آمریکای بعد از این انتخابات بدون شک با آمریکای قبل از 4 نوامبر سال 2008 تفاوت‌هایی خواهد داشت. این تفاوت تنها به این محدود نمی‌شود که احتمالا اولین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست تاریخ آمریکا در این تاریخ برگزیده شود. تغییر جایگاه رنگین‌پوستان، تضعیف بی‌سابقه حزب حاکم و رئیس‌جمهور متعلق به این حزب، تغییر نقش زنان در ساختار قدرت آمریکا، تغییر نگاه مردم و سیاستمداران به مفاهیم به شدت آمریکایی در همه حوزه‌ها و به ویژه در اقتصاد، پررنگ شدن سیاست خارجی در انتخابات آمریکا و ده‌ها تغییر جایگاه و دیدگاه دیگر از جمله مواردی است که آمریکای قبل از این انتخابات را با آمریکای بعد از آن متفاوت می‌کند.
در انتخابات امروز که البته رای‌گیری برای آن در بعضی ایالت‌های آمریکا از چند روز پیش شروع و انجام شده، علاوه بر رئیس‌جمهور، نمایندگان کنگره هم انتخاب می‌شوند. شواهد نشان میدهد که در سنا، دمکرات‌ها به اکثریت 60 کرسی دست می‌یابند. پیش‌بینی می‌شود در مجلس نمایندگان هم این حزب موفقیت 2 سال گذشته را تکرار خواهد کرد و کنترل مجلس را به دست میگیرد. گزارش گروه بین‌الملل همشهری از تحولات انتخابات آمریکا می خوانید.
سناتوری که گمنام بود
دو سال پیش باراک اوباما سناتوری گمنام و جوان در کنگره بود. او بسیار مشتاق اما بی‌تجربه بود. زمانی که اعلام کرد قصد دارد رئیس‌جمهور آمریکا شود و می‌خواهد در انتخابات ریاستجمهوری شرکت کند بسیاری شانسی برای او قائل نشدند، اما امروز او به‌عنوان نامزد حزب دمکرات در انتخابات در نظرسنجیها از رقیبش پیش است و اگر اوضاع به همین منوال پیش برود او برنده انتخابات و رئیس‌جمهور آمریکا خواهد شد. اوباما با تکیه بر شعار تغییر و بازسازی و با عنایت به بحران اقتصادی آمریکا و خشم مردم از این موضوع توانسته از فرصت استفاده کند و پیشتاز رقابت باشد.
اگر اوباما در انتخابات پیروز شود نقشی منحصر به فرد را در تاریخ ایالات متحده آمریکا بر عهده خواهد گرفت. او نه تنها نخستین رئیس‌جمهور آفریقایی‌تبار آمریکایی ایالات متحده خواهد بود بلکه تعلق او به طبقه متوسط جامعه و پیشینه فرهنگی اش او را به کل از 42 رئیس‌جمهور پیشین آمریکا که همگی از طبقه ثروتمند و سفید پوست بودند، متمایز می‌کند.
آمار و ارقام می‌گویند: اوباما برنده است
انتخابات ریاستجمهوری آمریکا از سیستم الکترال که روش انتخاب غیرمستقیم است پیروی می‌کند. به این ترتیب که در ۵٠ ایالت به علاوه واشنگتن دی سی مجموعا ۵١ حوزه، مردم در روز سه‌شنبه بعد از اولین دوشنبه ماه نوامبر به نمایندگان کنگره و سنا رای خواهند داد. این نمایندگان (۴٣۸ نفر برای کنگره و 100نفر برای سنا) در تاریخ دیگری (این دوره در ١۵ دسامبر) به نامزد ریاستجمهوری و معاون وی که از قبل نسبت به انتخاب آنها متعهد شده‌اند رای خواهند داد. در هر ایالت نامزد ریاستجمهوری که تعداد آرای بیشتری را به‌خود جذب کند تمامی آرای الکترال آن ایالت را از آن خود می‌کند و آرای الکترال به نسبت تقسیم نمی‌شود. از مجموع ۵٣۸ رای الکترال نامزدی که بتواند ٢۷٠ رای الکترال را جذب کند به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب خواهد شد.
با توجه به سیستم الکترال، رئیس‌جمهور آمریکا حتما با اکثریت آرای مردم آمریکا انتخاب نمی‌شود. به عنوان مثال در سال ٢٠٠٠ مجموع آرای ال گور در سطح کشور بیشتر از جورج بوش بود اما بوش با پیروزی در ایالت فلوریدا آن هم با اختلاف کمتر از ۶٠٠ رای از مجموع ۶ میلیون رای توانست تمامی ٢۵ رای الکترال ایالت مزبور را به دست بیاورد و به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا انتخاب شود. این اختلاف باعث شد هیچ رای الکترالی در فلوریدا به ال گور نرسد.
پنسیلوانیا
پنسیلوانیا ایالتی است که برخلاف دیگر ایالت‌های مورد بحث در این دوره به‌طور سنتی طرفدار دمکرات‌ها بوده است و آرای الکترال این ایالت در 2 دوره گذشته به جان‌کری و ال‌گور رسیده است. با این وجود مک‌کین که می‌داند برای پیروزی در این انتخابات به‌طور قطع باید آرای الکترال پنسیلوانیا را به دست بیاورد با وجود پیشتازی اوباما از آن قطع امید نکرد. هر چند اوباما تا یک هفته مانده به انتخابات طبق نظرسنجیها با 11-10 درصد اختلاف جایگاه مطمئنی داشت اما آمارهای این ایالت هر روز دچار تغییر شد و این پیشتازی حتی به کمتر از 6 درصد رسید.
این مسئله باعث شد که مک‌کین 5 روز مانده به انتخابات به این ایالت برود تا آخرین تلاش‌هایش را برای پیروزی انجام دهد. هر چند پالین برای کسب آرای الکترال مسئولیت اصلی را برای فعالیت در این ایالت بر عهده داشت. در حالی که اکثریت افراد مسن در این ایالت حامی مک کین هستند اما آرای زن‌ها و افراد زیر 50 سال به‌طور حتم به اوباما می‌رسد.
ایندیانا
مردم ایندیانا از سال 1964 تاکنون به هیچ رئیس‌جمهوری دمکراتی رای ندا‌ده‌اند اما به‌نظر می‌آید این دوره متفاوت است. آخرین نظرسنجیها نشان میدهد که اوباما با اختلافی حدود 4/1 درصد در این ایالت از مک کین جلوتر است. این در حالی است که بوش در سال 2004 با اختلاف بیشتر از 20درصد در مقابل کری در این ایالت پیروز شده بود. شاید این پیروزی سابق بوده که باعث دلخوشی مک کین شده است.
نوادا
به جز یک استثنا در سال 1976 از سال 1912 تمامی کسانی که به ریاستجمهوری آمریکا رسیده‌اند در این ایالت پیروز شده‌اند. بوش هم در 2دوره گذشته تنها با اختلاف حدود 3درصد توانست آرای الکترال این ایالت را به دست بیاورد. مک کین در این ایالت به خاطر فعالیت‌هایش در کنگره در مورد قانون مهاجرت امید زیادی به لاتین تبارها دارد. نظرسنجیها نشان میدهد که اوباما با اختلاف 6/4درصد در این ایالت به‌صورت نامطمئن پیشتاز است.
میسوری
می گویند مردم میسوری به هر کسی رای بدهند او رئیس‌جمهوری آمریکا می‌شود! از سال 1900 مردم این ایالت همیشه حامی نامزدی بوده‌اند که پیروز شده و هیچ وقت رای آنها به یک نامزد بازنده نرسیده است. سناتور این ایالت یعنی کلیر مک کاسکیل از حامیان مهم اوباماست و او ستاد اوباما را برای پیروزی در این ایالت راهنمایی کرده است. در حالی که مناطق شهرنشین میسوری طرفدار دمکرات‌ها هستند روستایی‌های این ایالت به‌طور سنتی به جمهوریخواهان رای می‌دهند.
کارولینای شمالی جمهوریخواهان مطمئن هستند که این ایالت مثل دوره‌های گذشته به‌طور سنتی حامی آنها خواهد بود. مردم کارولینای شمالی از سال 1976 حامی نامزدهای دمکرات ریاستجمهوری نبوده‌اند اما آخرین نظرسنجیها نشان میدهد اوباما شانه به شانه مک‌کین در این ایالت حرکت کرده است. جمهوریخواهان به رای‌دهنده‌های جدید این ایالت فکر نکرده‌اند. در حالی که احتمال داده می‌شود همین مسئله برگ برنده دمکرات‌ها باشد.
رای اکثریت ممکن است مهم نباشد
انتخابات ریاستجمهوری آمریکا از سیستم الکترال که روش انتخاب غیرمستقیم است پیروی می‌کند. به این ترتیب که در ۵٠ ایالت به علاوه واشنگتن دی سی مجموعا ۵١ حوزه، مردم در روز سه‌شنبه بعد از اولین دوشنبه ماه نوامبر به نمایندگان کنگره و سنا رای خواهند داد. این نمایندگان (۴٣۸ نفر برای کنگره و 100نفر برای سنا) در تاریخ دیگری (این دوره در ١۵ دسامبر) به نامزد ریاستجمهوری و معاون وی که از قبل نسبت به انتخاب آنها متعهد شده‌اند رای خواهند داد. در هر ایالت نامزد ریاستجمهوری که تعداد آرای بیشتری را به‌خود جذب کند تمامی آرای الکترال آن ایالت را از آن خود می‌کند و آرای الکترال به نسبت تقسیم نمی‌شود. از مجموع ۵٣۸ رای الکترال نامزدی که بتواند ٢۷٠ رای الکترال را جذب کند به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب خواهد شد.
با توجه به سیستم الکترال، رئیس‌جمهور آمریکا حتما با اکثریت آرای مردم آمریکا انتخاب نمی‌شود. به عنوان مثال در سال ٢٠٠٠ مجموع آرای ال گور در سطح کشور بیشتر از جورج بوش بود اما بوش با پیروزی در ایالت فلوریدا آن هم با اختلاف کمتر از ۶٠٠ رای از مجموع ۶ میلیون رای توانست تمامی ٢۵ رای الکترال ایالت مزبور را به دست بیاورد و به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا انتخاب شود. این اختلاف باعث شد هیچ رای الکترالی در فلوریدا به ال گور نرسد.
سخنان ضد‌و نقیض جان مک کین و باراک اوباما
هر کدام از نامزدهای انتخاباتی چه درباره مسائل مهم و اساسی و چه درباره مسائل پیش‌پا‌افتاده حرف‌های ضد‌و نقیضی را مطرح کرده‌اند. برخی از این ضد‌و نقیض گویی‌ها آنقدر آشکار است که در تبلیغات نامزدها علیه یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
جان مک کین
آیین‌نامه‌های بانکی: مک کین به‌عنوان کسی که همواره مخالف مقررات دست‌و پاگیر بانکی بوده است در سال 1999 به لایحه پیشنهادی که قواعد و قوانین دست و پاگیر بانکی را از بین برد رای مثبت داد. اما در جریان ارائه لایحه اخیر 700 میلیارد دلاری برای کمک به اقتصاد آمریکا ، وی خواستار بازبینی و بررسی‌های بیشتر شد .
قانون شکنجه: مک کین همواره شکنجه را محکوم کرده است. اما او در سال 2008 علیه قانونی که سازمان سیا را مجبور می‌کرد حتی درصورت لزوم نیز نباید از رفتار غیرانسانی برای گرفتن اعتراف از متهمان استفاده کند رای داد.
باراک اوباما
شنود مکالمات تلفنی: یک سال پیش سخنگوی اوباما گفت که وی تلاش خواهد کرد تا اجرای این قانون را برای بررسی صلاحیت مجریان آن به تاخیر اندازد. وی همچنین گفت که چنانچه در این لایحه به شرکت‌های ارتباطی وابسته به بوش برای شنود مکالمات تلفنی مصونیت قضائی داده شده باشد حتما در این مسئله تجدید نظر خواهد کرد.
عقب نشینی از عراق: در سال 2007 اوباما از لایحه‌ای خبر داد که براساس آن تمام نیروهای آمریکا تا پایان سال 2008 از عراق خارج خواهند شد. در خلال مبارزات انتخاباتی او همواره خواستار بازگشت نیروهای عملیاتی آمریکا بود اما او اخیرا می‌گوید که در شرایط حال حاضر در عقیده‌اش تجدید نظر خواهد کرد.
آخرین نبرد سرباز پیر
هنگامی که سناتور جان مک‌کین جمهوریخواه بازگشت تاریخی خود را آغاز کرد و خود را به‌عنوان یک جمهوریخواه جسور برای نامزدی حزب معرفی کرد بسیاری از محافظه‌کاران آمریکا اخمشان در هم فرو رفت که چگونه سناتور ایالت آریزونا خواهد توانست رهبران حزب را متقاعد کند تا به مردی که به او اعتماد ندارند، رای دهند. این مسئله که جان مک‌کین همواره محافظه‌کاری سرسخت بوده است که برای مدت 2دهه در سنا و کنگره آمریکا به نفع محافظه‌کاران رای داده چندان مهم نبود. مک‌کین همان کسی است که از لایحه اصلاح قانون مهاجرت که مورد مخالفت جمهوریخواهان بود حمایت کرد و حتی یک بار در‌برابر طرح کاهش مالیات و لایحه مجاز شمردن شکنجه برای دریافت اطلاعات از مظنونین تروریستی ایستاد.
طرح‌های مبارزات انتخاباتی مک کین که از سوی «کارل‌راو» مشاور سابق جورج بوش طراحی شده بود تا اندازه‌ای منفی و ناجوانمردانه بود که برخی از تحلیلگران عنوان کردند که مک کین با شیطان معامله کرده است. همین روش موجب شد تا مک‌کین محبوبیت خود را در عرض چند هفته از دست بدهد. در صورتی که مک‌کین 72 ساله در این انتخابات شکست بخورد به طور حتم دیگر فرصتی برای عرض اندام در دنیای سیاست آمریکا نخواهد داشت.
فلوریدا
رقابت در این ایالت بین 2نامزد واقعا شانه به شانه است . به همین خاطر این ایالت را می‌توان پر‌مناقشه‌ترین ایالت در انتخابات این دوره دانست. سناتور این ایالت، یعنی جو لیبرمن به‌عنوان یکی از حامیان مهم مک کین به همراه سارا پالین هم فعالیت وسیعی برای پیروزی جمهوریخواهان در این ایالت داشتند. مک کین در این ایالت امیدوار است که آرای جمعیت مسن و همچنین تعداد زیادی از نظامیان قدیمی باعث پیروز شدن او در فلوریدا شود.
در مرحله مقدماتی از میان نامزدهای دمکرات، کلینتون فرد منتخب اهالی فلوریدا بود و اوباما در تلاش است این آرا را به طرف خودش بکشاند.
گفته می‌شود ستاد اوباما 39 میلیون دلار برای پیروزی در این ایالت هزینه کرده است و آنها امیدوار هستند با تشویق رای دهندگان سیاه پوست به یک پیروزی در این ایالت برسند؛ هر چند سیاه‌پوست‌ها در انتخابات قبلی در این ایالت مشارکت کمی داشته‌اند. در حالی که فلوریدا در 2 دوره قبل انتخابات طرفدار جمهوریخواهان بوده است اما شرایط نشان میدهد عقیده آنها در این دوره تغییر کرده است. فلوریدا، دومین ایالت آمریکاست که اهالی آن بیشترین تعداد از دست دادن خانه‌هایشان را در بحران اقتصادی این کشور داشته‌اند. به همین خاطر فلوریدا به احتمال زیاد یک تغییر موضع نسبت به سال‌های 2000 و 2004 خواهد داشت.
کارولینای شمالی
جمهوریخواهان مطمئن هستند که این ایالت مثل دوره‌های گذشته به‌طور سنتی حامی آنها خواهد بود. مردم کارولینای شمالی از سال 1976 حامی نامزدهای دمکرات ریاستجمهوری نبوده‌اند اما آخرین نظرسنجیها نشان میدهد اوباما شانه به شانه مک‌کین در این ایالت حرکت کرده است. جمهوریخواهان به رای‌دهنده‌های جدید این ایالت فکر نکرده‌اند. در حالی که احتمال داده می‌شود همین مسئله برگ برنده دمکرات‌ها باشد. کلرادو مردم کلرادو در 14 دوره گذشته انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در 12دوره حامی جمهوریخواهان بوده‌اند اما افزایش جمعیت اسپانیول تبارها و همچنین متخصصان در این ایالت شانس دمکرات‌ها را در سال‌های اخیر افزایش داده است. در سال 2006 دمکرات‌ها اکثریت مجلس نمایندگان و سنای این ایالت را گسترش دادند. به همین خاطر دمکرات‌ها با این امید فعالیت زیادی در این ایالت انجام داده‌اند.
ویرجینیا
ویرجینیا از سال 1964 حامی نامزدهای جمهوریخواه بوده است اما در این دوره اوباما شانس خوبی دارد که این ایالت را به دمکرات‌ها اختصاص دهد. در سال 2006 جیم وب دمکرات توانست در یک مبارزه طاقت فرسا جای سناتور جمهوریخواه این ایالت یعنی جورج آلن را بگیرد. مسئله‌ای که باعث توازن قدرت به نفع دمکرات‌ها در سنا شد. دمکرات‌ها می‌توانند روی رای بیشتر از 500 هزار رای‌دهنده جدید هم که اکثر آنها زیر 25سال دارند ، حساب باز کنند.
اوهایو
11 رئیس‌جمهوری قبلی آمریکا هیچ کدام نتوانسته‌اند بدون به‌دست آوردند آرای اوهایو به پیروزی برسند و پیروزی در این ایالت همیشه شرط رسیدن به کاخ سفید بوده است. اوباما درحالی که مسائل اقتصادی در این ایالت بسیار مهم به حساب می‌آید می‌تواند به پیروزی برسد. در این دوره اوهایو بیشترین نرخ بیکاری را در 16سال گذشته دارد. در حالی که نزدیک به نیم میلیون نفر در این ایالت بیکار هستند نظرسنجیها می‌گوید؛ مسائل اقتصادی تنها مسئله مهم در این ایالت است.
این ایالت هر چند در دوره گذشته حامی بوش بوده است اما در سال 2006 انتخاب تد‌استریکلند از حزب دمکرات نشان داد مردم آن از جمهوریخواهان دل کنده‌اند. به همین خاطر مک کین، 4 روز مانده به انتخابات با یک اتوبوس به این ایالت رفت تا با اهالی شهرهای مهم بیشتر درباره مسائل اقتصادی حرف بزند. آخرین نظرسنجیها هم نشان میدهد اوباما با 8/49 درصد آرا در مقابل مک کین با 4/43 درصد آرا، مرد پیشتاز این ایالت است.
نقش مهم اقلیت‌ها در انتخابات آمریکا
زنان: انتخابات امسال ریاستجمهوری آمریکا را انتخاباتی تحت‌تأثیر زنان توصیف کرده‌اند. وارد شدن یک زن به‌عنوان نامزد بالقوه انتخابات از حزب دمکرات که برای اولین بار در تاریخ آمریکا اتفاق می‌افتاد، از یک سو و معرفی یک زن دیگر به‌عنوان نامزد معاونت رئیس‌جمهور از سوی دیگر، این انتخابات را به رویدادی زنانه تبدیل کرد. اما تاثیر این دو زن بر روند انتخابات تاثیری کاملا متفاوت بود. حضور سارا پالین به‌عنوان نامزد معاونت مک‌کین در این انتخابات همانقدر به جمهوریخواهان ضربه زد که نقش هیلاری کلینتون برای دمکرات‌ها و به‌طورکلی گرم‌شدن کل این رقابت مثبت بود.
در آستانه انتخابات، نظرسنجیها نشان میدهد که 54 درصد از زنان رای‌دهنده در این انتخابات به اوباما و 39 درصد به مک‌کین رای می‌دهند. میزان اقبال دمکرات‌ها در میان زنان در این انتخابات نسبت به دوره گذشته بیشتر شده‌است.
اسپانیایی‌زبانان: اسپانیایی‌زبانان و آفریقایی‌تبارها دو اقلیت بزرگ آمریکا هستند. برخی آمار از این حکایت دارد که بیش از نیمی از نرخ رشد جمعیت آمریکا را اسپانیایی‌زبانان به‌خود اختصاص می‌دهند. رای هردوی این گروه اقلیت جامعه آمریکا در این انتخابات به باراک اوباما تعلق میگیرد. به‌طور سنتی رای آفریقایی‌تبارهای آمریکا به دمکرات‌ها تعلق داشته اما اسپانیایی‌زبانان معمولا حرکتی آونگی داشته‌اند. در انتخابات امسال، در ماه‌های نخست تبلیغات نامزدها، اسپانیایی‌زبانان بیشتر به جان مک‌کین گرایش داشتند. دلیل اصلی این گرایش هم حمایت سناتور مک‌کین از طرح جامع تغییر قوانین مهاجرت در کنگره آمریکا بود. اما در آستانه انتخابات به‌نظر می‌رسد که این روند تغییر کرده است. نظرسنجیها نشان میدهد که تنها 26 درصد از اسپانیایی‌زبانان از مک‌کین حمایت می‌کنند.
مسلمانان: مسلمانان آمریکا این انتخابات را با علاقه و دقتی بیشتر از هر انتخاباتی در گذشته دنبال می‌کنند. دین و گرایش آنها در این انتخابات به موضوع بحث نامزدها و طرفداران و مخالفان آنها تبدیل شده‌بود و محوری از محورهای اصلی این انتخابات بود. دلیل آن هم حضور باراک حسین اوباما، نامزد انتخاباتی بود که پدر مسلمانش کنیایی بوده و کودکی‌اش را در کشور اندونزی گذرانده که پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان است. جمهوریخواهان تا روز آخر مبارزه انتخاباتی، از این موضوع به‌عنوان ابزاری برای مقابله با اوباما استفاده می‌کردند.
مسلمانان آمریکا را اغلب حرفه‌‌ای‌های ثروتمندی تشکیل می‌دهند که برای ادامه تحصیل در رشته‌های مهندسی، پزشکی یا بازرگانی به این کشور رفته‌اند. آنها در ایالات مهمی مانند میشیگان و فلوریدا حضور متمرکزی دارند.
رای این گروه معمولا به حزب جمهوریخواه تعلق داشته‌است. دلیل آن هم تمایلات محافظه‌کارانه اجتماعی و همچنین وعده حزب جمهوریخواه برای کاهش مالیات است. سال 2004 آنها به جان کری در مقابل بوش رای دادند. دلیل این رای هم اعتراض آنها به سیاست‌های دولت بوش بعد از 11 سپتامبر بود.
مسیحیان انجیلی (اونجلیکال‌ها): برای محافظه‌کاران مسیحی آمریکا، پیروزی دمکرات‌ها در انتخابات ریاستجمهوری یک فاجعه واقعی است. با این حال آنها از حامیان بی‌چون‌وچرای مک‌کین به حساب نمی‌آیند و به تعهد او نسبت به ممنوع‌کردن سقط جنین و ازدواج همجنس‌گرایان تردید دارند. اما انتخاب اوباما هم برای این گروه بانفوذ در آمریکا به معنای عقب‌گرد از یک نسل دستاوردهای سیاسی دوران جورج بوش در کاخ سفید است.