به گزارش همشهری و به نقل از وبسایت دیزد دیجیتال، حکایت درست مثل همانی است که چندی پیش در فضای مجازی ایران دستبهدست شد؛ قصه روباتی که تلاش میکند تا نمیرد! ویدئویی مربوط به یک روبات که با حسگرهای روی بازوی خود مایع قرمز رنگی را از روی سطوح جمعآوری میکند و گفته میشود در حال تلاش برای زندهماندن است، در فضای مجازی ایران حسابی چرخید و بسیاری آن را با عشق و احساس فراوان نسبت به روبات مذکور بازنشر کرده و تا توانستند از ادبیات احساسی برایش استفاده کردند! اما واقعیت چه بود.
در سال ۲۰۱۶، «سون یوان» و «پنگ یو»، ۲ نفر از بدنامترین هنرمندان چینی که بهدلیل استفاده از مواد بحثبرانگیز مانند حیوانات زنده و بافتهای انسانی در آثارشان شناخته میشوند، یک اثر را به نمایش گذاشتند که برای موزه گوگنهایم در نیویورک سفارش داده شد. این اثر هنری با عنوان «نمیتوانم بهخودم کمک کنم (۲۰۱۹-۲۰۱۶)»، یک بازوی روباتیک صنعتی را در یک جعبه شیشهای بزرگ نشان میداد با یک وظیفه: جمعآوری مایع چسبناک قرمزرنگ که از سطح زمین تراوش میکرد. درست برخلاف آن چیزی که در ایران درباره آن شایع شد: روغنریزی روبات و تلاش برای جمعآوری آن بهمنظور ادامه حیات!
این بازوی مکانیکی که برایش یک پارو طراحیشده سفارشی تعبیه شده بود، تشخیص میداد که مایع به خارج از یک دایره از پیشتعیینشده حرکت میکند. سپس، با استفاده از یکی از ۳۲ حرکت از پیش برنامهریزیشده خود، حرکت کرده و مایع را جمعآوری میکرد. هنگامی که «نمیتوانم بهخودم کمک کنم» در نمایش اصلی دوسالانه ونیز ۲۰۱۹ ظاهر شد، حرکات با نامهای «خراش یک خارش»، «تعظیم و تکاندادن» و عباراتی از این دست، اثری کاملا متفاوت بهنظر میرسید. اما بهنظر میرسد که با گذشت زمان، بازوی روبات کند شده و گویی از کار ابدی که برای انجام آن برنامهریزی شده بود، خسته بود. علاوه بر این، دیوارهای شیشهای اطرافش، قرمزرنگ شده بودند و لکههای صورتیرنگی نیز کف زمین دیده میشد. ضعیفشدن روبات شاید علت اصلی این موضوع بوده باشد. در اینجا بود که کاربران شبکه اجتماعی «تیکتاک» که تازه به شهرت رسیده و مورد استقبال مردم در نقاط مختلف جهان نیز قرار گرفته بود، همهروزه میزبان انتشار ویدئوهایی از این روبات خسته با عناوین گوناگون و البته دیدگاههای مختلف کاربران شد.
نکته دیگر اینکه در بالای اتاقک، حسگرهای تشخیص بصری وجود دارد که علاوه بر اندازهگیری میزان حرکت مایع در کف، بازدیدکنندگان را نیز کنترل میکرد. در هر یک از این موارد، روبات شروع به اجرا، حرکت، تکانخوردن و چرخیدن در اطراف کرده و بدینترتیب بهراحتی با بازدیدکننده تعامل برقرار میکرد. تماشای «نمیتوانم بهخودم کمک کنم» مانند نگاهکردن به یک حیوان در قفس است و بازدیدکنندگان با آن ارتباط برقرار میکردند.
در عین حال میتوان اینگونه نیز بیان کرد که این کار هنری، جنبه طنز سیاه نیز دارد. بهطور کلی از آثار هنری میتوان تعبیرهای مختلفی داشت. بههمین دلیل درخصوص این روبات نیز میتوان برداشتهای مختلفی را تجسم کرد. با این حال، آنچه را که پس از ۳ سال در ایران بسیاری بازنشر کردند تا حسابی وایرال شود، هیچ ارتباطی با جلوگیری از مرگ نبود.