مسجد «افضلیه» یادگار استاد «حسین لرزاده» معمار نامدار کشور است و از جنبه معماری و میراث فرهنگی اهمیت و ارزش ویژه‌ای دارد. قرار گرفتن مقبره خانوادگی مرحوم لرزاده در همسایگی این مسجد هم بر اهمیت آن افزوده و مسجد افضلیه را به یکی از شاخص‌ترین مساجد شهرری تبدیل کرده است.

همشهری آنلاین - رابعه تیموری:یادگار استاد هنرمند، بیش از ٧ دهه عمر دارد و گرد پیری و فرسودگی بر قامت آن نشسته است. این‌روزها مدیریت شهری منطقه ٢٠ آستین بالازده تا با همکاری اداره میراث فرهنگی شهرری مسجد افضلیه را مرمت و بازسازی کند. گزارش زیر نقل گوشه‌ای از معماری فاخر این مسجد خاص است.

نوسازی مسجد از فضای داخلی


از ابتدای خیابان فداییان اسلام گلدسته آجری و بلندبالای مسجد افضلیه به خوبی پیدا است. زیبایی و صمیمیت نمای آجری مسجد چشمنواز و آرامش بخش است. کاشی‌های فیروزه‌ای سردر و ورودی محراب مانند مسجد این زیبایی را دوچندان می‌کند، اما کاشی‌های ریخته و شکسته سردر، مانند جای خالی دندان‌هایی لق این تابلوی معماری را زشت و نازیبا می‌کنند.

نوسازی مسجد را از فضای داخلی آن شروع کرده‌اند و داربست‌ها دور تا دور حیاط کشیده شده‌اند. از همان درگاه مسجد شیوه معماری پر از رسمی‌سازی، مقرنس، کاسه‌سازی و گره‌سازی استاد لرزاده خودنمایی می‌کند. فضای داخل مسجد هم از هنر او بی‌بهره‌ نیست و در کاشیکاری‌ها و ساخت قسمت‌های مختلف بنا ظرایف استادانه‌ای به کار رفته است. این مسجد در اصطلاح معماران مساجد، از نوع «پلان دو ایوانی» است و یک حیاط و دو ایوان در طرفین آن قرار گرفته که با تزیینات کاشیکاری و استفاده از کتیبه‌های آجری آذین شده‌اند.

آرامگاه خانوادگی استاد اینجاست


مسجد افضلیه پنج گنبده است و کاشیکاری آن از میراث‌های فرهنگی شهرری به شمار می‌آید. اسم مسجد افضلیه از نام‌ بانی آن مرحوم «علی‌اکبر افضلی» برگرفته شده که در سال ١٣۵٠ درگذشته و مدفنش در یکی از حجره‌های جنوبی مسجد قرار دارد. وجود آرامگاه خانوادگی و قرائتخانه استاد لرزاده هم بر اهمیت این مسجد افزوده است. با وجود فاخر بودن معماری مسجد افضلیه نمی‌توان از غبار کهنگی که روی در و دیوار آن نشسته چشم پوشید. نم و رطوبت از دیوارهایی که پشت داربست‌های فلزی به انتظار رخت نو نشسته‌اند، بالا رفته و در گوشه کنار شبستان، حیاط و وضوخانه، درز و شکاف‌های‌ ریز و درشت به چشم می‌خورد.


مسجد صاحب حسینیه می‌شود


مسجد افضلیه در محله ابن‌بابویه ‌ شهید غیوری واقع شده و «مهدی شیرازی» معتمد این محله است. او می‌گوید : «این مسجد جزو میراث فرهنگی محله ابن‌بابویه است و در مواقع عادی سال جمعیت قابل توجهی از اهالی محله در نمازجماعت این مسجد شرکت می‌کنند، اما شبستان مسجد برای اقامه نمازجماعت به‌ویژه در نوبت مغرب و عشا برای اقامه نماز فضای کافی ندارد.

خوشبختانه یکی ازخیران زمینی را که در همسایگی مسجد قرار گرفته برای ساخت حسینیه اهدا کرده و هیئت امنای مسجد برای دریافت مجوز ساخت حسینیه اقدام کرده‌اند. بعد از نوسازی مسجد، امکان توسعه بنا در این زمین فراهم است و این مسجد تاریخی شرایط مطلوبی پیدا می‌کند. »


وعده ای که وفا شد


نوسازی و تعیین تکلیف مسجد افضلیه جزو طرح‌های کوچک مقیاس محلی بوده که به پیشنهاد شورایاران محله در سند چشم‌انداز توسعه محلی سال ١٤٠١محله ابن‌بابویه‌ شهید غیوری گنجانده شده و مدیریت شهری منطقه به وعده خود برای بازسازی مسجد وفا کرده است. این مسجد با نظارت و هماهنگی اداره میراث فرهنگی شهرری در حال مرمت و بازسازی است.