به گزارش همشهری آنلاین، ابهام در سرنوشت گفتوگوهای هستهای میان جمهوریاسلامی ایران و ۱+۴در حالی هر روز بیشتر میشود که طرف آمریکایی همچنان ناتوان از تصمیمگیری، درحال افزایش موانع موجود درمسیر احیای توافق هستهای سال۲۰۱۵ است؛ رویکردی که تصویب طرحهای ضدایرانی اخیر در مجلس سنای آمریکا و همچنین مجلس نمایندگان این کشور نمودی از آن بهحساب میآید.
در روزهای اخیر و حدود ۵ ماه پس از ارائه طرح «متوقفسازی پهپادهای ایران» از سوی تعدادی از نمایندگان هر دو حزب دمکرات و جمهوریخواه آمریکا، این طرح در مجلس نمایندگان این کشور بهتصویب رسید تا گام خصمانه دیگری ازسوی آمریکاییها علیه کشورمان برداشته شود؛ موضوعی که درنهایت میتواند دستیابی به توافق در مذاکرات وین را سختتر از قبل کند.
این طرح که با ۴۲۴رأی موافق و ۲رأی مخالف به تصویب رسیده و باید به تأیید سنا هم برسد، تقویت توان دفاعی کشورمان را هدف گرفته و با تحریم «اشخاصی که دانسته و آگاهانه از طریق عرضه و فروش یا انتقال قطعات هواپیماهای بدونسرنشین و فناوریهای پیشرفته مرتبط با آن، از برنامه پهپادی جمهوری اسلامی پشتیبانی میکنند»، میکوشد از دستیابی ایران به فناوریهای پیشرفته دراین حوزه جلوگیری کند؛ رویکردی که در سالهای اخیر و با بهکارگیری توان و تخصص بومی، بارها شکست آن به اثبات رسیده است.
سنگهای جدید پیش پای مذاکرات
ازسوی دیگر در روزهای اخیر مجلس سنای آمریکا نیز با تصویب طرحی با هدف حفظ تحریمها علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بهمنظور محدود کردن همکاریهای پکن- تهران، گام خصمانه دیگری علیه کشورمان برداشت که کارشناسان معتقدند بیشاز هرچیز رویکرد مینگذاری در مسیر احیای توافق هستهای سال۲۰۱۵را دنبال میکند.
این طرح که با هدف «حفظ تحریمهای مرتبط با تروریسم» با ۸۶رأی مثبت و ۱۲رأی منفی تصویب شد، شاهد دیگری بر تناقضهای حاکمیتی موجود در ساختار تصمیمگیری آمریکاست که در شرایط کنونی اصلیترین مانع در مسیر دستیابی به «توافق مثبت» در گفتوگوهای هستهای محسوب میشود.
تد کروز، سناتور ضدایرانی آمریکا، که پیشنهاددهنده اصلی این طرح نیز بهشمار میرود، دراین باره در جمع سناتورهای آمریکایی ادعا کرد که «ایران نخستین حامی تروریسم دولتی در جهان است... اگر شما از تحریمهای تروریستی علیه سپاه حمایت میکنید، باید به این طرح رأی مثبت دهید».
ادعاهای واهی تد کروز درحالی مطرح میشود که در روزهای اخیر برخی رسانههای آمریکایی ادعا کرده بودند یکی از پیشنهادهایی که رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران و سرپرست تیم مذاکرهکننده این کشور در وین، به طرف ایرانی برای بازگشت به توافق هستهای داده، برداشتن تحریمهای مرتبط با تروریسم بر بانک مرکزی ایران بوده است.
رأی مثبت سناتورهای آمریکایی به حفظ تحریمهای بانک مرکزی ایران با هدف محدود کردن همکاریهای پکن-تهران نشان میدهد ادعای دولت بایدن مبنی بر «بازگشت متقابل به برجام» از پشتوانه حاکمیتی مناسبی دراین کشور برخوردار نیست و افزایش روزافزون تحریمها علیه کشورمان، چشمانداز احیای توافق هستهای سال۲۰۱۵را تیرهتر از قبل کرده است.
طرح پیششرطهای شکستخورده
علاوهبر اینها تصویب طرح ضدایرانی جلوگیری از لغو تحریمهای سپاه و ممانعت از گنجاندن مسائل فرابرجامی در هرگونه توافق هستهای با ایران در مجلس سنای آمریکا، گام دیگری بود که نشان داد تصمیمسازان این کشور از اراده کافی برای دستیابی به توافق خوب در گفتوگوهای هستهای برخوردار نیستند و صرفا با فرافکنی و طرح ادعاهای واهی، توپ مذاکرات را به زمین ایران میاندازند.
این طرح که با پیشنهاد جیمز لنکفورد، سناتور جمهوریخواه ضدایرانی ارائه شد، با ۶۲رأی مثبت و ۳۳رأی منفی بهتصویب رسید تا دولت آمریکا را مجاب کند که هرگونه توافق هستهای با ایران باید شامل «همه فعالیتهای شرورانه و مخرب» جمهوری اسلامی شود. اگرچه رسانههای آمریکایی اعلام کردند این طرح، «اقدامی غیرالزامآور برای دولت آمریکا» محسوب میشود، اما نشان میدهد تصمیمسازان آمریکایی میکوشند با طرح برخی پیششرطها ازجمله محدود کردن فعالیت موشکی بالستیک ایران، که بارها ازسوی مقامهای ارشد کشورمان رد شده، در مسیر دستیابی به توافق در گفتوگوهای هستهای سنگاندازی کنند.
نقض مشهود قوانین بینالمللی
یک دیپلمات سابق کشورمان دراین باره به همشهری گفت: اصولا اقدام آمریکاییها در قرار دادن نام سپاهپاسداران در فهرست ادعایی گروههای تروریستی به مفهوم تحریم نیروی نظامی رسمی جمهوریاسلامی ایران است؛ اقدامی که بهوضوح برخلاف قواعد و قوانین بینالمللی است.
محمدحسن قدیریابیانه با بیان اینکه چنین اقدامی از سوی آمریکا در دهههای اخیر تقریبا بیسابقه بوده است، افزود: آمریکاییها حق انجام چنین اقدامی را ندارند، چرا که علاوه بر اینکه برخلاف قوانین رایج و مورد قبول جهانی است، برای این کشور نوعی نقضغرض نیز بهحساب میآید. آمریکاییها در سالهای اخیر اقدامهای تروریستی بسیاری را در سراسر دنیا انجام دادهاند که بهشهادت رساندن سردار شهید حاج قاسم سلیمانی یکی از این اقدامهاست.
وی با بیان اینکه نباید زیر بار قبول چنین رویهای برویم، ادامه داد: باید به این نکته توجه داشت که حتی اگر آمریکاییها حاضر شوند نام سپاهپاسداران را از فهرست ادعایی گروههای تروریستی خارج کنند، این موضوع به معنی پایان خصومت واشنگتن در قبال کشورمان نیست. سفیر سابق کشورمان در ایتالیا و مکزیک با بیان اینکه آمریکاییها ثابت کردهاند در هر شرایطی به دشمنی خود علیه جمهوریاسلامی ایران ادامه میدهند، تأکید کرد: در هر صورت آمریکا همواره بهانهای برای اعمال تحریم علیه کشورمان مطرح میکند.
ازسوی دیگر معتقدم اگر نام سپاهپاسداران در این فهرست باقی بماند نیز این موضوع بهانهای میشود در دست آمریکاییها برای اعمال یکسری تحریمهای جدید؛ روندی که در گذشته نیز مسبوق به سابقه بود و پس از توافق برجام در سال۲۰۱۵نیز شاهد آن بودیم.
دشمنی آمریکا با حاکمیت ملی ایران
قدیریابیانه با بیان اینکه آمریکاییها ثابت کردهاند با حاکمیت ملی ما دشمنی دارند، گفت: واشنگتن تاکنون اقدامهای بسیاری را در راستای نقض حاکمیت ملی ما انجام داده که اعمال تحریمهای ظالمانه بخشی از این اقدامها بهشمار میرود. ترور سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی هم نمود دیگری از اتخاذ چنین رویکردی ازسوی این کشور محسوب میشود.
وی افزود: همه این اقدامهای غیرقانونی واشنگتن درحالی است که با توجه به فرایندهای ناعادلانه حاکم بر مجامع بینالمللی، ازجمله برخورداری آمریکا از «حقوتو» در شورای امنیت سازمان ملل، نمیتوان به احقاق حق از طریق مجامع بینالمللی، ازجمله سازمان ملل امیدی داشت. بنابراین راهی بهجز مقاومت در برابر آنها نداریم.
این دیپلمات سابق کشورمان ادامه داد: اینکه فرماندهی ارتش آمریکا در منطقه را تروریستی اعلام کردیم، اقدامی در مسیر مقابله بهمثل بود؛ فرایندی که باید ادامه یابد. در واقع ما هم باید مقاومت کنیم و هم برای مقابله آماده باشیم. این رویکردی است که جزو سیاستهای نظام محسوب میشود. قدیریابیانه افزود: نکته مهم این است که باید توجه داشته باشیم رفع تحریمها دست دشمن است، اما خنثی کردن آنها، در توان ماست و باید برای تحقق بیش از پیش این موضوع تلاش کنیم. وی اضافهکرد: در هر حال آمریکا دشمن ماست، چراکه با اعمال تحریمهای غیرقانونی، اموال مردم ایران را مصادره کرده است.
این موضوع نشان میدهد دنیای کنونی، دنیای قلدری است، اما نظام جمهوریاسلامی ایران ثابت کرده تسلیم این فشارها نمیشود. بنابراین حتی اگر مذاکرات وین به توافق هم ختم شود، نباید از ترفندهای دشمنانمان غافل باشیم.
ادامه تناقضگوییهای آمریکا در قبال مذاکرات هستهای
سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در نشست خبری اخیر خود اعلام کرد که بازگشت به برجام هنوز اهداف این کشور را تأمین میکند؛ اظهاراتی که در تناقض آشکار با اقدامهای ضدایرانی روزهای اخیر نمایندگان کنگره آمریکا قرار دارد و بهنظر میرسد بیشتر با هدف فضاسازی علیه کشورمان بیان میشود. ند پرایس در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برنامه جایگزین آمریکا درصورت شکست مذاکرات برجام چیست، گفت: «معتقدیم برجام کماکان منافع امنیتملی آمریکا را تأمین میکند، چراکه برجام یکبار دیگر برنامه هستهای ایران را مهار میکند؛ برنامهای که از سال ۲۰۱۸در وضعیتی قرار گرفته که بهصورت غیرقابلقبولی برای ما، رو به جلو میتازد.» وی اضافه کرد: «ما میدانیم وضعیت موجود نمیتواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. یا در وضعیتی قرار خواهیم گرفت که به پایبندی برجام برمیگردیم و آن محدودیتها یکبار دیگر برمیگردند یا اینکه مجبور خواهیم شد مسیر متفاوتی درپیش بگیریم. برای ما از ابتدا روشن بوده که بازگشت دوجانبه به برجام نه تضمینشده بود و نه قطعی.»
منبع: روزنامه همشهری