همشهری‌آنلاین- امیر محمد حسینی : تراژدی مرگ شماری از هموطنانمان در ساختمان‌های ناایمن هر از گاهی کشور را داغدار می کند . ساختمان‌هایی که در شهرهای مختلف وجود دارند و طبق آمارهای اعلام شده فقط در تهران ۳۵۰۰ ساختمان پرخطر و ۱۲۹ ساختمان بسیار پرخطر تشخیص داده شده‌اند.
ساختمان‌های که هریک می‌توانند منجر به حوادث و بروز فجایعی شوند و خانواده های زیادی را به سوگ بنشانند. در سال‌های اخیر نیز هر از گاهی از این دست حوادث به دلیل عدم رعایت‌های استانداردهای ساخت و ایمنی رخ داده است. تا جایی که کارشناسان تاکید کردند که برای رهایی از این حوادث و یا به حداقل رساندنشان نظارت دقیق بر رعایت‌قوانین ساخت و ایمن‌سازی ساختمان‌های پرخطر فعلی ضرورتی اساسی است که باید مورد توجه ویژه دولت و شهرسازان قرار گیرد. در ادامه برخی از حوادث سال‌های اخیر مرتبط با ساختمان‌های ناایمن را مرور می‌کنیم.
از ساختمان مرگ سعادت آباد تا پلاسکو
سال ۸۷ در سعادت‌آباد یکی از حوادث تلخ مرتبط با ساختمان‌های ناایمن شهر اتفاق افتاد. در این حادثه ۱۷ نفر از کارگران که مشغول تخریب ساختمان بودند زنده‌به گور شدند. این ساختمان ابتدا مجوز ساخت دو طبقه زیرزمین و سه طبقه روی آن را در سال ۷۰ گرفته بود. اما سال ۷۹ مجوزی مبنی بر موافقت با احداث ۵ طبقه مسکونی بر روی وضعیت موجود صادر می‌شود. اما این ساختمان۴ سال بعد بر اساس اعلام شهرداری تهران یعنی در سال ۸۳ به دلیل نامرغوب بودن مصالح به کار رفته دچار ترک‌خوردگی‌های عمیق در ارتفاع و سطوح مختلف و در نتیجه ریزش شد. ساکنان بعد از تخریب ساختمان را ترک و اقدام به شکایت از سازنده کردند. در نهایت نیز دادگاه حکم به تخریب ساختمان می‌دهد اما در جریان تخریب به دلیل ساخت غیراستاندارد ساختمان و عدم رعایت اصول تخریب منجر به کشته شدن ۱۷ نفر شد.
داغ پلاسکو و آتش نشانانی که فدا شدند
اما نخستین حادثه دهه ۹۰ در سال ۹۵ و با آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو اتفاق افتاد. ساختمانی که در سال ۱۳۴۱ با ارتفاع ۴۱ متر بلندترین ساختمان تهران تا آن سال بود. ساختمانی خاطره ساز برای تهرانی ها که به نمادی در قلب پایتخت بدل شده بود. سال ۹۵ با آغاز آتش‌سوزی در آن و به دلیل ضعف تاسیسات و عدم رعایت استانداردهای ایمنی در ساختمان پس از حدود ۳ ساعت و نیم فروریخت. در این حادثه ۲۳۵ مصدوم و ۱۶ شهید آتش‌نشان و ۶ شهروند جان‌باخته داشت که هویت آن‌ها مشخص نشد. همچنین خسارت این حادثه نیز ۱۵ هزار میلیارد ریال برآورد شد که منجر به بیکاری ۳ هزار کارگر نیز شد.
ساختمان‌های ناایمن فقط مختص تهران نیست
اما حوادث ناگوار ساختمان‌های ناایمن فقط به تهران محدود نیست و سایر شهرها را نیز در برمی‌گیرد. به طور مثال در همان سالی که ساختمان پلاسکو آتش گرفت برج ۱۷ طبقه‌ای سلمان در مشهد نیز دچار آتش‌سوزی شد. هر چند این حادثه تلفات جانی نداشت و ۱۱ مصدوم آن نیز آتش‌نشان بودند. اما نکته اینجا بود که علت آتش گرفتن این ساختمان رعایت نکردن استانداردهای ایمنی در نمای برج بود که منجر به از بین رفتن کامل نما شد.
از سینااطهر تا متروپل؛ آیا حوادث مرتبط با ایمنی پایان می‌یابد؟
چهار سال بعد از حادثه پلاسکو در تهران این بار نوبت به یک کلینیک درمانی ناایمن بود که حادثه‌ای تلخ را رقم بزند. کلینیک سینامهر شمیران که انفجار کسپول‌های اکسیژن در حیاط آن منجر به آتش‌سوزی شد و در این حادثه ۱۹ نفر جان خود را از دست دادند. این کلینیک فاقد استانداردهای ایمنی بود و تاسیسات آن نیز استاندارد نبودند. در همان سال ۹۹ آتش‌سوزی یک پاساژ در تهران آتش گرفت و ساختمانی در حال ساخت در تهران‌پارس نیز به دلیل عدم رعایت استانداردهای ساخت و ساز فروریخت که البته تلفات جانی نداشتند و منجر به مصدوم شدن ۵ نفر شدند. سال ۹۹ سال پرحادثه‌ای برای تهران بود و به علت گودبرداری عمیق و غیراصولی ساختمانی در منطقه فلاح تهران فروریخت و ۴ نفر در این حادثه زیر آوار ماندند.
اما یکی سال بعد پاساژ تیراژه نیز در تهران به دلیل استفاده از انشعاب برق غیرمجاز آتش گرفت که منجر به مصدوم شدن ۱۶ نفر شد. اتصالات غیراصولی برقی ساختمان و نداشتن استحکام و مقاومت سازه در آن سال منجر به آتش گرفتن برج رامیلا در چالوس نیز شد. آتشی که البته مثل تیراژه مهار شد و تلفات جانی نداشت.
حالا با گذشت دو ماه از سال ۱۴۰۱ بار دیگر ساخت غیرمهندسی و ناایمن و استفاده از مصالح نامرغوب منجر به ریزش ساختمان متروپل در آبادان شده است. حادثه که تا چهارم خرداد ماه دست‌کم ۱۶ کشته و ۳۲ مصدوم داشته است. تاکنون ۱۰ نفر در این رابطه بازداشت شدند و طبق اعلام دادستان عمومی و انقلاب خوزستان مالک ساختمان نیز جز نفرات کشته شده است.
سوال اصلی اما اینجاست که آیا این حادثه پایانی بر تکرار فجایع این چنینی و آغاز نظارت‌های گسترده بر ایمنی ساختمان‌ها خواهد بود؟