همشهری آنلاین – سمیرا باباجانپور: در حالی سال تحصیلی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ را به پایان می‌بریم که مشکلات کمبود مدرسه در منطقه آموزشی ۵ و ۲۲ همچنان به قوت خود باقی است. شیوع ویروس کرونا و نابسامانی در حوزه تحصیل دانش‌آموزان و تأکید آموزش در فضای مجازی باعث شد رغبت به ثبت‌نام در مدارس دولتی از طرف والدین افزایش پیدا کند. کمبود مدارس دولتی و بی‌توجهی به سرانه آموزشی در توسعه شهری این مناطق، به‌خصوص منطقه ۲۲، باعث شده است تا مدارس غیردولتی رونق بیشتری بگیرند. ۲۵۰ مدرسه غیردولتی در این مناطق فعال هستند که با وضعیت بحرانی دوران کرونا با چالش روبه‌رو شده‌اند. این چالش باعث شده است تا حجم زیادی از دانش‌آموزان به ثبت‌نام در مدارس دولتی روی بیاورند و این در حالی است که بحث کمبود مدرسه در این مناطق سال‌هاست مورد غفلت مسئولان قرار گرفته است.
«فاطمه عابدینی»، شهروند ساکن منطقه ۵، مادر دانش‌آموزی است که کلاس اول دبستان را به پایان رسانده است. او می‌گوید: «متأسفانه کلاس دخترم ۴۰نفره بود. دخترم را در یکی از مدارس دولتی محله شهران در منطقه ۵ ثبت‌نام کرده‌ام، اما این حجم از دانش‌آموز در یک کلاس آن هم مقطع مهم و حساس دبستان منطقی نیست. معلم هرچقدر هم وظیفه‌شناس باشد، نمی‌تواند به‌طور دقیق به همه دانش‌آموزان رسیدگی کند. در حقیقت مدرسه‌های دولتی منطقه ۵ با این حجم دانش‌آموز در یک کلاس روبه‌رو هستند. حتی کلاس‌های ۴۵نفره هم گزارش‌شده است.»
بزرگ‌ترین منطقه آموزشی کشور در غرب تهران
حجم بالای جمعیت دانش‌آموزی در این ۲ منطقه باعث شده تا آموزش‌وپرورش منطقه ۵ و ۲۲ لقب بزرگ‌ترین منطقه آموزشی کشور را بگیرند. از طرفی، منطقه نوساز و مسکونی ۲۲ منطقه‌ای فاقد امکانات کافی آموزشی است. در نتیجه مهاجرت آموزشی بی‌سابقه‌ای را به مدارس منطقه ۵ تحمیل کرده است. طی روزهای گذشته، «سعید عسکری»، معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش، در بخشنامه ابلاغی برنامه توسعه سنواتی و ساماندهی سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تشکیل کلاس‌های بالای ۳۶ نفر را ممنوع اعلام کرد.
با این اوصاف، این سؤال مطرح می‌شود که ۲ منطقه آموزشی ۵ و ۲۲ که با کمبود جدی مدرسه روبه‌رو هستند، چگونه باید تعداد دانش‌آموزان هر کلاس را مدیریت کنند؟
چه کسانی کم‌کاری کرده‌اند؟
نکته قابل‌تأمل در منطقه ۲۲ نوساز بودن این منطقه و رونق ساخت‌وساز در آن است. ساخت‌وسازهایی که بر اساس آمایش سرزمینی صورت نگرفته و روزبه‌روز هم بر جمعیت این منطقه افزوده می‌شود. از سوی دیگر، سال پیش تفاهم‌نامه‌ای با شهرداری و شورای شهر توسط آموزش‌وپرورش نوشته شده بود که طی آن شهرداری منطقه ۲۲ در طول ۵ سال می‌بایست تعداد ۱۰۰ مدرسه ساخته و تحویل آموزش‌وپرورش بدهد؛ یعنی به‌طور متوسط سالی ۲۰ مدرسه. اما این برنامه محقق نشد.
در محدوده آموزش‌وپرورش مناطق ۵ و ۲۲ حدود ۱۲۹ هزار دانش‌آموز با ۵۳۰ مدرسه وجود دارد. مشکل اصلی اینجا است که مدیریت شهری مجوز ساخت‌وساز و عوارض شهری را می‌گیرد تا ساختمانی بالا برود، اما بار جبران مراکز آموزشی آن به دوش آموزش‌وپرورش می‌افتد که در نهایت موجب تراکم بیش‌ازحد دانش‌آموزان در برخی مدارس و گلایه خانواده‌ها می‌شود. البته در این خصوص تعاونی‌های مسکن هم مقصر هستند، چون می‌بایست طبق تعهد خود، سرانه آموزشی را تأمین کنند، اما کوتاهی می‌کنند.
۱۰۰ مدرسه باید ساخته شود
جمعیت در منطقه ۲۲ رو به افزایش است و مطابق نظر کارشناسان، در چند سال آینده تا 3 برابر افزایش پیدا خواهد کرد. در یک ماه گذشته قرار شد شهرداری منطقه ۲۲ طی تفاهم‌نامه‌ای تا ۶ قطعه زمین به آموزش‌وپرورش منطقه ۵ و ۲۲ اهدا کند. «حمیدرضا محمدی»، شهردار منطقه ۲۲ تهران، در این باره می‌گوید: «بخش قابل‌توجهی از این منطقه را شهرک‌های مسکونی تشکیل داده‌اند که در دو دهه اخیر ساخته‌شده‌اند. اغلب شهرک‌ها به تعهدات خود مبنی بر احداث مدرسه اقدام نکرده‌اند. این در حالی است که روزبه‌روز به تعداد جمعیت این منطقه افزوده می‌شود و طبق پایش صورت‌گرفته، کمبود ۱۰۰ مدرسه در این منطقه گزارش‌شده است.»
محمدی در ادامه تصریح می‌کند: «شهرداری به‌هیچ‌عنوان برای مجتمعی که اقدام به ساخت بیش از ۲۰۰ واحد مسکونی کند،اما برای آن سرانه آموزشی مهیا نکند، پایان کار صادر نخواهد کرد. »