به گزارش همشهری آنلاین، این مراسم بعد از ۲ سال سخت کرونایی و در حالی برگزار می شد که تعداد پرشماری از اهالی تئاتر در این مدت به دلیل کرونا درگذشتند.
در این شب چهره‌هایی همچون علی نصیریان، اکبر زنجانپور، رضا بابک، تانیا جوهری، محمود دولت آبادی، خسرو حکیم‌رابط محمود عزیزی، اسماعیل خلج، گلاب آدینه، فرزانه کابلی، منیژه محامدی، اکبر رحمتی، ، جلیل فرجاد، مهوش وقاری، هایده حائری، سیاوش طهمورث، هوشنگ توکلی، ناصر آقایی، اصغر همت، احمدرضا اسعدی، سعید امیرسلیمانی، بهرام ابراهیمی، مجید قناد، افشین هاشمی، ندا مقصودی، ، آزیتا حاجیان، نگار عابدی، سروناز نانکلی، علی فروتن، ناصر آویژه، محمدرضا ایمانیان، آتش تقی پور، رضا فیاضی حضور داشتند.
تأخیر یک ساعته مراسم
مراسم با تأخیری یک ساعته شروع شد و رضا بابک و گلاب آدینه با فانوس‌هایی روی صحنه آمدند و چراغ صحنه را روشن کردند. سپس امیر غفارمنش که اجرای مراسم را برعهده داشت روی صحنه آمد و درباره تاثیر این دو سال کرونایی بر تئاتر صحبت کرد. در ادامه هم گروه موسیقی و حرکت آذری برنامه ای اجرا کردند.
سپس سید محمود انوشه، نویسنده و پژوهشگر یاد و خاطره هنرمندان بزرگ را گرامی داشت و گفت این هنرمندان شناسنامه و کدملی هر کشوری هستند. او گفت: «انسان به سعادت نمی‌رسد مگر اینکه دو بار زاده شود؛ اول از مادر و بعد از خویشتن خویشتن که این دومی، به واسطه هنر رخ می دهد و هنر واسطه‌ای است میان انسان و خداوند.»
انوشه البته شکایت‌های زیادی هم از اوضاع نابسامان تئاتر و اهالی تئاتر داشت: «حریم تئاتر و جایگاه هنر کجاست؟ حقوق شاخه های مهم تئاتر کجاست؟ چرا باید بیشتر حقوق اهالی تئاتر نصیب غیر تئاتری ها شود؟»
او ریشه معضلات هنرمندان را در بعضی مدیریت‌های ناکارآمد و نااهل عنوان کرد که جامعه امروز را با الگوهای دیروز راهبری می‌کنند.
در بخش بعدی شهرام شکوهی به اجرای قطعاتی پرداخت که با تشویق حاضران همراه بود و بعد هم محمدرضا آزادفرد و مهدی صفاری‌نژاد یک نمایش سیاه‌بازی اجرا کردند.
قدردانی از پیشکسوتان
بخش بعدی برنامه آیین بزرگداشت ۴ نفر از هنرمندان پیشکسوت بود که روزهای پیش از مراسم هم در باره آن صحبت شده بود. در این بخش با حضور ایرج راد، علی نصیریان، محمود دولت آبادی، سیاوش طهمورث، اسماعیل خلج، اکبر زنجانپور و اصغر همت از تانیا جوهری، محمد ساربان دو هنرمند پیشکسوت تئاتر تهران در کنار بدرالسادات برنجانی، هنرمند پیشکسوت تئاتر اهواز و سلمان صالح زهی، هنرمند باسابقه تئاتر سیستان و بلوچستان قدردانی شد.
متاسفم که برای تئاتر بیشتر مرثیه‌خوانی کرده‌ایم
محمد ساربان که سال‌ها جزو هیات مدیره خانه تئاتر بوده با گلایه از این که در این سال‌ها بیشتر پیام‌ها بیشتر مرثیه‌خوانی برای تئاتر بوده است گفت امیدوارم هفدهمین جشن بازیگر به هزارمین جشن بازیگر تبدیل شود.
در شرایط کنونی می‌توانستیم به جای جشن در باره بازیگری صحبت کنیم
بعد از مراسم قدردانی از این ۴ پیشکسوت علی نصیریان در صحبت‌هایی از جشن گرفتن انتقاد کرد و گفت: «شرکت من در چنین مجالسی از روحیه و حوصله‌ام در این روزگار خارج است. نه تنها برای من بلکه برای مردم هم اینگونه است. پس معتقدم در این شرایط ما نباید جشن بگیریم. وقتی مردم گرفتار مشکلات خودشان هستند می‌توانستیم به جای جشن و حداقل برنامه‌های موسیقی، درباره بازیگری که امشب شبش است حرف بزنیم؛ اینکه چرا می‌گویند بازیگری کار بسیار سختی است چون بازیگر مولف است، آفریننده است و خلاق. بازیگر زاینده است و به دنیا می‌آورد، بازیگر خالق زیبایی است و این کار کمی نیست که خیلی جسارت می‌خواهد.»
او توضیح داد: «من نمی‌خواهم انتقاد کنم و می‌دانم زحمت بسیاری کشیده شده است، اما به جای رقص و موسیقی که جایش در تئاتر نیست، می‌توانستیم درباره مشکلات تئاتر با هم حرف بزنیم.»
بعد از صحبت های او ایرج راد، رئیس مراسم، سخنرانی کرد و با اشاره به حرف های نصیریان گفت: «ما اصلاً کلامی درباره جشن صحبت نکردیم و تنها گفته‌ایم بزرگداشت روز جهانی تئاتر و «شب بازیگر» را برگزار می‌کنیم چون در این مدت به اندازه کافی غم و اندوه داشته‌ایم و بهتر است فرصتی فراهم شود برای دور هم جمع شدن و در کنار هم حرف زدن.»
او ادامه داد: «تعدادی از مهمانان ما به دلیل همان مشکلاتی که استاد نصیریان مطرح کردند، تمایلی به حضور در این برنامه نداشتند، از جمله اکبر زنجانپور، اما به همه دوستان توضیح دادیم که گردهمایی است و جشن نیست.»
راد توضیح داد: «شب بازیگر به مناسبت روز جهانی تئاتر برگزار می شود و در همه کشورهایی که تئاتر جایگاه مهمی دارد، جشن گرفته می شود، چراکه آنان برای تئاتر ارزش قائلند و هنرمندان تئاتر برایشان جایگاه ویژه‌ای دارند و القاب بسیار بزرگی به آنان اعطا می کنند. درود می فرستم به کسانی که در دو سال کرونا با تمام خطراتی که بود، کار کردند و خطر کردند و بسیاری از انان از میان ما رفتند.»
راد از تنگناهای مالی هنرمندان تئاتر هم صحبت کرد و گفت: «کسانی که کار تئاتر می کنند، در دوران پیش از کرونا هم نتوانستند از تئاتر درآمدی درخورد داشته باشند و از جیب خود برای اجرای آثارشان گذاشتند.»
او به هزینه‌های بالای ساخت یک نمایش هم اشاره کرد و گفت: «با وجود این هزینه ها همه نمایش ها بعد از چند ماه تمرین، ممکن است اجازه اجرا پیدا نکنند و آنها هم که اجازه اجرا می گیرند، مورد حمایت قرار نمی گیرند. حال آنکه هنرمندان تئاتر در کشورهای دیگر به اقشار ضعیف کمک می کنند اما اینجا بسته حمایتی می گیرند.»
راد با انتقاد از قطع حمایت دولت از تئاتر و کسر مالیات، خطاب به هنرمندان گفت: «درود بر شما که چراغ صحنه را روشن نگه داشتید.»
پس از صحبت‌های ایرج راد، بیانیه انجمن صنفی بازیگران تئاتر درباره برگزاری جشن بازیگر توسط هوشمند هنرکار به نمایندگی از هیات مدیره خوانده شد.
همه ما از یک قبیله‌ایم
شهره سلطانی دبیر مراسم هم در یادداشتی به تاثیر روزهای کرونایی بر تئاتر و از دست دادن هنرمندان اشاره کرد و گفت همه هنرمندان با تمام مشکلات پیش رو از یک قبیله‌اند و باید برای صلح و همبستگی و خانه‌ای که بعد از آنها همچنان خواهد ماند، تلاش کنند.
سپس اکبر زنجانپور با شکایت از شرایط موجود در جامعه گفت: «روزی در کار نیست و همه داریم در شب زندگی می کنیم. امیدوارم مسئولیت سالن‌های تئاتر به خانه تئاتر سپرده شود تا شاهد این همه اهمال کاری نباشیم.در روزها و شب‌های گذشته همه ما داریم در شب زندگی می‌کنیم.»
در ادامه از غلامرضا پودینه بازیگری که در نمایش «دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد» از ناحیه کمر و پا دچار آسیب شده بود، قدردانی شد. او گفت: با همین کمر و پای شکسته حاضرم به بچه هایی که در این شرایط کار تئاتر می کنند، تعظیم کنم.»
در بخش بعدی برنامه حسین ضروری قطعاتی را اجرا کرد که البته آماده شدن گروه برای اجرای برنامه به درازا کشید و تعداد زیادی از هنرمندان ترجیح دادند سالن را برای استراحت ترک کنند. تا آماده شدن گروه موسیقی نیز امیر غفارمنش با یادی از درگذشتگان تئاتر در ۲ سال اخیر تلاش کرد یاد این هنرمندان را زنده نگه دارد.
اجرای استندآپ کمدی توسط امیر کربلایی زاده بخش دیگری از مراسم «شب بازیگر» بود. در ادامه هم موسیقی و رقص کردی توسط گروهی از اجراگران به نمایش گذاشته شد.
عبدالجبار کاکایی نویسنده و شاعر هم در بخش دیگری قطعه شعر کوتاهی را خواند و بعد هم مهدی موسوی و صابر قدیمی نیز قطعات شعری را دکلمه کردند.
پیش از قبل از شعرخوانی قدیمی، شهره سلطانی از حاضرانی که سالن را ترک کرده بودند، گله کرد و گفت: اهالی تئاتر افتخارشان به نظمی است که دارند، اما هنوز خیلی از برنامه‌های ما باقی مانده درحالی که بسیاری از عزیزان سالن را ترک کردند. فرصت برای عکس گرفتن همه فراهم است برای همین از دوستان تقاضا دارم به داخل سالن بازگردند.
قدردانی از ۳۲ تک گویی زنانه
قدردانی از مونا فرجاد و افشین هاشمی که با نگارش و اجرای ۳۲ قطعه تک‌گویی زنانه در اینستاگرام در دروان کرونا بینندگان زیادی داشته، از دیگر بخش های این برنامه بود که با حضور آزیتا حاجیان، هایده حائری، جلیل فرجاد، محمود انوشه، ایرج راد و افسر اسدی برگزار شد.
مونا فرجاد با قدردانی از خانه تئاتر، از پدرش تشکر کرد و از مادرش یاد کرد به تازگی او را از دست داده است. او از افشین هاشمی، نویسنده این قطعات نمایشی هم تشکر کرد.
تا پیش از این نام افشین هاشمی به عنوان نویسنده این قطعات نمایشی، عنوان نشده بود. او در این برنامه گفت: «خیلی خوشحالم که نامم به عنوان نویسنده این قطعات، در اینجا برای اولین بار گفته می‌شود چون این کار را بدون نام آغاز کردم. خوشحالم که با شما در تئاتر همخانه ام.»
اجرای قطعاتی از موسیقی بوشهری و بجنوردی بخش‌های پایانی مراسم بود که آماده‌سازی هرکدام نیز مدتی به طول می‌انجامید که همین مساله در ساعات پایانی شب از حوصله جمع خارج شده بود.
پیشکسوتانی که به دلیل بی‌نظمی تا انتهای مراسم در سالن نماندند
هرچند مشخص بود شهره سلطانی و گروهش تلاش کرده بودند مراسم خوبی برگزار کنند، اما حواشی وجود داشت که باعث شد این اتفاق نیفتد. از جمله حضور ۵ گروه موسیقی و شعرخوانی شاعرانی که ارتباطی به تئاتر نداشتند و اجرای برنامه‌های غیرضروری و بی ارتباط با حوزه تئاتر. ضمن این که به دلیل طولانی شدن برنامه حتی تیزری که برای یادبود هنرمندان درگذشته آماده شده بود، پخش نشد. همین طولانی شدن و بی نظمی باعث شد پیشکسوتانی که در سالن حضور داشتند نتوانند تا انتهای مراسم در سالن بمانند.