کسانی که در جستوجوی کیمیایی به نام مسکن بوده و هستند هم حتما به خاطر دارند که تا همین چند ماه پیش سرمایهگذاریای سودآورتر از خرید و فروش خانه وجود نداشت و قیمتها هر روز رکوردهای جدیدی میشکستند. به این ترتیب اگر کسی قصد تغییر محل اقامت داشت، قبل از فروش ملکش باید گزینه خرید مناسب را انتخاب میکرد و زیرسر میگذاشت چون به احتمال فراوان امکان خانهدارشدن با همان سرمایه روز بعد میسر نمیشد.
ادامه این روند هم باعث شد که بالاخره قدرت خرید متقاضیان از قافله عقب بماند و حتی به گرد پای قیمتها هم نرسد. به این ترتیب بیشتر کسانی که دربهدر بهدنبال خانه بودند از صرافت خرید افتادند و قید صاحبخانه شدن را زدند، در نتیجه بازار مسکن گرفتار رکود بیسابقهای شد و بالاخره دود این بیرونقی به چشم واسطههایی رفت که از دامن زدن به این بحران، سودهای هنگفتی به حسابشان واریز کردند؛ البته کسانی که در دوره اوج قیمتها اقدام به خرید کردند و درزمان رکود به فکر فروش افتادند هم از زیان کسادی بازار بینصیب نماندند.
به هر حال فعلا در بازار بیرونق مسکن کسی مشتاق خرید نیست و فروشندهها هم فقط در شرایط اضطراری حاضر به معامله میشوند و به گفته دستاندرکاران این حوزه مادامی که عرضه و تقاضا برابر نشود اوضاع برهمین منوال خواهد بود.
اما با همه این تفاسیر عدهای از کارشناسان بازار و البته متولیان بخش مسکن معتقدند کاهش قیمتها از سیاستهایی نظیر اجرای طرح کد رهگیری و ساماندهی تقاضا در قالب طرحهایی مانند مسکن مهر ناشی شده است.
منوچهر خواجه دلویی- معاون امور ساختمان و مسکن وزیر مسکن- در این خصوص به ایسنا میگوید: نقدینگی، افزایش حجم تقاضا و انباشت تقاضای مؤثر از سالهای گذشته، انتظارات تورمی و افزایش یا کاهش تولید، عواملی هستند که همگی در کاهش یا افزایش قیمت اثر میگذارند.
به گفته او، طی20 سال گذشته بهطور متناوب دورههای رونق و رکود در بازار مسکن بهوجود آمده که در دورههای رونق، بهدلیل افزایش قیمت و به تبع آن رشد تولید و جاذبههای سرمایهگذاری بیشتر میشود اما پس از سپری شدن دوره رونق نوبت به دوره رکود میرسد که قیمتها ثابت باقی میماند و یا با کاهشی جزئی مواجه میشود.
خواجه دلویی میافزاید: در یک دوره بین سالهای77 تا 81 با توجه به رونق در بازار مسکن، قیمتها به سمت افزایش حرکت کرد، اما در سالهای82 تا 84، بهطور میانگین 6/2 درصد کاهش قیمت خانه را تجربه میکنیم، که بسیار محدود بود. از آن سبب است که وقتی رکود در بازار مسکن حاکم میشود عدهای از فروشندگان مجبور به فروش مسکن خود میشوند و مقدار اندکی قیمتها را پایین میآورند اما افت قیمت چشمگیری در آن دوره بهوجود نیامد.
معاون وزیر مسکن و شهرسازی با استثنایی دانستن کاهش 15تا 20 درصدی قیمت زمین و مسکن در این دوره تصریح کرد: در این دوره از رکود بازار مسکن در کنار عوامل مشترکی با دورههای گذشته مانند رکود در بازار مسکن، نباید اقدامات را که دولت در جهت ساماندهی این بخش انجام داده انکار کرد چون نهتنها قیمت مسکن را پایین آورده بلکه با افت شدید قیمتها در برخی از شهرها مواجه هستیم.
به گفته او، همزمان با دوره رکود معاملات در بازار مسکن، حجم سنگینی از تقاضاها در قالب برنامههای دولت از مسیر بازار معمول مسکن خارج شدهاند که این امر تاثیر ویژهای در کاهش قیمت مسکن در این دوره داشته است.