سود پرک
سود پرک یا هیدروکسید سدیم (NaOH) یک جامد سفید و بی بو است که در پاک کننده های چربی مثل محصولات پاک کننده اجاق گاز مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب همچنین در تولید منسوجات، صابون، کاغذ، سفید کننده، پردازش آلومینیوم و استخراج نفت کاربرد دارد.
کاربرد سود پرک
سود پرک که به عنوان کاستیک سودا یا سودسوز آور نیز شناخته می شود از طریق الکترولیز سنتز می شود. در این روش با عبور جریان الکتریکی از محلول کلرید سدیم (نمک خوراکی) تجزیه شیمیایی صورت گرفته و در نهایت سود پرک و گاز کلر حاصل می شود.
کاربرد اصلی سود پرک به توانایی آن در تجزیه چربی های سخت و از بین بردن تجمع چربی ها و نقش آن در باز کردن فاضلاب مربوط است. سود پرک به دلیل قدرت پاک کنندگی بالا، سهولت دسترسی و مقرون به صرفه بودن یک پاک کننده بسیار رایج در صنایع مختلف است.
با این حال هنگامی استفاده از آن به عنوان یک ماده پاک کننده باید احتیاط کرد زیرا این ماده شیمیایی پوست انسان را می سوزاند و در صورت استنشاق یا بلعیدن، آسیب های داخلی شدیدی ایجاد می کند.
سود پرک در مقیاس کوچک در آزمایشگاه های تحقیقاتی برای حذف پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک کاربرد دارد. این ترکیب اغلب ویروس ها، مخمرها، قارچ ها و اندوتوکسین ها را از بین می برد. به همین دلیل در پزشکی نیز جهت حذف میکروارگانیسم ها به عنوان یک ترکیب مهم بهداشتی استفاده می شود.
علاوه بر موارد فوق، یکی از چالش های همیشگی در تصفیه آب و فاضلاب، حفظ سطح pH مناسب آب است. مواد شیمیایی مختلفی وجود دارند که می توانند برای بالا بردن و یا کاهش سطح pH تا محدوده قابل قبول مورد استفاده قرار گیرند؛ یکی از این مواد شیمیایی سود پرک است.
سدیم هیدروکسید یک ماده قلیایی قوی است که به شدت یونیزه شده و PH بالایی دارد. بنابراین در تصفیه آب و فاضلاب می توان از آن برای بالا بردن سطح pH آب استفاده کرد. این ترکیب همچنین در فرآیند حذف فلزات سنگین از آب و در بسیاری از محصولات زیبایی به دلیل توانایی آن در تثبیت سطوح pH استفاده می شود. کاربرد سود پرک در محصولات مو، سطح pH متعادلی ایجاد می کند که برای حفظ سلامت پوست سر و مو بسیار حائز اهمیت است.
سود پرک همچنین به عنوان یک عامل خنثی کننده در پالایش نفت و استخراج فلزات از سنگ معدن مورد استفاده می شود.
کاربرد سود سوزآور در صنایع غذایی به طور کلی به چهار دسته لایه برداری شیمیایی، نگهداری مواد غذایی، فرآوری مواد غذایی و تیتراسیون طبقه بندی می شوند. لایه برداری شیمیایی مواد غذایی که به خصوص برای کنسروسازی مهم است باید ساده، سریع و ارزان باشد و تا حد امکان گوشت میوه را کمتر از بین ببرد. سود پرک با برآورده کردن تمام این الزامات به یک ماده ترجیحی در صنعت کنسروسازی تبدیل شده است.
علاوه بر این سود سوزآور اثر قهوه ای شدن آنزیمی را کاهش می دهد. اثری که باعث می شود میوه بدون پوست هنگام قرار گرفتن در معرض هوا قهوه ای شود. این روش برای طیف گسترده ای از میوه ها با ضخامت های پوست متفاوت از جمله گوجه فرنگی، سیب زمینی، گلابی، زردآلو، آلو، هلو، هویج و ... قابل استفاده است.
در نگهداری از مواد غذایی نیز استفاده از سود پرک محیطی مناسب برای جلوگیری از فساد مواد غذایی ایجاد می کند. این ترکیب با ایجاد محیط قلیایی فعالیت باکتری ها را به شدت کاهش می دهد در نتیجه به ماندگاری مواد غذایی کمک می کند. قیمت سود پرک در بازار مواد شیمیایی تا حد زیادی به نوع کاربرد، حجم محصول و شرکت تولید کننده آن وابسته است.
سی ام سی
سدیم کربوکسی متیل سلولز (CMC) معروف به سی ام سی به دلیل خاصیت غلظت دهندگی در طیف گسترده ای از صنایع از جمله دارویی، غذایی، محصولات مراقبت شخصی و خانگی و همچنین در صنایع کاغذ، تصفیه آب و فرآوری مواد معدنی استفاده می شود.
سی ام سی نوعی سلولز و یکی از پلیمرهای مهم محلول در آب سلولز با مزایای بسیار است. این ترکیب پودری سفید، غیر سمی و بی مزه است که به راحتی در آب حل می شود و محلول شفاف ویسکوز تولید می کند.
کاربرد سی ام سی
همانطور که گفته شد سی ام سی به طور گسترده در بسیاری از کاربردهای غذایی، دارویی، مواد شوینده، پوشش و کاغذ و غیره استفاده می شود. این ترکیب به عنوان یکی از منابع جایگزین برای سلولز در نظر گرفته شده و به طور روزافزونی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
بسیاری از عملکردهای مهم ارائه شده توسط سی ام سی، آن را به یک ضخیم کننده، سوسپانسیون کمکی، تثبیت کننده، چسباننده و فیلم ساز برای کاربردهای مختلف تبدیل می کند.
سدیم کربوکسی متیل سلولز (CMC) در حال حاضر برای ساخت چسب ها و درزگیرها، سرامیک های پیشرفته، سفال و چینی، لوازم خانگی، ریخته گری، تولید کاغذ و منسوجات استفاده می شود.
سی ام سی ماده اصلی پودرهای شوینده به ویژه پودرهای بدون فسفر است و دارای خصوصیات کلوئیدی قابل توجهی است. هنگامی که در پودرهای شوینده استفاده می شود، حباب ها را تثبیت کرده و به طور موثر از آلوده شدن مواد شسته شده پس از شستشو جلوگیری می کند.
سی ام سی در شوینده های مایع به عنوان عامل تثبیت کننده و عامل غلیظ کننده عمل می کند. CMC در صنایع تصفیه روغن، آلودگی روغن را با جذب ذرات موجود در اطراف قطرات روغن کاهش می دهد و آن ها را در آب به صورت معلق و پراکنده درآورده و در نهایت رسوب می دهد.
در صنایع غذایی با افزودن سی ام سی خوراکی به آرد می توان آردی با ویژگی های پراکندگی، حفظ آب و انسجام قوی تولید کرد. افزودن این ترکیب می تواند زمان ورز دادن را کوتاه کند و کار با خمیر را آسان تر کند.
از لحاظ شیمیایی و ساختاری، سی ام سی نوعی صمغ آب دوست قوی است که می تواند به سرعت با آب آزاد موجود در مایعات ترکیب شده و یکنواختی محصول را بهبود بخشد. استفاده از این ترکیب در بستنی به صاف کردن ساختار بستنی، سرعت انبساط و طعم بهتر آن کمک می کند.
سی ام سی همچنین یکی از محصولات پرکاربرد در بازار خرید و فروش مواد اولیه صنایع غذایی است. CMC را می توان به سس ها یا چاشنی فوری مختلف نیز اضافه کرد. این ترکیب با افزایش قوام و قدرت پراکندگی قوی می تواند همگنی بهتر و ماندگاری طولانی تری در این محصولات ایجاد نماید. همچنین افزودن CMC به نوشیدنی های مایع (مانند آبمیوه) مواد معلق را یکنواخت نگه داشته و با جلوگیری از کریستالی شدن مجدد شکر، ماندگاری محصولات را افزایش می دهد.