به گزارش همشهری آنلاین، پرویز اسماعیلی سفیر جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با روزنامه "وچرنی لیست" به سوالات مطرح شده درباره مناسبات ایران و کرواسی، روند مذاکرات وین، مسائل منطقه‌ای، بحران اوکراین، بازار انرژی، ارتباط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و تحولات یمن پاسخ داد.
خط قرمز ما منافع و امنیت ملی ماست
سفیر ایران در زاگرب در پاسخ به این پرسش که چند هفته است مذاکرات متوقف شده است مقامات ایرانی تاکید می‌کنند اگر آمریکا از خط قرمزها عبور نکند، هر لحظه آماده امضای توافق هسته‌ای هستند. این خط قرمز چیست؟ واقعا چقدر به توافق هسته‌ای ایران و قدرت های جهانی نزدیک هستیم؟، گفت: خط قرمز ما منافع و امنیت ملی ما است.
وی با بیان اینکه دولت جدید ایران هم مذاکرات را با ارائه ابتکارهایی برای یک توافق پایدار پیگیری کرد. طرف های اروپایی و کشورهای ۱+۴ این مساله را می دانند که ما با دنبال توافق هستیم و انعطاف لازم و حُسن نیت خود را نشان داده‌ایم. طرف آمریکایی هم پیام ما را به‌خوبی دریافت کرده که رفع کامل تحریم‌هایی که در برجام لغو شده بود و همین‌طور تمام تحریم‌هایی که ترامپ بعد از خروج از برجام علیه ما اعمال کرد، ضروری است.
دولت آمریکا مسوول هر تاخیری در توافق است
اسماعیلی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد ما و ۱+۴ به نقطه توافق بسیار نزدیک هستیم. اکنون مسوول اصلی هر تاخیری در توافق، دولت آمریکاست که باید با یکی دو تصمیم مهم به نقطه توافق برسد. اگر دولت بایدن بخواهد به شکلی ناقص به توافق سال ۲۰۱۵ بازگردد و یا اینکه از برخی تحریم‌هایی که ترامپ اعمال کرد به عنوان ابزار سیاسی علیه ما سوء استفاده کند، باید مسوولیت عدم توافق را هم برعهده بگیرد.
وی به بایدن توصیه کرد: بهتر است بایدن تجربه تلخ و شکست خورده ترامپ در خصومت و فشار حداکثری علیه ایران را تکرار نکند. ما موفقیت در مذاکرات وین را، پیروزی دیپلماسی و موفقیتی در جهت ثبات سیاسی و اقتصادی در جهان می‌دانیم. همه ما مذاکرات بسیار سختی برای رسیدن به این توافق داشته‌ایم. به همین خاطر باید تضمین شود که اگر توافق شد، به آسانی توسط هر یک از طرف ها نقض نشود.
حذف هیچ‌یک از تولیدکنندگان بزرگ انرژی عملا ممکن نیست
اسماعیلی در واکنش به این شایعات از اتحادیه اروپا و آمریکا که روسیه در مسیر امضای توافق کارشکنی می‌کند و پاسخ به این پرسش آیا آنچه روسیه به دنبال آن است، می‌تواند توافق را غیر ممکن کند؟ و اگر این درست باشد، آیا هدف روسیه از کارشکنی این است که ایران نتواند جایگزین گاز و نفت روسیه در جهان شود؟، گفت: آنچه برای ما مهم است نتیجه مذاکرات است و نه شایعه‌ها و نقل قول‌ها.
وی با پیچیده‌تر و سخت‌تر خواندن مذاکرات چند جانبه ادامه داد: ما بارها شاهد مذاکرات دو یا چند جانبه طرف‌های برجام با یکدیگر بوده‌ایم. هر یک از آنها در مقاطع مختلف نظرات و درخواست‌هایی مطرح کرده‌اند. گاهی فرانسه، گاهی روسیه و گاهی هم دیگران. این طبیعت مذاکرات چند جانبه است. اما به جزئیات مذاکرات آنها با یکدیگر وارد نمی‌شویم و بر خواسته‌ها، منافع ملی و حقوق کشور خودمان متمرکز هستیم.
اسماعیلی با اشاره به اینکه توافق با ایران کمک بزرگی به توازن سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان خواهد بود، ابراز امیدواری کرد که درخواست‌های مقطعی یا کم اهمیت هر یک از طرفین، تاثیر منفی بر این هدف مهم نگذارد.
وی افزود: شایعات اخیر با واقعیت هم منطبق نیست. بازار انرژی در جهان بسیار بزرگ است و حذف هیچ یک از تولید کنندگان بزرگ انرژی، از جمله روسیه و ایران، عملا ممکن نیست.
ایران خواهان احترام به تمامیت ارضی همه کشورها است
سفیر ایران در زاگرب درباره موضع ایران در قبال جنگ در اوکراین و اینکه آیا حمله روسیه به اوکراین روابط ایران و روسیه را مختل کرده است یا نه، گفت: ما قربانی طولانی‌ترین جنگ قرن گذشته هستیم که قدرت‌های جهانی یکپارچه از تجاوز صدام به ایران حمایت کردند. ما به خوبی با درد و رنج مردم جنگ‌زده آشنا هستیم. لذا مخالفت با جنگ و تاکید بر حل اختلافات از طریق مذاکره، یکی از اصول سیاست خارجی ایران است.
وی با تأکید براینکه هیچ اختلافی نباید مجوز آغاز جنگ، تجاوز و کشته و زخمی شدن زنان و کودکان تلقی شود، اضافه کرد: ایران از ابتدای بحران و در تماس با مقامات روسیه یا اوکراین و سایر طرف‌های موثر، خواهان آتش بس فوری، احترام کامل به مقررات بین‌المللی و تمامیت ارضی کشورها، رعایت امنیت کامل غیر نظامیان و حل و فصل اختلافات از طریق گفت وگو بوده است. آسیب دیدن مردم اوکراین و نابودی زیر ساخت‌های آن کشور و هر ملت دیگری، موجب ناراحتی بسیار است و امیدواریم مذاکرات هر چه سریع‌تر به پایان درگیری و صلح پایدار منجر شود.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: اما باید توجه کرد که حل دراز مدت اختلافات، نیازمند پرداختن به ریشه‌های آن است. شرایط در منطقه اروپای شرقی شکننده و یک اشتباه کوچک ممکن است دامنه بحران را توسعه دهد. لذا طرفین و سایر کشورهای موثر در بحران باید از هر گونه اقدامات تحریک آمیز که امنیت و حاکمیت ملی دیگران را نادیده می‌گیرد، خودداری کنند.
پیشگیری از جنگ در اوکراین با مذاکره ممکن بود
اسماعیلی اظهار داشت: من معتقدم جنگ اجتناب پذیر است. پیشگیری از جنگ در اوکراین هم با مذاکره ممکن بود اما گویا برخی کشورها ترجیح دادند که جنگ اتفاق بیفتد. بایدن به لهستان رفت و بیشتر از اینکه نگران مردم اوکراین باشد، بر رفتن پوتین تاکید کرد. آنها عادت کرده‌اند برای دیگر ملت‌ها تصمیم بگیرند. این فقط حق مردم روسیه، اوکراین و هر کشوری است که رهبرانشان را انتخاب کنند.
وی با ابراز تأسف از اینکه قدرت‌های جهانی در عمل نشان داده‌اند که به سلاح، بیشتر از گفت وگو علاقه دارند، افزود: با فروپاشی شوروی، پیمان ورشو هم فرو پاشید. اما غرب نه تنها ناتو را محدود نکرد، بلکه به طور مداوم حوزه ژئو استراتژیک و ماموریت‌های آن را گسترش داد. هیچ ایرادی ندارد که عده‌ای از کشورها پیمان مشترک دفاعی و امنیتی داشته باشند، اما اینکه اینگونه پیمان‌ها ابزاری برای حفظ هژمونی قدرت‌ها و تهدید امنیت دیگر کشورها شود، پذیرفتنی نیست.
سازمان‌های بین‌المللی از اعمال استانداردهای دوگانه در ارتباط با صلح جهانی اجتناب کنند
این دیپلمات ارشد کشورمان اضافه کرد: سازمان‌های بین المللی هم باید در بررسی موضوعات مرتبط با صلح و امنیت جهانی از اعمال استانداردهای دوگانه اجتناب کنند. متاسفانه سازمان ملل و بخصوص شورای امنیت بارها نسبت به این امر بی توجه بوده و موجب بی‌اعتباری خود شده‌اند و در بحران‌ها مسوولیت دارند. مردم فلسطین و یمن نمونه‌ای شاخص از این مساله هستند.
وی با بیان اینکه بیش از هفت سال از حمله عربستان و حامیانش به یمن می‌گذرد، بیان کرد: تاکنون حدود ۳۸۰ هزار غیر نظامی از جمله ۱۰ هزار کودک یمنی در اثر بمباران و یا گرسنگی و کمبود دارو کشته و میلیون‌ها نفر آواره شده‌اند، اما شاهد اقدام قاطع از سوی سازمان ملل نبودیم. قدرت‌های غربی هم نه تنها دولت عربستان و متجاوزان به یمن را تنبیه و تحریم نکردند، بلکه به آنها کمک تسلیحاتی و اطلاعاتی کردند.
اسماعیلی ادامه داد: تا روزی که بین انسان‌ها و کشورها تبعیض اعمال می‌شود، صلح جهانی در دسترس نخواهد بود. من از شما می پرسم؛ عربستان در یک روز ۸۱ نفر از شیعیان و منتقدان خود را اعدام کرد. واکنش غرب و جامعه بین‌المللی چه بود؟
این دیپلمات ارشد تصریح کرد: روابط ما با روسیه، اوکراین و هر کشور دیگری تابع اصول ثابت سیاست خارجی مان و مبتنی بر احترام و رعایت منافع متقابل است.
سپاه پاسداران محور امنیت ملی ایران است
اسماعیلی در مورد خارج کردن سپاه پاسداران ایران از لیست تحریم‌ها توسط آمریکا و اینکه آیا این تصمیم ربطی به جنگ در اوکراین دارد یا نه، اظهار داشت: سپاه پاسداران نیروی نظامی رسمی و محور امنیت ملی ایران بوده و دفاع از کشور وظیفه ذاتی آن است و تحریم آن بی‌معنی است. اما ترامپ پس از خروج آمریکا از برجام، سپاه را هم تحریم کرد.
وی افزود: در مذاکرات وین بازگشت طرفین به تعهدات‌شان در برجام مطرح است. لذا دولت آمریکا موظف به لغو بدون استثنای تحریم‌ها علیه تمام شخصیت‌های حقیقی و حقوقی است که ترامپ پس از خروج از برجام اعمال کرد، از جمله سپاه پاسداران. این موضوع هیچ ارتباطی نیز به جنگ در اوکراین ندارد.
اسماعیلی یادآور شد: سپاه حتی به امنیت منطقه و جهان هم کمک بزرگی کرده است، اگرچه رسانه‌های غربی این حقیقت را به افکار عمومی منعکس نمی‌کنند، اما شک نکنید اگر سپاه به ملت‌های سوریه و عراق برای شکست دادن تروریست‌های داعش کمک نکرده بود و آنها موفق به تشکیل دولت می‌شدند، الان بزرگترین تهدید برای اروپا و غرب بودند.
ایران محور قدرتمند و متعادل کننده در بازار انرژی است
سفیر ایران در زاگرب در پاسخ به اینکه با وجود تحریم‌ها، ایران تولید نفت و گاز را افزایش داده و با توجه به سیاست‌های غرب بعد از بحران اوکراین، آیا ایران درصورت لغو تحریم‌ها می‌تواند جایگزین گاز و نفت روسیه در جهان شود، گفت: ایران یک محور قدرتمند و متعادل کننده در بازار انرژی است. ما با وجود فشارهای ناشی از تحریم‌های ظالمانه آمریکا که اقتصاد جهانی و زندگی مردم عادی را تحت تاثیر منفی قرار داده، همواره تلاش کرده‌ایم به صادرات انرژی ادامه دهیم.
وی مسوول بحران فعلی انرژی را در درجه اول خود آمریکا و برخی کشورهای اروپایی دانست که در حدود چهار دهه، ساختاری و غیر عادلانه، تلاش کردند ایران را از تمام طرح های بزرگ تولید و ترانزیت انرژی کنار بگذارند و ادامه داد: آنها باید پاسخ بدهند که چرا شهروندان خود را از دست‌یابی مناسب به انرژی محروم کرده و می‌کنند؟
اسماعیلی خاطرنشان کرد: معتقدیم بازار جهانی انرژی باید از همه ظرفیت‌های تولید کنندگان و صادرکنندگان برخوردار باشد. ما نمی‌خواهیم که جایگزین روسیه و یا هر کشور دیگری در بازار انرژی باشیم. دیگران هم نمی‌توانند جایگزین ایران شوند. این حق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان انرژی است که در بازار آزاد و بدون مداخله هرگونه عوامل غیر اقتصادی به تجارت بپردازنند.
وی اضافه کرد: ما آماده هستیم اگر تحریم‌های ظالمانه لغو شود با قدرت وارد بازار انرژی شده و با عرضه سریع انرژی، نگرانی‌های مصرف کنندگان را کاهش دهیم. این عادلانه نیست که شهروندانی که هیچ دخالتی در تعیین سیاست‌های جهانی ندارند، از کمبود و گرانی انرژی رنج ببرند.
روابط جمهوری اسلامی ایران و انگلیس عادی است
اسماعیلی همچنین در پاسخ به این ادعای بسیاری از تحلیل گران که آزادی دو زندانی انگلیسی از زندان ایران و آزاد شدن پول ایران، آغاز عادی‌سازی روابط بریتانیا و ایران است و درصورت عدم تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، آیا این اتفاق می افتاد، اظهار داشت: روابط جمهوری اسلامی ایران و انگلیس عادی است. ما از حدود ۴۵ سال پیش و در تجارت مربوط به تانک‌های انگلیسی بیش از ۳۹۰ میلیون پوند از انگلیس طلب داشتیم. طی دهه‌های گذشته مذاکرات متعددی برای پرداخت این بدهی به ایران انجام شد تا اینکه اخیرا در مذاکرات وزیران امور خارجه دو کشور به نتیجه رسید. این موضوع به آزادی دو زندانی انگلیسی و یا هر مساله دیگری ربط ندارد.
تحریم جنگ بدون گلوله است
این دیپلمات برجسته ایران درباره ارسال هیأتی از طرف جو بایدن به ونزوئلا، برای کمک به تأمین نفت آمریکا با وجود دشمن بودن دو کشور و اینکه آیا چنین اتفاقی برای ایران افتاده است، گفت: از اینکه دولت آمریکا دست از دشمنی با هر کشوری بردارد و تحریم‌های ظالمانه علیه آنها را لغو کند، بسیار خوشحال می‌شویم. تحریم، جنگِ بدون گلوله است و بیشتر از دولت‌ها، زندگی مردم عادی را سخت کرده و موجب رنج آنان می‌شود.
وی ادامه داد: در جریان مذاکرات وین، یکی از موضوعات اصلی، لغو تحریم‌های دولت ترامپ علیه صادرات نفت و گاز ایران است. ما در توافق سال ۲۰۱۵ هم نشان دادیم می‌توانیم به سرعت صادرات انرژی را افزایش دهیم. امیدوارم با یک توافق خوب و پایدار در مذاکرات وین، باز هم به ثبات در بازار انرژی کمک کنیم.
ایران هوشیارانه تحولات سیاسی را زیر نظر دارد
اسماعیلی در تحلیل این اظهارات که اتحاد جدیدی در خاورمیانه علیه ایران و با اجماع برخی کشورهای عربی با اسرائیل در حال شکل گیری است، گفت: ایران کشورهای عرب منطقه خلیج فارس را برادر و دوست خود می‌داند. ما همواره آنها را به دوستی و همکاری دعوت کرده‌ایم.
وی افزود: حتی پیشنهاد یک پیمان امنیت منطقه‌ای مشترک داده‌ایم. ما بزرگترین حافظ صلح و ثبات در منطقه بوده‌ایم و به این مسوولیت ادامه خواهیم داد. ایران در جزئیات سیاست خارجی همسایگان خود دخالت نمی‌کند اما هوشیارانه تحولات سیاسی را زیر نظر دارد.
اسرائیل به دنبال ترویج ایران هراسی است
اسماعیلی با بیان اینکه اسرائیل رژیمی تهدید محور است و برای هیچ کشوری در منطقه امنیت نخواهد آورد، خاطرنشان کرد: رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها و اعراب منطقه بر اساس آخرین گزارش دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل مبتنی بر آپارتاید است. این رژیم در صدد تحریک کشورهای منطقه علیه ایران و نفوذ فزاینده در ساختار سیاسی و اقتصادی آنان از طریق ترویج «ایران هراسی» است. بعد از نشست اخیر نیز، اسرائیلی‌ها گفتند که این نشست یک اتحاد علیه ایران است. اما وزیر خارجه مصر چند بار این موضوع را رد کرد.
این دیپلمات ارشد اضافه کرد: به نظر من مسوولان کشورهای عربی که با اسرائیل رابطه برقرار کرده‌اند، چشم خود را بر تاریخ یکصد سال اخیر و آرمان فلسطین بسته‌اند. آنها چشم خود را بر بی اعتنایی اسرائیل به تمام قطعنامه‌های سازمان ملل و درخواست‌های جامعه بین‌المللی و حتی اتحادیه اروپا بسته‌اند. آنها قبل از هر چیز باید از مردم خود بپرسند که آیا آنها نسبت به روابط دوستانه با رژیم اشغالگر قدس و فلسطین احساس خوشایندی دارند؟
این تصور که اسرائیل شریک قابل اعتماد برای اعراب است، خیانت به آرمان‌های عربی است
وی ادامه داد: این تصور که اسرائیل شریک خوب یا قابل اعتمادی برای اعراب و مسلمانان منطقه است، یک اشتباه استراتژیک سیاسی و خیانت به آرمان‌های عربی است و بدتر از آن؛ هر کشوری امنیت خود را به اسرائیل گره بزند، تکیه بر باد داده است.
اسماعیلی یادآور شد: ما ۳۵ سال پیش بر اتحاد تمام قدرت‌های جهانی و همچنین حمایت برخی کشورهای عربی از تجاوز نظامی هشت ساله صدام علیه ایران پیروز شدیم. حتی اگر این گونه اتحادها واقعی هم باشد، تهدیدی برابر قدرت نظامی ما نیست.
ایران حق پاسخگویی به هرگونه اقدام خصمانه از سوی رژیم صهیونیستی برای خود محفوظ می‌داند
سفیر ایران در زاگرب درباره این سوال که ایران اخیراً یک محل در کردستان عراق را موشک باران کرد و مدعی شد که مقر موساد بود و پیشتر اسرائیل سوریه را بمباران کرد که در آن دو تن از اعضای سپاه پاسداران ایران کشته شدند و آیا چنین حوادثی می‌تواند منجر به جنگ گسترده‌تری بین اسرائیل و ایران شود، اینگونه پاسخ داد: اقدامات خصمانه اسرائیل علیه ایران موضوع جدیدی نیست. ترور دانشمندان ایرانی و خرابکاری در تاسیسات هسته‌ای که بدون توجه به خطرات احتمالی و زیست محیطی انجام شده است، در زمان خود به مقامات سازمان ملل و سازمان بین‌المللی انرژی اتمی گزارش شده است.
وی افزود: در آن گزارشات تاکید شد که جمهوری اسلامی ایران حق پاسخگویی به هرگونه اقدام خصمانه از سوی رژیم صهیونیستی و یا هر گروه تروریستی دیگری را برای خود محفوظ می‌داند.
اسماعیلی با بیان اینکه ما روابط تاریخی، عمیق و گسترده‌ای با دوستان خود در عراق و اقلیم کردستان داریم و علاقه‌مندیم این روابط صمیمانه ادامه یابد، گفت: ما از هیچ کمکی برای توسعه عراق و کمک به مردم این کشور کوتاهی نکردیم. به محض درخواست کمک از سوی بزرگان کردستان عراق، به یاری آنها شتافتیم. نیروهای ما حتی برای دفاع از آنها برابر داعش شهید شدند تا شهرهای مهم کردستان عراق، مثل موصل و اربیل به دست تروریست های داعش نیفتد.
وی ادامه داد: دولت عراق و مقامات کردستان به خوبی می‌دانند که چرا این اتفاق افتاد. ما بارها به حکومت مرکزی عراق در این زمینه هشدار داده بودیم که تحرکات و فعالیت‌های خصمانه علیه ایران از داخل سرزمین عراق را متوقف کنند. دوستان ما در عراق در این زمینه مسوولیت قطعی دارند.
حجم روابط ایران و کرواسی با وجود کرونا ۵۰درصد افزایش یافت
سفیر جمهوری اسلامی ایران در زاگرب با ارزیابی همکاری کرواسی و ایران، گفت: همکاری جمهوری اسلامی ایران و جمهوری کرواسی مبتنی بر دوستی، احترام و درک مشترک ادامه دارد. خوشبختانه ارتباطات و دیدارهای مقامات عالی دو کشور افزایش یافته است و ما علاوه بر مسائل دو جانبه، رایزنی های خوبی در مورد مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی هم داریم. امیدوارم با کاهش آثار پاندمی کرونا سفر مقامات دو کشور هم آغاز شود.
وی افزود: این خبر بسیار خوبی است که در سال ۲۰۲۱ موفق شدیم به‌رغم همه تحریم‌ها حجم روابط تجاری دو کشور را حداقل ۵۰ درصد افزایش دهیم. ما و دوستان کروات اطمینان داریم که با لغو تحریم‌ها در آینده نزدیک، روابط اقتصادی دو کشور جهش قابل توجهی خواهد یافت. آماده‌ایم به سرعت تمام نیازهای کرواسی به انواع انرژی را با کیفیت و قیمت مناسب تامین کنیم.
اسماعیلی ادامه داد: امسال سی‌امین سالگرد تاسیس روابط دیپلماتیک ایران و کرواسی است و برنامه‌هایی را تدارک دیده‌ایم. ماه گذشته فیلارمونیک زاگرب به سرپرستی علی رهبری کنسرت «چنین گفت زرتشت» را به زبان فارسی اجرا کرد. در ماه‌های آینده نیز چند هنرمند ایرانی به زاگرب خواهند آمد. کنفرانس تجارت حلال ایران و کرواسی هم در نیمه ماه ژوئن با حضور شرکت‌های کروات در تهران برگزار می‌شود.