همشهری آنلاین- آرش نهاوندی: باراک اوباما سرانجام پس از قریب به دو سال تبلیغات و مبارزات انتخاباتی بر رقیب سرسخت جمهوریخواه خود جان مک کین پیروز شد و به عنوان چهل و چهارمین رئیس جمهوری آمریکا با شعار "تغییر" به کاخ سفید راه یافت.

پیروزی قاطع  باراک اوباما بر جان مک کین بیش از آن که صرفا پیروزی ایدئولوژی و دیدگاه یک حزب بر حزب دیگر باشد بیشتر متاثر از عوامل بیرونی و درونی حزب جمهوریخواه و سیاست‌های غلط 8 ساله این حزب  است. [اوباما، رئیس جمهوری آمریکا شد]

پیروزی کاندیدای دمکرات‌ها بر رقیب جمهوریخواه خود، بیشتر از آن که ناشی از اقدامات تبلیغاتی و یا اقدامات موثر سیاسی حزب دمکرات باشد، ناشی از نارضایتی مردم آمریکا از اقدامات 8 ساله دولت جمهوریخواه بوش در عرصه سیاست داخلی و خارجی است.

در واقع بهره برداری اشتباه دولت بوش از واقعه یازده سپتامبر و اقدام به حمله آمریکا به افغانستان و عراق به بهانه از میان بردن القاعده و تسلیحات کشتار جمعی صدام ، نه تنها به پیروزی آمریکا و تحکیم جایگاه حزب جمهوریخواه در آمریکا منجر نشد که با طولانی تر شدن زمان جنگ و آشکار شدن ضعف آمریکا در نبرد با گروه‌های شبه نظامی، موقعیت حزب جمهوریخواه نیز به تدریج تضعیف شد تا آنجایی که این حزب در انتخابات اخیر کنگره آمریکا(متشکل از مجلسین سنا و نمایندگان) پس از شانزده سال برای اولین بار اکثریت را دست داد و قدرت در قوه مقننه آمریکا را نیز به دموکرات‌ها واگذار کرد.

دولت بوش اما پس از شکست در انتخابات کنگره نیز بر سیاست‌های غلط خویش در قبال عراق و این موضوع که نیرو‌های آمریکایی باید در این کشور به منظور ارتقا امنیت افزایش یابند پافشاری کرد. تداوم اشغال عراق و افغانستان و ادامه جنگ در این کشورها مستلزم تنظیم بودجه‌های سنگین چند صد میلیارد دلاری بود. بودجه‌هایی که باید بخش اعظم آن بی توجه به عواقب وخیم اقتصادی ناشی از آن از محل پرداخت مالیات مردم آمریکا تامین می‌شد.

دولت بوش چندان توجه خود را به پیروزی در عراق و افغانستان معطوف کرده بود که وقایع داخلی این کشور را در درجه دوم اهمیت قرار داده بود. این مساله زمان وقوع توفان سهمگین کاترینا و خسارات وارده ناشی از آن به شهر نیواورلئان و عدم امداد رسانی به موقع آشکارا موقعیت دولت آمریکا را نزد مردم این کشور تضعیف کرد.

در واقع بی تدبیری دولت بوش سبب شد تا یک عامل داخلی نیز در کنار عوامل خارجی به تضعیف جایگاه جمهوری خواهان در میان مردم آمریکا کمک کند.

واقعه ناگوار توفان کاترینا نیز سیاست‌های دولت بوش را که بر مبنای جنگ با تروریسم و ادامه اشغال کشور‌های عراق و افغانستان ترسیم شده بود، ذره‌‌ای تغییر نداد.

تداوم سیاست‌های دولت بوش در تنظیم بودجه سنگین برای پیشبرد نبرد درعراق و افغانستان هزینه سنگینی را بر اقتصاد آمریکا تحمیل کرد تا آنجایی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی را به این نتیجه رساند که رکود کنونی اقتصادی ناشی از تداوم جنگ بی سرانجام در عراق و افغانستان است.

پرداخت هزینه جنگ آمریکا از محل درآمد ناشی از مالیات‌های مردمی ضربه بزرگی به اقتصاد این کشور وارد کرد. این مساله با کاهش منابع مالی در بانک‌ها و ارائه وام مسکن بدون پشتوانه مالی به متقاضیان مسکن در این کشور بی ارتباط نبود.

نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و مطرح شدن باراک اوباما از حزب دموکرات به عنوان رقیب اصلی جان مک کین کاندیدای جمهوری خواهان نیز دولت بوش را از ادامه سیاست‌های غلط خود بازنداشت. در واقع حزب جمهوری خواه توجهی به کاهش شدید محبوبیت رئیس جمهور آمریکا و اینکه این مساله چه تاثیر شگرفی می‌تواند بر سرنوشت کاندیدای این حزب در انتخابات آمریکا بگذارد، نداشتند.

جان مک کین اما به منظور بهبود وضعیت خویش در نظر سنجی‌ها و پیشی گرفتن از باراک اوباما اقدام به انتخاب سارا پیلین به عنوان معاون احتمالی خویش در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری کرد.

جان مک کین با این اقدام تلاش داشت به جامعه آمریکا این چنین القا کند که حزب جمهوری خواه بر خلاف باور عمومی چندان محافظه کار نیست و یک زن نیز می‌تواند در این حزب از جایگاه رفیعی برخوردار شود و حتی در صورت مرگ احتمالی رئیس جمهور نیز می‌تواند مطابق با قانون اساسی امریکا جایگزین وی شود.

جان مک کین به هنگام انتخاب  سارا پیلین، تجربه سیاسی وی را مد نظر قرار نداده بود و حتی به این مساله نیز بی توجه بود که سارا پیلین دارای سابقه مطلوبی در زمان زمامداری کوتاه در مقام فرماندار آلاسکا نیست و اغراض شخصی و خانوادگی را به مسائل سیاسی ترجیح می‌دهد. [بیشتر]

یکی از عوامل اصلی در شکست مک کین و پیروزی قاطع اوباما بر وی عامل رکورد اقتصادی آمریکا بود. رکودی که مسئولیت آن متوجه جرج بوش هم حزبی مک کین بود. در واقع مردم آمریکا مک کین را جانشین احتمالی بوش و پیرو سیاست‌های شکست خورده وی می‌دانستند و هرچه مک کین تلاش داشت با فاصله گرفتن از بوش خود را متفاوت با وی نشان دهد، این سیاسیت کار ساز نشد..

مک کین حتی در لحظات آخر نیز بی توجه به نظر سنجی‌ها که باراک اوباما را 8 تا ده درصد جلوتر از وی نشان می داد خود را پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می‌دانست در واقع نقطه ضعف دیگر مک کین به سان بسیاری از جمهوری خواهان سر سختی وی در برابر پذیرش وافعیت بود. همانگونه که بوش نیز از خود در جنگ عراق سر سختی نشان داد و با این کار خود میراث شومی برای جانشین خود گذاشت.

می‌توان عدم توجه جمهوری خواهان به افکار عمومی  آمریکا و سرسختی آنان در قبال پذیرش خواست عمومی و اتخاذ مواضعی کاملا سلبی از سوی آنان و عدم پذیرش واقعیات موجود را عامل اصلی شکست مک کین در برابر اوباما بر شمرد.

از همین رو است که شعار " تغییر"  اوباما که به معنای پذیرش این واقعیت است که سیاست‌های دولت بوش اشتباه بوده و باید برای بهبود وضعیت داخلی و وجهه آمریکا در سطح جهان تغییرات گسترده‌ای در عرصه سیاسی این کشور انجام داد، نزد افاکار عمومی آمریکا مقبولیت می‌یابد و عاملی برای هموار کردن راه وی به کاخ سفید می‌شود.