همشهری آنلاین - فرشاد شیرزادی: «کتاب‌باز» با اجرای سروش صحت، طیف وسیعی از مخاطبان حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای کتاب را در برداشت. صحت، شخصیت موجهی برای اهل قلم و ادبیات است و با وصف بر اینکه چهره‌های مختلفی را از جبهه ادبیات انقلاب به برنامه‌اش دعوت کرده، برنامه‌ای که از اردیبهشت سال گذشته روی آنتن نرفته است، به بهانه‌های مختلف، گویی همان سرنوشتی در انتظارش است که دچار برنامه نود و عادل فردوسی پور شد.
عبدالجواد موسوی، نویسنده و روزنامه نگار و یکی از دوستان سروش صحت است که خودش مهمان یکی از قسمت های برنامه کتاب باز بوده است. با او درباره این برنامه و شایعات پیرامون آن گفت و گو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
یامین‌پور جایگزین سروش صحت در کتاب باز شد؟
هم وحید یامین‌پور و هم آقای محمدرضا خوشرو (مدیر شبکه نسیم) خبر تعطیلی برنامه کتاب‌باز را تکذیب کردند. توضیح شما در این باره چیست؟
آقای خوشرو تأیید کرده‌اند که دیگر آقای صحت نیستند!
اما آقای خوشرو افزوده‌اند که دلیل تعطیلی کتاب‌باز با اجرای سروش صحت، این است که برنامه در تعطیلی به سر می‌برد.
اما در عین حال توضیح داده‌اند که سلسله‌ای از کارشناسانمان در حال مطالعه و بررسی‌اند و آقای صحت با ما در حوزه‌های دیگر کار می‌کنند اما در این برنامه دیگر همراه ما نخواهد بود. ایشان این مهم را تأیید کرده‌اند. طبیعی هم هست که یک مدیر همه سخنان ما خبرنگاران را تأیید نکند اما مشخص است که اصل حرف ما درست بوده و در این ۷، ۸ ماه که برنامه کتاب باز تعطیل شده و مخاطبان سراغ برنامه را گرفته‌اند، آنها هیچ گونه توضیحی هم ارائه نداده‌اند. حال اینکه چرا توضیح نداده‌اند و آیا حتماً باید خبری رسانه‌ای شود و جنجال کنند و دیگران وارد این بحث شوند و عده‌ای هم بخواهند از آن سوء استفاده کنند تا واقعیت روشن شود، بر من روشن نیست. واقعاً چرا کار باید به اینجا برسد؟
مدیر شبکه نسیم گفته است که این برنامه ۲۲۰ قسمت نفس‌گیر داشته و به همین دلیل در دوره استراحت به سر می‌برد.
حالا باید با تهیه کننده حرف زد. اگر شما به عنوان خبرنگار با تهیه کننده صحبت کنید، احتمالاً معذوریت‌هایی دارد و شاید نتواند حق مطلب را برای شما ادا کند. ایشان هم اگر حرفی بزند شاید در طول کار برایش ایجاد دردسر شود. همه سعی ما و دیگران از دیروز تا امروز این بوده که با ملایمت و ملاطفت، در این مدت به گونه‌ای رفتار شود که برنامه به روی آنتن بازگردد. من هم به گونه‌ای خبر امروز را نوشتم که چنین نیّتی درش مستتر بود. شما که مرا می‌شناسید و با ادبیات آشنایید و می‌دانید که با آن زبان فاصله دارد.
سعی کردم که فقط توضیح دهم که چنین اتفاقی افتاده و شایعاتی که درباره آقای جلیلی وجود دارد، طرح کنم و باز هم این گونه عنوان کردم که ممکن است این سخنان هیچ ارتباطی با آقای جلیلی نداشته باشد و برخی شخصیت‌ها با این برنامه و آقای صحت مشکل داشته باشند و این سخنان را به آقای جلیلی نسبت دهند. چرا که با آشنایی‌ای که از ایشان سراغ دارم، می‌دانم که نه تنها با عادل فردوسی‌پور و برنامه ۹۰ هیچ مشکلی نداشتند، بلکه این برنامه یکی از علاقه‌مندی‌هایشان بود و ایشان همواره سعی می‌کند و کرده که آن برنامه را به روال قبلش برگرداند. همه نوشته من با آن نیت نگاشته و منتشر شد تا گرهی از کار فروبسته دوستان ما در برنامه کتاب‌باز بگشاید.
این را به تواتر از بسیاری دوستان شنیدم که ماجرا همین بوده که من عنوان کردم و چون چند ماه است که هیچ کس درباره این برنامه توضیحی نمی‌دهد، این متن را نوشتم تا دوستان توضیح دهند. این گونه که آقای خوشرو توضیح داد مشخص شد که من چندان هم بی‌ربط نگفته‌ام و مساله همان آقای صحت بوده و ایشان اعلام کرده‌اند که آقای صحت دیگر در این برنامه حضور نخواهند داشت.
شما گفته بودید آقای یامین‌پور جای آقای صحت را می‌گیرد اما وحید یامین‌پور این موضوع را تکذیب کرد.
من نوشتم کسی مثل آقای یامین‌پور. این موضوع را هم از چندین تن شنیدم که آقای یامین‌پور جایگزین است و با این وصف با قطعیت به او اشاره نکردم. در عین حال من مشکلی ندارم که آقای یامین‌پور برنامه‌ای را با محوریت کتاب اجرا کند اما چرا برنامه‌ای که به جایی رسیده و مخاطب خودش را پیدا کرده، باید حذف شود؟
مخاطب گسترده‌ای که این برنامه دست و پا کرده به دلیل وجود سروش صحت است. همان‌طور که اقبال برنامه ۹۰ به دلیل وجود عادل فردوسی‌پور بود. حال چرا مجری برنامه‌ای که به اصطلاح گل می‌کند و توجه به آن مشخصاً به دلیل وجود یک شخص است، باید به راحتی کنار گذاشته شود؟ مگر او سرمایه تلویزیون نیست؟ یا دست‌کم موضوع را مسکوت نگذاریم و برای مردم و دست‌اندرکاران روشن کنیم که طی ۸ الی ۱۰ ماه، این برنامه در چه وضعی قرار دارد. چرا باید حتماً بلوایی مطبوعاتی راه بیفتد تا مسئولان سخن بگویند.
این را هم مدیر شبکه نباید بگوید. چطور سازندگان برنامه با شور و شوق و هیجان این برنامه را می‌ساختند و طی ماه‌های اخیر هم منتظر بودند که به آنها اجازه دهند که برنامه پخش شود و شما از سوی آنها می‌گویید برنامه نفس‌گیر و خسته کننده است و دست‌اندرکاران نیاز به استراحت دارند؟!
سروش صحت دیدگاه خاص سیاسی دارد؟
در برنامه کتاب باز هم دیده‌ایم او با بسیاری از شاعران و نویسندگانی که به شاعران و نویسندگان جبهه انقلاب موسوم‌اند، نشست و برخاست داشته و با آنها صمیمی صحبت کرده و با آنها همدلانه مصاحبه کرده. با شناختی که از سروش صحت دارم او اهل تعصبات سیاسی-جناحی نسبت.
به نویسندگان و ادبیات از از پشت عینک سیاست نمی‌نگرد. او آنها را اصلاً این گونه تقسیم‌بندی نمی‌کند. مخاطب نوشته‌های خیلی‌هاست. از جمله به خودم می‌گفت من آن موقع که خیلی تند و تیز می‌نوشتی نوشته‌هایت را می‌خواندم و در حال حاضر هم می‌خوانم. این نشان می‌دهد که او با نگاه سیاسی آثار دیگران را مقایسه و قضاوت نمی‌کند و نگاه فرهنگی دارد. ممکن است در فضای تلویزیون با نگاه صفر تا صدی بعضی‌ها جور در نیاید یا با کسانی نشست و برخاست کند که برخی‌ها از آنها خوششان نیاید، اما در مجموع کاری که در کتاب باز انجام داده و همچنین شخصیتی که به عنوان یک شخصیت فرهنگی و هنری دارد، به هیچ عنوان نمی‌توان انگ سیاسی به او چسباند. دوستان ما وقتی واژه «روشنفکر» را به کار می‌برند متأسفانه بیشتر بار سیاسی دارد نه بار معرفت‌شناختی.
اساسا فکر می کنید مشکلشان با سروش صحت و برنامه کتاب باز چیست؟
به گمانم نباید نگاه یکسان‌سازی را تعمیم داد و هر که این نوع نگاه را تعمیم بدهد باید با او و آن جریان‌ها برخورد کرد. همه زیبایی کشورمان و این سرزمین آن است که اقوام مختلف با عقاید مختلف در اینجا زندگی می‌کنند. برای خودمان و آینده کسانی که این وضع را کارگردانی می‌کنند هم خوب نیست. بهتر است که هم آقای یامین‌پور را داشته باشیم و هم سروش صحت و هم افراد دیگر را. چرا باید به یک برنامه اختصاصی کتاب قناعت کنیم؟ آن هم در این شرایط! این میزان حساسیت هم عجیب است. آن هم در کشوری که شمارگان کتاب به ۱۰۰ و ۲۰۰ نسخه رسیده است. حال چه فرقی می‌کند که آقای صحت این برنامه کتاب را اجرا کند یا کسی دیگر. چه ایرادی دارد که برنامه‌ای را آقای یامین‌پور با محوریت کتاب اجرا کنند و برنامه‌ای هم آقای زرشناس و یکی دیگر دکتر عبدالکریمی و یکی هم آقای صحت. اجازه دهیم این بازار برقرار باشد و مردم حق انتخاب داشته باشند.
مخاطبان کتاب هم آنقدر فهیم و باشعورند که بپسندند و به فرض بگویند برنامه‌ای آمده که فردی مومن و ارزشی آن را اجرا می‌کند و به قدری آن را حرفه‌ای و زیبا اجرا می‌کند که من دیگر برنامه کتاب باز را نمی‌بینم. چه ایرادی دارد که چنین فضای رقابتی‌ای وجود داشته باشد؟ نباید به یک تک برنامه اکتفا کنیم و یکی را که از شکل و شمایلش خوشمان نمی‌آید، از دور خارج کنیم. این حرکت جفا به فرهنگ و ادبیات و کتاب است.