همشهری آنلاین - فتانه احدی: به اعتقاد بسیاری از نمایندگان مجلس در دوره‌هایی که طرح شفافیت آرا به صحن آمد ابهاماتی داشت که اگر کمیسیون آئین‌نامه نظرات، ابهامات و دغدغه‌های نمایندگان را در نظر می‌گرفت همان دفعات اول این طرح رای می‌آورد اما چنین نشد و نمایندگان رای موافق ندادند. اکنون طرحی آماده شده که به گفته حسین زاده عضو عضو کمیسیون انرژی مجلس، با توجه به تغییرات و اصلاحاتی که این طرح صورت گرفته به نظر می‌رسد طرح شفافیت آرای نمایندگان این بار با رای بالایی تصویب خواهد شد.
مردم می‌خواهند درباره عملکرد، میزان حضور و غیاب، نظارت‌ها و در مجموع تأثیرگذاری نمایندگان شفاف‌سازی شود که از گفته‌ها اینگونه برمی آید که اینها در طرح مذکور آمده است و مردم می‌توانند برای سنجش نماینده مورد نظر خود به راحتی به این آمار دسترسی داشته باشند. همچنین مردم می خواهند در جریان آرای نمایندگان قرار بگیرند که به گفته حسین‌زاده در این طرح قید شده در انتهای هر هفته یا هر جلسه، مجلس اسامی موافقین و مخالفین و رای نمایندگان درخصوص طرح‌ها و لایحه‌ها را اعلام کند تا مردم دسترسی داشته باشند.
بر اساس این طرح قرار است که حتی کمیسیون‌ها و مذاکرات آنها نیز در دسترس مردم قرار بگیرد و رسانه‌ها و خبرنگاران بتوانند در جلسات کمیسیون‌ها حضور پیدا کنند.
البته همچنان مجلس اعلام کرده که بحث‌ها و موضوعاتی هستند که محرمانه به شمار می‌روند و در رده‌های امنیتی قرار می‌گیرند، مثل برخی مسائل که در کمیسیون امنیت ملی بررسی می‌شود یا موضوعاتی همچون میزان ذخایر ملی که ممکن است بازتاب آن تبعات منفی در پی داشته باشد. بنابراین در این طرح آمده که اگر مذاکرات کمیسیون‌ها در رده‌های امنیتی باشد، با تقاضای اعضای کمیسیون و تصویب هیئت رئیسه کمیسیون، جلسات مربوطه به صورت غیرعلنی برگزار شود.
گفت‌وگوی همشهری آنلاین با «حسین حسین زاده» نماینده لارستان، خنج، گراش و اوز و عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم را در این باره بخوانید.
تا چه حد طرح شفافیت آرا مورد استقبال نمایندگان قرار گرفته است؟ پیش بینی شما چیست؟
نمایندگان طرح شفافیت آرا را قبول دارند و این تاییدیه‌ای برای مصوب شدن است. در مقابل افرادی نیز جزء مخالفان هستند که البته با کلیات این طرح مشکلی ندارند اما به دنبال این هستند که این طرح به چه شیوه‌ای مصوب و اجرایی خواهد شد و در واقع با اصل موضوع شفافیت مخالف نیستند. البته مصوبه شفافیت باید پیوست‌هایی داشته باشد که به درستی اعمال شود. وقتی به شروع این طرح دقیق شویم، تاریخچه‌اش را در کشورهای اروپایی می‌یابیم. برای مثال در پارلمانی مثل انگلیس هم قانون شفافیت اجرا می‌شود. در این کشور احزاب نمایندگانی را از سوی خود وارد پارلمان می‌کنند که مورد تایید حزب است. بنابراین حزب باید بداند که نماینده پارلمانی‌اش چه رای‌هایی می‌دهد و منافع ملی و معنوی آنها نیز باید مشخص شود. به هر ترتیب باید مشخص شود نماینده چه موضعی از خود نشان می‌دهد. در مجلس شورای اسلامی نیز چیز غیر شفافی وجود ندارد که ما بخواهیم آن را کتمان کنیم و امیدواریم هر چه سریعتر این طرح به صحن علنی مجلس بیاید و سریعتر مصوب شود. مردم باید بدانند که ما شفاف کار می‌کنیم. پیش‌بینی من این است که این طرح با بالاترین رای مصوب خواهد شد.
تاثیر تصویب این رای در افکار عمومی و جامعه چیست؟
قطعا در بین جامعه و افکار عمومی تاثیر مثبتی خواهد داشت ما وظیفه داریم برادری خود را ثابت و اعلام کنیم که موافق طرح شفافیت هستیم. ما مشکلی نداریم که مردم در جریان موضع‌گیری های ما قرار بگیرند، حتی با نشان دادن فیش حقوقی‌هم مشکلی نداریم.
با این طرح موضع‌گیری نمایندگان مشخص می‌شود، آیا نمایندگان با این مسائل مشکلی ندارند؟
این اتفاق خیلی عالی خواهد بود. به نظرم مردمی که به نمایندگان خود رای داده و آنها را انتخاب کرده اند باید از خط و مشی فکری آنها اطلاع داشته باشند. برای مثال من در جریان طرح صیانت از فضای مجازی برای مردم خود ویدئو می‌گرفتم و به آنها مخالفت خود را نشان می‌دادم. وقتی طرح شفافیت مصوب شود مردم به راحتی در جریان نظرات و رای نماینده خود قرار خواهند گرفت. من دنبال این هستم که خط و خطوط مشخص شود چراکه در مجلس چیزی به اسم چپ و راست و اصولگرا و اصلاح طلب وجود ندارد. این حق مردم است که موافق یا مخالف بودن نماینده خود را به راحتی ببینند. همه هدف ما این است قوانینی تصویب شود که به نفع مردم و نظام باشد.
برخی نمایندگان معتقدند اجرای این طرح قطعا تبعاتی برای آنها خواهد داشت. تحلیل شما چیست؟
به واقع درست است. واقعیت این است که ممکن است در جریان تصویب هر طرحی مخالف یا موافقانی وجود داشته باشد. اما مسئله این است که باید با اقناع سازی و رسیدن به شکوفایی فکری در بحث قانونگذاری رسید تا مشکلاتی ایجاد نشود. فرهنگ سازی کمک بسیار موثری است.
چقدر زمان می‌برد تا در مجلس و بین مردم و حتی مسئولان دولتی، شفافیت آرا و نظرات جا بیفتد و مشکلی پیش نیاید؟
هر طرحی در ابتدا سختی های خاص خود را دارد. به هر جال باید از جایی شروع کرد. و چون حق مردم است که بدانند نمایندگانشان چه رایی می دهند و چه دیدگاهی دارند باید سختی‌های اولیه را نیز قبول کرد. من فکر می کنم در یک بازه ۶ ماهه می توان چم و خم کار و نقاظ ضعف و قدرت آن را به دست آورد. حتی اگر جایی از این طرح نیاز به ترمیم داشته باشد، مشکلات در این زمینه نیز رفع خواهد. کلیات این طرح شفاف‌سازی در همه زمینه‌های قانونگذاری و نظارت است که در کمیسیون مربوط مطرح می‌شود، و بعد از آمدن به صحن علنی مجلس چکش‌کاری و مصوب می‌شود و حتما در آینده به نفع همه خواهد بود.