به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آسوشیتدپرس مقامات «مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای» آمریکا (CDC) این هفته با این نظر که ویروس آبله میمونی میتواند از طریق هوا منتشر شود، مخالفت کردند و گفتند این ویروس معمولا از طریق تماس مستقیم با زخمهای پوستی بیمار یا مواد آلوده شده با آنها سرایت میکند.
به گفته این مقامات، ویروس آبله میمونی همچنین ممکن است در هنگام تماس جسمی فرد دچار عفونت با فردی دیگر از طریق قطرکهای تنفسی خارج شده از دهان و بینی او هم منتقل شود. اما این ویروس نمیتواند در هوا در مسافتهای طولانی معلق بماند.
کارشناسان حوزه انتقال هواپخش ویروسها با این گفته مخالفتی ندارند، اما برخی از آنها میگویند مقامات CDC احتمال اینکه قطرکهای تنفسی بزرگ یا کوچک بیماران آبله میمونی بتوانند در فواصل کوتاهتر از بیمار استنشاق شوند، به طور کامل در نظر نگرفتهاند.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) و کارشناسان متعدد میگویند گرچه به نظر میرسد انتقال «کوتاه برد» ویروس آبله میمونی از راه هوا ناشایع باشد، اما امکانپذیر است و باید درباره آن هشدار داد. بریتانیا نیز آبله میمونی را در فهرست «بیماریهای عفونی با پیامدهای عمده» که میتواند از طریق هوا سرایت کند، قرار میدهد.
انتقال هواپخش ممکن است
لینسی مار، کارشناسان ویروسهای هواپخش در دانشکده فنی ویرجینیا میگوید: «انتقال هواپخش ممکن است شیوه اصل انتقال این ویروس نباشد و در این مورد خیلی هم کارآمد نیست، اما باز هم رخ میدهد.»
او میگوید: «به نظر من در این مورد حق با WHO است و پیام CDC در این باره گمراهکننده است.»
شمار موارد آبله میمونی در آمریکا اکنون به ۴۵ مورد در ۱۵ ایالت و منطقه کلمبیا رسیده است و شمار عفونتها در سطح جهان در کشورهای گوناگون به بیش از ۱۴۵۰ مورد رسیده است. دست کم ۱۵۰۰ مورد مشکوک به بیماری هم در دست بررسی هستند.
بیماران مبتلا به آبله میمونی در شیوعهای گذشته معمولا ابتدا علائم شبیه به آنفلوآنزا را گزارش میکنند و پس از آن دانههای پوستی شاخص تاولمانند بیماری ظاهر میشود. اما به گفته خانم راشل ولنسکی، مدیر CDC برخی زا بیماران در شیوع اخیر ابتدا دچار دانههای پوستی شدهاند و برخی دیگر هیچ علامتی نداشتهاند.
به گفته او، هیچ مورد مرگی تا به حال در شیوع اخیر گزارش نشده است.
بیانیه CDC در روز پنجشنبه درباره اینکه ویروس آبله میمونی در هوا معلق نمیماند و در طول دورههای کوتاهمدت به سر بردن افراد در فضاهای در بسته مشترک منتقل نمیشود، به دنبال مقاله روز سهشنبه نیویورک تایمز بود که دانشمندان در آن احتمالات و عدم قطعیتها درباره سرایت این ویروس را مطرح کرده بودند.
ولنسکی روز جمعه گفت: «ما مطمئنا میدانیم که افرادی که در شیوع اخیر دچار آبله میمونی تشخیص داده شدهاند، تماس نزدیک و مداوم جسمی با افراد دیگر دچار عفونت با ویروس را توصیف کردهاند. این توصیفها با آنچه در شیوعهای پیشین این بیماری دیده شده است و آنچه ما از دههها بررسی این ویروس و ویروسهای خویشاوند نزدیک آن میدانیم، مطابقت دارد.»
اما کارشناسان دیگر میگویند مسئله این است که پژوهشهای چندانی درباره آبله میمونی انجام نشده است و موارد گاهگاهی انتقال از طریق هوا درباره ویروس آبله (انسان) که خویشاوند نزدیک ویروس آبله میمونی است، گزارش شده است. همچنین دانشمندان در کنفرانس اخیر WHO، اشاره کردند که در شیوع آبله میمونی در سال ۲۰۱۷ در نیجریه، دو نفر از کارکنان مراقبت بهداشتی که هیچ تماس مستقیمی با بیماران نداشتند، دچار عفونت شدند.
مقامات CDC نیز پذیرفتهاند که درباره چند نفر از بیماران در شیوع اخیر زمان یا چگونگی انتقال ویروس شناخته نشده است.
دکتر دانلد میلتون، کارشناس انتقال هواپخش ویروس در دانشگاه مریلند میگوید CDC از این لحاظ که میخواهد مردم را مطمئن کند که شیوع اخیر برای اغلب افراد تهدیدی شمرده نمیشود، چرا که واگیری ویروس آبله میمونی با کروناویروس قابلمقایسه نیست، حق دارد.
میلتون میگوید بعید است انتقال هواپخش برای افرادی به جز مراقبان بیماران که در فاصله بسیار نزدیک از آنها قرار دارند، تهدید شمرده شود، اما در عین حال هشدار میدهد که انکار کردن کامل امکان انتقال ویروس آبله میمونی از طریق هوا «روشی اشتباه برای اطمینان دادن به مردم است.»
قطرکهای بزرگ یا قطرکهای بسیار کوچک
کارشناسان میگویند هنگامی که یک ویروس در بزاق یا در مجرای تنفسی وجود داشته باشد، همچنانکه درباره ویروس آبله میمونی میدانیم که این چنین است، ممکن است از طریق قطرکهای تنفسی ایجاد شده هنگام صحبت کردن، آواز خواندن، سرفه کردن یا عطسه کردن منتقل شود.
این قطرکها ممکن است سنگین باشد و به سرعت روی اشیا یا افراد بیفتند یا ممکن است کوچک و سبک باشند و برای مدتها و مسافتهای طولانی در هوا معلق بمانند. درستی یا نادرستی ارزیابی CDC تا حدی بستگی به این دارد که ویروس بیماری فقط در قطرکهای بزرگ وجود داشته باشد یا قطرکهای بسیار کوچکی که آنها را «آئروسل» (aerosol) یا هواویزه مینامند. (قطر آئروسلهاه یا هواویزهها کمتر از یک میکرون یا یک میکرومتر است).
بحث مشابهی در این باره در ابتدای پاندمی کروناویروس درگرفت، هنگامی که CDC و WHO بر قطرکهای بزرگ به عنوان شیوه اصلی انتقال بیماری متمرکز شدند. اما بعدها معلوم شد که قطرکهای بسیار کوچکتر یا آئروسلها عامل اصلی انتقال بیماری هستند.
بیشتر بخوانید:
راهنمای جدید CDC درباره آبله میمونی قطرکهای تنفسی پخششده بوسیله بیماران را به عنوان «ترشحاتی که به سرعت در هوا سقوط میکنند» توصیف کرده است.
اما به گفته لیدیا موراوسکا، کارشناسان کیفیت هوا در دانشگاه تکنولوژی کوئینزلند در استرالیا، ویروس «میتواند در ذرات تنفسی در هر اندازهای» و نه فقط در قطرکهای بزرگ وجود داشته باشد.
او میگوید: «به نظر من، این بیانیه درباره اینکه ویروس فقط بوسیله قطرکهای بزرگ منتقل میشود و خطر عفونت فقط در فواصل نزدیک وجود دارد، هیچ اساسی ندارد.»
مقامات CDC روز جمعه گفتند بیماران در شیوع اخیر از طریق تماس مداوم نزدیک دچار عفونت شدهاند. اما تعیین کردن این موضوع میتواند کار مشکلی باشد.
به گفته مار، هنگامی که افراد در تماس نزدیک هستند، ناممکن است تشخیص داد که ویروس از طریق تماس پوستی، افشانده شدن قطرکهای بزرگ تنفسی یا استنشاق قطرکهای بسیار کوچک یا آئروسلها منتقل شده است.
او میگوید: «اینکه سرایت ویروس در تماسهای بسیار نزدیک رخ داده است، چگونگی انتقال ویروس از یک فرد به فرد دیگر را تعیین نمیکند.»
با این وجود، اغلب کارشناسان توافق دارند که میزان دخالت آئروسلهای استنشاقی در انتقال ویروس در آبله میمونی هر چقدر که باشد، به نظر نمیرسد این ویروس بتواند مانند ویروس کرونا یا ویروس سرخک در فواصل طولانی انتقال یابد.
میلتون میگوید: «من موافقم که اغلب موارد انتقال آبله میمونی از طریق تماس- با احتمال زیاد از طریق تماس مستقیم غشاهای مخاطی رخ میدهد.»
اما به گفته او، «به نظر میرسد CDC در بیانیهاش از اصطلاحات قدیمی استفاده کرده است. لازم است هنگام صحبت درباره انتقال از اصطلاحاتی استفاده شود که به وضوح چگونگی انتقال - از طریق تماس، از طریق افشانده شدن یا استنشاق را بیان کند.»
انتقال در فواصل کوتاه
CDC در توصیههایش به مراقبان بالینی امکان انتقال هواپخش ویروس را در فاصله کوتاه پذیرفته است. این سازمان توصیه میکند که بیماران ماسک بزنند و کارکنان مراقبت بهداشتی مراقبتکننده از آنها از ماسکهای تنفسی N95 استفاده کنند که برای فیلتر کردن آئروسلها یا هواویزهها ضروری هستند.
این سازمان همچنین هشدار میدهد که «اعمال پزشکی که احتمال با انتشار ترشحات دهانی همراه هستند باید در یک اتاق ایزوله در برابر عفونت هواپخش انجام شوند.»
شواهدی وجود دارد که ویروس آبله میمونی میتواند در آئروسلها زنده بماند و ویروس استنشاقشده از این طریق در میمونها باعث بیماری میشود. اما ممکن است انتقال هواپخش روش ایدئال برای این ویروس نباشد.
مار میگوید بیماران ممکن است مقدار زیادی ویروس درون آئروسلها وارد نکنند، ویروس ممکن است برای مدت طولانی واگیر نماند یا مقدار بیش از حد بالایی از ویروس استنشاق شده برای ایجاد عفونت لازم باشد.
در چنین صورتی، انتقال هواپخش احتمالا فقط در میان افرادی رخ میدهد که برای مدتهای طولانی در فاصله نزدیک هم قرار دارند. با این وجود مقامات بهداشتی در بریتانیا، مانند مقامات بهداشتی در آمریکا گفتهاند بسیاری از بیماران ظاهرا نمیدانند در چه هنگامی و در کجا دچار عفونت شدهاند.
مار میگوید، اگر این افراد بدون تماس نزدیک دچار عفونت شده باشند، «ممکن است انتقال هواپخش ویروس بیش از آن حدی که ما تصور میکنیم، در حال رخ دادن بوده است.»
بیشتر بخوانید: