به گزارش همشهری آنلاین، دکتر سید علی مرعشی رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر در نشستی خبری در آستانه برگزاری مناسک حج گفت: امسال از زمانی که دولت عربستان اعلام حج ۱۴۰۱ را با ۵۰ درصد ظرفیت برای کشورهای اسلامی مطرح کرد، زمان زیادی نگذشته است. به جز دو سالی که با کرونا درگیر بودیم و حج تعطیل بود، همیشه برای حج از ۹ ماه قبل از آغاز حج، برنامه‌ریزی‌های لازم انجام می‌شد. ضمن اینکه در این مدت هیچگونه تشکیلاتی را در عربستان سعودی نداشتیم؛ نه دفتر نمایندگی سازمان حج و زیارت حضور داشته، نه دستگاه دیپلماسی ما آنجا نماینده داشته و نه نماینده‌ای در سازمان کنفرانس اسلامی داشتیم که بتوانیم ارتباطاتی را قبل از شروع عملیات داشته باشیم. بنابراین با فشردگی تمام و کار شبانه‌روزی بعثه مقام معظم رهبری، سازمان حج و زیارت و مرکز پزشکی حج و زیارت کار سنگینی را می‌طلبید.
۶۵ سال؛ حداکثر سن حاجی‌های امسال/ دستورالعمل ۸۰ صفحه‌ای عربستان برای حج امسال
وی با بیان اینکه حداکثر سن را امسال ۶۵ سال اعلام کردند، افزود: بعد از اینکه قرار شد حج برگزار شود، دولت سعودی دستورالعملی را به همه کشورها ارسال کرد که ۸۰ صفحه بود و به فاصله یک هفته دستورالعمل جدید دیگری را فرستادند که عمده آن درباره نکات بهداشتی و پزشکی و درمانی حجاج بود. هماهنگ کردن شرایط‌مان با دستورالعمل‌های جدید سعودی، وقت زیادی را از ما می‌گرفت که از جمله آنها بحث واکسیناسیون بود.
اعزام اولین گروه پیش‌پرواز حج؛ فردا
مرعشی با بیان اینکه فردا اولین گروه پیش پرواز اعزام خواهند شد، گفت: ۴۵ نفر را در این تیم راه‌انداز و شروع عملیات حج داریم که در مدینه منوره و مکه مکرمه بحث مجوزهای بیمارستان و درمانگاه‌های ما، قراردادهای ساختمان‌ها، دریافت مجوز آمبولانس و ورود دارو را تا زمانیکه حجاج و اولین پروازها در ۲۳ خرداد ماه انجام می‌شود، برعهده خواهند داشت.
چرایی واکسیناسیون فلج اطفال برای حجاج ایرانی
مرعشی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت واکسیناسیون مننژیت و فلج اطفال و چرایی تزریق واکسن فلج اطفال برای حجاج، گفت: درباره واکسن فلج اطفال، تزریق این واکسن جزو دستورالعمل ارسالی عربستان سعودی بود. امسال کشور ایران را جزو ۲۵ کشوری قرار دادند که باید واکسن فلج اطفال شُل را تزریق کنند.
وی افزود: سال‌هاست که فلج اطفال در کشور ریشه‌کن شده است. موضوع به چند سال قبل بازمی‌گردد که در یکی از شهرهای سیستان و بلوچستان موردی پیدا شده و گزارش شده که البته ایرانی نبوده است. بعد از آن نام کشور در لیست فلج شل قرار گرفته و عربستان هم به آن گزارش استناد کرده و تزریق واکسن فلج اطفال شل را جزو الزامات ورود زائر به عربستان دانسته که تمهیدات لازم بلافاصله چیده شد و حجاج واکسن فلج اطفال را تزریق کردند.
مرعشی ادامه داد: واکسیناسیون مننژیت هم هر سال بوده و در سال ۱۳۹۹ هم این واکسن به برخی زائران تزریق شد که البته حج برگزار نشد. امسال هم از آنجایی که ۴۰هزار زائر را با عوامل و... داریم، ۴۰هزار واکسن مننژیت تهیه شد و در تمام استان ها توزیع شده و از هفته گذشته تزریق آن آغاز شده است و کارت زرد واکسن‌شان ممهور می‌شود.
داروهای ممنوعه‌ای که حجاج نباید همراه داشته باشند
وی درپاسخ به سوالی دیگر درباره داروهای ممنوعه که حجاج نباید به همراه داشته باشند، گفت: لیست داروهای ممنوعه مانند هرسال از سوی عربستان اعلام شده و ما هم به پزشکان معاینه‌کننده در استان‌ها و شهرستان‌ها اعلام کردیم و در جلسات معاینات هم به اطلاع حجاج رسانده شده است. تمام داروهایی که در اصل مخدر هستند و ترکیبات یا خانواده مرفین به اضافه کدئین را دارند، ورودش به عربستان ممنوع است. ضمن اینکه پلیس فرودگاه هم آموزش‌های کافی را درباره این داروها دیده‌اند و از خروج این داروها از سوی حجاج جلوگیری می‌کند.
وی گفت: به دلیل نیاز احتمالی حجاج به این داروها، ما هر سال مقداری داروهای مخدر را با اطلاع عربستان و طی پروسه خاصی منتقل می‌کنیم که هم تعداد آن مشخص است و هم موارد مصرفش به صورت روزانه و مرتب گزارش می‌شود.
چگونگی واکسیناسیون کرونا در حجاج
مرعشی درباره وضعیت واکسیناسیون کرونا در حجاج، گفت: عربستان ۱۰ واکسن کرونا را بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی به عنوان واکسن‌های مورد تایید اعلام کرده که از بین آنها سه واکسن در سبد واکسیناسیون کشور ما نیز قرار داشته است. از روزی که اعلام شد، جلسات متعددی با معاونت بهداشت وزارت بهداشت داشتیم. همچنین وزیر بهداشت در جلساتی که در ژنو داشتند، با وزیر بهداشت عربستان این مسائل را مطرح کردند و مکاتباتی با جمعیت هلال احمر سعودی انجام شد.
وی افزود: باتوجه به کمبود وقت، برای تکمیل واکسیناسیون علیه کرونا برای کسانی که این سه واکسن را تزریق نکردند، مکاتبه شد و تمهیداتی چیده شد که تزریق واکسن برایشان در این مدت انجام شود. تعداد کسانیکه هیچ یک از این سه واکسن را تزریق نکرده باشند، عدد بالایی نیست و تقریبا تمام زائران بدون مشکل مشخصات‌شان در سامانه روادید سعودی ثبت خواهد شد. دو دز واکسن هم برای عمده واکسن‌ها انجام شده و کفایت می‌کند.
آموزش علائم و دستورالعمل‌های مرتبط با آبله میمونی به پزشکان کاروان‌ها
مرعشی درباره برنامه جمعیت هلال احمر در صورت ابتلای احتمالی زائران به آبله میمونی نیز گفت: در تیم پزشکی ما هم متخصصین عفونی و هم متخصصین بهداشت حضور دارند و تقریبا هر روز حجاج رصد می‌شوند. ضمن اینکه ما تقریبا در تمام هتل‌هایی که محل اسکان زائران است، پزشک و درمانگاه داریم و در صورتیکه علائم دیده شود، از سوی پزشکان رصد خواهد شد. البته سن اکثر حجاج به گونه‌ای است که واکسیناسیون آبله در گذشته برایشان انجام شده و آبله هم در کشور ریشه‌کن شده است.
وی ادامه داد: در عین حال بنابر اظهارات اپیدمیولوژیست‌های کشورمان واکسن آبله بالای ۸۰ درصد در برابر آبله میمونی مصونیت ایجاد می‌کند. البته از آنجایی که افراد از کشورهای مختلف در حج حضور دارند، ممکن است که سلامت حجاج ما را تحت تاثیر قرار دهند. بر همین اساس پزشکان‌مان با علائم و دستورالعمل‌های آبله میمونی آموزش داده شدند و به محض مشاهده علائم اولیه، قطعا درمان آن را آغاز می‌کنند.
مرعشی درباره وضعیت حجاجی که در سال ۱۳۹۹ واکسن مننژیت تزریق کرده‌اند و همچنین قیمت این واکسن برای حجاج، گفت: ملاک تزریق واکسن در سال ۱۳۹۹ داشتن کارت زرد واکسیناسیون ممهور و با تاریخ است. واکسن مننژیت دو نوع است؛ یکی دو ظرفیتی است که در سربازخانه‌ها و مراکز تجمعی اینچنینی تزریق می‌شود و دوم واکسن چهارظرفیتی آن که خاص حجاج هر سال از سوی هلال احمر وارد می‌شود. مدت ایمنی این واکسن سه سال است. افرادی که سال ۱۳۹۹ واکسن مننژیت را تزریق کرده، سه سال ایمن هستند، اما از آنجایی که نمی‌دانیم چه کسانی واکسن را در آن سال تزریق کردند و چه کسانی تزریق نکردند، ملاک ما داشتن کارت زرد ممهور و همراه با تاریخ واکسیناسیون مننژیت است و کسانی که ندارند، باید واکسن را تزریق کنند.
وی افزود: در عین حال واکسن به صورت ارزی وارد می‌شود و امسال دیگر تعدد نرخ ارز را نداریم، تقریبا قیمت‌ها نزدیک به هم است. قیمت واکسن مننژیت تقریبا ۱۳.۸ یورو است و طبیعتا با نرخی که ارز در اختیار هلال احمر بوده و شرکت سهاکیش وارد کرده، ۴۲۰ هزار تومان قیمت تمام شده آن است. هزینه نگهداری، انبار، نقل و انتقال، تزریق و ... آن هم محاسبه شده و بدون دریافت هرگونه سودی هزینه آن ۵۰۰ هزار تومان برای حجاج است.
مرعشی درباره پایش سلامت حجاج در زمان بازگشت به کشور نیز گفت: ما هر سال تمام مشکلات بیماری‌ها و اتفاقات بهداشتی را توسط فرم‌های مخصوصی به سعودی‌ها گزارش می‌کنیم و عین آن به وزارت بهداشت هم اعلام می‌شود. ضمن اینکه هر زمان که لازم بوده که زائرانی را بنا بر دلایل مختلف اعم از تصادفات، بیماری‌های اتفاقی، سکته‌های قلبی یا مغزی و ...لازم بوده که زائر زودتر عربستان را ترک کند، اطلاعات پروازش داده شده و همراه با پزشک منتقل شده و در فرودگاه همکاران ما در اورژانس کشور بیمار را تحویل گرفته و ادامه درمان آن در کشور انجام می‌شود.
وی درباره وضعیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی مانند استفاده ازماسک در عربستان، گفت: در عربستان هم دیگر استفاده الزامی از ماسک در فضای باز وجود ندارد و به شدت اعمال نمی‌شود، اما در فضاهای بسته توصیه‌هایشان این است که از ماسک استفاده شود.
اقدامات لازم برای پیشگیری از گرمازدگی در حج
مرعشی درباره اقدامات لازم برای پیشگیری از گرمازدگی حجاج، گفت: در سال‌های قبل، حج در اوج گرمای بیشتری برگزار می شد و تیم پزشکی ما تقریبا با مسائل گرمازدگی بسیار آشنا هستند. با این حال باید به حجاج توصیه‌هایی را انجام داد که این اقدامات انجام شده و در پرواز هم فیلم آموزشی برای حجاج نمایش داده می‌شود. انتظار این است که تمام زمان‌های ممکن را در حرمین شرفین و مکان‌های مقدس سپری کنند، اما به دلیل گرما همیشه توصیه می‌کنیم که در گرما و آفتاب حداقل تردد را داشته باشند، در زمان‌هایی که از نظر شرعی اشکال ندارد، از چتر استفاده کنند. لباس‌شان حتما روشن و نخی باشد و تمام استفاده از زمان و مکان را به ساعات شب و زمانی که هوا خنک‌تر است، اختصاص دهند. مایعات زیاد بنوشند.
حجاج داروهایشان را به میزان کافی همراه داشته باشند
وی با بیان اینکه حجاج حتما داروهای خاص خودشان را هم به همراه داشته باشند، گفت: زیرا ما در آنجا الزاما همه طیف داروها را نخواهیم داشت. بنابراین زائران داروهایشان را به اندازه ۴۰ روز به همراه داشته باشند که دچار کمبود داروهای خاص‌شان نشوند اما داروهای عمومی را ما به همراه داریم.
اغلب زائران ایرانی در رنج سنی ۵۰ تا ۶۵ سال/ زائر ۶ ساله هم داریم
مرعشی گفت: وقتی زائر معاینه می‌شود، تمام پرونده پزشکی‌اش و هم داروها و اظهارنظرهایشان وارد یک پرونده الکترونیک می‌شود. ما می‌دانیم که چند درصد زائران‌مان بیماری قلبی دارند، چند نفر عمل قلب باز انجام داده‌اند و ... در حال حاضر بیشترین بیماری همراه حجاج پرفشاری خون و دیابت است. اکثر حجاج‌مان هم در رنج ۵۰ تا ۶۵ سال هستند و بالغ بر ۵۰ زائر زیر ۱۸ سال داریم و حتی زائر ۶ ساله هم داریم.
وی گفت: علی‌رغم مکاتبات متعددی که با عربستان انجام شده، اما در دستورالعمل‌شان شرایط ارسال دارو گفته نشده است. در عین حال ما هنوز پرواز مستقیم به جده و مدینه نداریم و سال‌های قبل دارو را از طریق کشور ثالث یا ترکیه و یا عمان ارسال می‌کردیم، اما امسال هزینه باربری سنگینی را از ما مطالبه کردند. بر اساس فارماکوپه قبلی و میزان دارویی که در سال‌های قبل مصرف شده، امسال چون از ۸۰ هزار زائر به کمتر از ۴۰ هزار زائر رسیدیم، ما هم دارو را کمتر کردیم که بسته‌بندی شده و مشخصاتش نصب شده و منتظریم تا با اولین پرواز خودمان که فردا پیش‌پروازها می‌روند، این داروها را علی‌رغم اینکه دستورالعمل‌ها هنوز مشخص نیست، منتقل کنیم.
وی افزود: مقداری از داروها هم بیستم خرداد ماه منتقل کرده و مقداری را هم که داروهای شخصی بیماران است، به صورت چمدانی می‌بریم. در عین حال قیمت دارو در عربستان را هم گرفتیم که اگر به هر دلیلی موفق به انتقال دارویمان نشویم، بتوانیم از آنجا دارو خریداری کنیم که البته فوق‌العاده گران است. در عین حال به دلیل سنگینی سرم و شربت فعلا بنا داریم این دو قلم را از سعودی خریداری کنیم. زیرا هزینه حمل آنها ۲.۴ دلار به ازای هر کیلو دارو است.
مرعشی درباره نحوه انتقال فوتی‌های احتمالی، گفت: انتقال فوتی‌ها به نظر اولیای دم بستگی دارد. تصمیم را آنها می‌گیرند که می‌خواهند فرد در آنجا دفن شود یا به کشور برگردانده شود. درباره فوتی‌ها سازمان حج و زیارت مسئولیت دارد. حجاج بیمه هستند و هزینه‌هایشان را بیمه می‌پردازد.
اعزام ۲۸۰ نیروی بهداشتی و درمانی به حج امسال
وی درباره تعداد نیروهای درمانی نیز گفت: ۲۸۰ نیروی بهداشتی و درمانی به حج اعزام می‌شود. در عین حال به ازای هر ۴۰۰ نفر زائر یک پزشک همراه مجموعه و در محل سکونت‌شان وجود دارد که البته این غیر از تعداد پزشکی است که در بیمارستان ما در مکه حضور دارند که کل پرسنل بیمارستان ما هم اعم از پزشک متخصص، داروساز، دندان‌پزشک، کادر پرستار، سی‌سی‌یو و ... که ۱۲۳ نفر هستند. یعنی حدود ۳۷ هزار زائر داریم، ۲۰۰۰ نفر کادر اجرایی حج و ۹۵ پزشک.
مرعشی در پاسخ به سوالی درباره محدودیت در اعزام زائرانی که استطاعت جسمانی ندارند، گفت: تعداد افرادی که فاقد استطاعت جسمی برای حضور در حج بودند، بسیار کم بود. دلایلی که صلاحیت جسمانی زائر را رد می‌کنند، شامل داشتن سرطان فعال، داشتن بیماری قلبی پیشرفته، داشتن بیماری فعال اعصاب و روانی که قابل کنترل نباشد، بارداری و افرادی که به هر دلیلی اعتیادشان مثبت شده است. افرادی که امسال به کمیسیون آمدند همه تایید شدند به جز ۵ نفر که تست اعتیادشان مثبت بوده است.
الزام تست PCR منفی ۷۲ ساعت قبل از ورود به عربستان
وی همچنین گفت: عربستان داشتن تست PCR را حداکثر ۷۲ ساعت قبل از ورود به مقصد الزامی اعلام کرده است.