مهدی توکلیان، عکاس و روزنامه نگار نوشت: نامگذاری روزهای مختلف سال با هدف گرامی داشت مناسبتهای مهم مذهبی و ملی، در زمره فعالیتهای فرهنگی مناسبی است که در حد خود به ماندگار شدن وقایع ارزشمند و مانایی رویدادهای مهم مناسبتی کمک میکند. در فرهنگ اسلامی نیز همواره به این مسأله مهم توجه شده است تا انجا که در کتاب آسمانی؛ قرآن کریم، از این روزهای مبارک و عبرت آموز، تحت عنوان «ایام اللّه» یاد میشود و حتی در یک مورد، به حضرت موسی علیه السلام دستور یادآوری این روزها داده شده است.
این شیوه پسندیده، پس از انقلاب شکوهمند اسلامی به صورت بسیار جدی دنبال شد ه است و بهانه مناسبی برای پاسداشت و زنده نگه داشتن بسیاری از مناسبتهای مهم تقویمی به وجود آورده است که آثار و برکات فراوانی نیز در پی داشته است. بیستم فروردین سال ۱۳۷۲، با پیشنهاد جمعی از شاعران، نویسندگان و هنرمندان حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به مقام معظم رهبری، به عنوان «روز هنر انقلاب اسلامی» نامگذاری شد تا شهادت هنرمند متعهد و بسیجی، شهید سید مرتضی آوینی یاداور روز هنر انقلاب در تقویم تاریخ مناسبتهای ایران ثبت شود.
تجلیل از هنر و هنرمندان متعهد در بیانات ارزشمند امام خمینی رحمت الله علیه نیز مشهود و مشخص است مانند پیام سی شهریور ۱۳۶۷: «خون پاک صدها هنرمند فرزانه در جبهههای عشق و شهادت و شرف و عزتْ سرمایه زوال ناپذیر آن گونه هنری است که باید، به تناسب عظمت و زیبایی انقلاب اسلامی، همیشه مشام جان زیبا پسندِ طالبانِ جمال حق را معطر کند.
تنها هنری مورد قبول قرآن است که صیقل دهنده اسلام ناب محمدی- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- اسلام ائمه هدی- علیهم السلام- اسلام فقرای دردمند، اسلام پابرهنگان، اسلام تازیانه خوردگانِ تاریخِ تلخ و شرمآور محرومیتها باشد. هنری زیبا و پاک است که کوبنده سرمایه داری مدرن و کمونیسم خون آشام و نابودکننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگی، اسلام مرفهین بیدرد، و در یک کلمه «اسلام امریکایی» باشد.
هنر در مدرسه عشق نشان دهنده نقاط کور و مبهم معضلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی است. هنر در عرفان اسلامی ترسیمِ روشن عدالت و شرافت و انصاف، و تجسیم تلخکامی گرسنگانِ مغضوبِ قدرت و پول است. هنر در جایگاه واقعی خود تصویر زالوصفتانی است که از مکیدن خون فرهنگ اصیل اسلامی، فرهنگ عدالت و صفا، لذت میبرند.
تنها به هنری باید پرداخت که راه ستیز با جهانخواران شرق و غرب، و در رأس آنان امریکا و شوروی، را بیاموزد. هنرمندان ما تنها زمانی میتوانند بیدغدغه کوله بار مسئولیت و امانتشان را زمین بگذارند که مطمئن باشند مردمشان بدون اتکا به غیر، تنها و تنها در چهارچوب مکتبشان، به حیات جاویدان رسیده اند. و هنرمندان ما در جبهههای دفاع مقدسمان این گونه بودند، تا به ملأ اعلا شتافتند. و برای خدا و عزت و سعادت مردمشان جنگیدند؛ و در راه پیروزی اسلام عزیز تمام مدعیان هنر بیدرد را رسوا نمودند. خدایشان در جوار رحمت خویش محشورشان گرداند. » روح اللَّه الموسوی الخمینی (صحیفه امام، ج۲۱، ص: ۱۴۵ و ۱۴۶).
هنر و هنرمند، همواره و درهمیشهی تاریخ، باوجود تفاوت و تنوع صورتهای هنری اقوام و ملل گوناگون جلوهگر اندیشه، تفکرات ناب و عرصه بیان و احساس ظریف و باریک بین انسان های جهان بوده است و انسان در مسیر این تلاش به زبانی دست یافته که بیاعتنا به مرزهای جغرافیایی؛ تمدنها و فرهنگهای گوناگون با انسانهای دیگر ارتباط برقرار کرده و حیطه تاثیر خود را تا اعماق تاریخ نفوذ داده است.
از دیگر سو هنر در نزد مکاتب انسان ساز و ادیان الهی از آن چنان منزلت و جایگاهی برخوردار بوده است و به گواهی تاریخ و آثار فاخری که زینت بخش معتبرترین موزههای جهان است این آثار در طول تاریخ مورد توجه و حمایت ویژه قرار داشته است. آثاری که مزین کننده اماکن مذهبی و دیگر مکانهای مهم بوده و اغلب تا محوریترین مناسک و آیینهای مقدس پیش رفته و در این عرصهها جلوه گری میکنند.
نقاشی در هنر مسیحیت و خوشنویسی و نقوش تزیینی در هنر مسلمانان شاید از بدیهیترین مصادیق این مدعا به شمار آیند و هنرمندان بسیاری در طول ادوار گذشته و بنا بر تخصص خود آثار ارزشمند و فاخری را خلق کرده و به یادگار گذاشتهاند.
تربیت هنرمندان متعهد از برکات توجه به هنر در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی است که در چهار دهه گذشته با حضور در عرصههای ملی و فراملی به عنوان سفیران فرهنگی ایران اسلامی توانستهاند ارزشهای ایرانی اسلامی و انقلابی را به جهانیان معرفی کنند از این روست که اهمیت دادن به هنرمندان فعال و دغدغهمند در حوزه هنرهای دینی و تربیت هنرمندان علاقمند به این حوزه همواره مدنظر مدیران فرهنگی بوده و هست.
چرا که آثاری که از یک منظر و از رهگذر عینیت و تجسم بخشیدن به باورها و تعالیم ادیان الهی در صدد استحکام ارتباط معنوی بین مخلوق و خالق برآمده و از منظری دیگر منویات ذهنی شکل گرفته هنرمند از آن تعالیم یا باورها را به تصویر کشیده است میتواند با زبان فرهنگ و بیان هنرمندانه نقش افرینی کند و بر گسترش مفاهیم ارزشمند تمدن نوین اسلامی و تقویت جبهه مقاومت موثر واقع شود.
هنر انقلاب و هنر آیینی هنری است که با داعیه دفاع از هنر برخاسته از تمام فطرتهای پاک و به دور از مسایل حاشیهای در حوزة تمدنی غرب و با بهره گیری از اصول و مبانی آن، پای به عرصة اندیشههای سیاسی و اجتماعی بگذارد و میکوشد تا در ساحتهای گوناگون زندگی فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، غبار غربت ازهنر ارزشمند برخاسته از فطرت را بشوید.
«از عیب، پاک شو که هنرها همی دهند /دست از خزف بشو که گهرها همی دهند»
صائب تبریزی