس از عبور از این مسیر به بالای قلعه می‌رسید و چند آب انبار را هم که در دل سنگ کنده شده‌اند خواهید دید. وسعت قلعه بیش از ۵هزار مترمربع است. تونلی به طول ۱۰ متر که ۴۰ پلکان دارد شما را به زیر قلعه هدایت می‌کند، اما بهتر است با راهنما وارد این مکان شوید. این تونل مخفی این قلعه را در دنیا منحصر به فرد کرده است. در کنار اینکه قدمت قلعه به هزاره سوم قبل از میلاد هم می‌رسد. از سویی دیگر از این قلعه در عصر پارت‌ها و ساسانیان نیز استفاده شده است.
قلعه قمچقای مشرف به «دره پادشاهان» یا دره شاهان است که متحیرتان می‌کند. جایی که ایستادن در لبه آن شجاعت می‌خواهد. اگر غروب به این مکان برسید، انعکاس نور آفتاب بر دیواره پرتگاه بسیار دیدنی است.
ناگفته نماند پیاده‌روی و دسترسی به قلعه سخت و زمانبر است. با در نظر گرفتن این موضوع سفر خود را برنامه‌ریزی کنید.