سردرگمی این‌روزهای واشنگتن برای تصمیم‌گیری در زمینه بازگشت به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، عملا چشم‌انداز دستیابی به توافق در گفت‌وگوهای هسته‌ای را در هاله‌ای از ابهام قرار داده‌است؛ آمریکایی‌ها از یک‌سو پالس‌های مذاکره برای تهران می‌فرستند و ازسوی دیگر تحریم‌های جدیدی علیه جمهوری‌اسلامی اعمال می‌کنند.

به‌گزارش همشهری آنلاین، روزنامه همشهری نوشت: به‌نظر می‌رسد پاسخ قاطع ایران به گزارش جهت‌دار مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی‌اتمی و به‌دنبال آن، تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای‌حکام آژانس که پیش‌نویس آن ازسوی آمریکا و تروئیکای اروپایی ارائه شده بود، طرف‌های غربی را برای مواجهه با جمهوری‌اسلامی گرفتار تناقض‌ کرده‌است؛ آنها درحالی همچنان از مذاکره و امکان حصول توافق در وین صحبت به میان می‌آورند که همچنان از سلاح ناکارآمد «تحریم» برای تحت‌فشار قراردادن جمهوری‌اسلامی استفاده می‌کنند.

برهمین اساس هم بود که در روزهای اخیر آمریکا تحریم‌های جدیدی علیه جمهوری‌اسلامی ایران وضع کرد؛ دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا اسامی ۲فرد و ۹شرکت را که ادعا می‌کند بخشی از «شبکه دورزدن تحریم‌ها علیه ایران» هستند، در فهرست تحریم‌ها قرار داد تا نشان دهد از اراده جدی برای به سرانجام رساندن مذاکرات هسته‌ای برخوردار نیست.

اعمال تحریم‌های جدید

براساس ادعای آمریکایی‌ها، این تحریم‌ها که گفته می‌شود واکنش واشنگتن درمقابل قطع دوربین‌های فراپادمانی آژانس در تهران است، «شبکه‌ای را که به ایران برای دورزدن تحریم‌ها و فروش محصولات پتروشیمی این کشور کمک می‌کنند» هدف قرار داده‌است.

در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا در این زمینه آمده‌است: «امروز دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا شبکه‌ای از تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی ایران و همچنین شرکت‌های صوری مستقر در جمهوری خلق چین و امارات‌عربی‌متحده را که حامی شرکت پتروشیمی تریلیانس و شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران هستند، در فهرست تحریم قرار داد. این دو شرکت در فروش محصولات پتروشیمی ایران در خارج از این کشور نقش اساسی دارند. این شبکه با حمایت از فروش محصولات پتروشیمی ایران به مشتری‌هایی در جمهوری خلق چین و سایر نقاط آسیای‌شرقی به انجام تراکنش‌های بین‌المللی و دورزدن تحریم‌ها کمک می‌کند.»

درچنین شرایطی اما آمریکایی‌ها این تناقض‌های رفتاری در قبال جمهوری‌اسلامی را «دیپلماسی معنادار» می‌دانند و می‌کوشند با اعمال تحریم‌های جدید، ایران را بیش‌ از گذشته برای کوتاه‌آمدن از مطالبات برجامی بحق خود تحت‌فشار قرار دهند. با توجه به همین موضوع هم بود که برایان نلسون، دستیار وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی که از چهره‌های اصلی هدایت‌کننده جنگ اقتصادی علیه ایران نیز به‌شمار می‌رود، بعد از اعمال تحریم‌های تازه علیه تهران مدعی شد که «آمریکا، مسیر دیپلماسی معنادار برای بازگشت دوجانبه به پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک را دنبال می‌کند. بدون توافق، ما به استفاده از اختیارات تحریمی خود برای محدودکردن صادرات نفت، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی از ایران ادامه خواهیم داد.»

دلیل محکمی برای عدم‌اعتماد به آمریکا

اتخاذ چنین رویکرد دوگانه‌ای ازسوی واشنگتن با واکنش مقام‌های ارشد ایران نیز مواجه شد و رئیس‌جمهور ایران  دیروز در مراسم «اجتماع مردمی هسته‌های جهاد و پیشرفت» در حسینیه جماران گفت که «من از آمریکایی‌ها متعجبم که ازسویی پیغام مذاکره و توافق می‌فرستند و ازسوی دیگر بر فهرست تحریم‌ها می‌افزایند.»

سیدابراهیم رئیسی با بیان اینکه دنیا باید به ما حق دهد به آمریکا اعتماد نکنیم چون میثاق‌شکن است، تأکید کرد که «وقتی آمریکایی‌ها رسما اعلام می‌کنند مفتضحانه در فشار حداکثری علیه ایران شکست خوردیم، یعنی انقلاب‌اسلامی راه پیروزی و پیشرفت را طی می‌کند. آنها حالا می‌خواهند ما را با تحریم‌ها محدود کنند؛ مگر تحریم‌ها توانسته ما را محدود کند؟»

تحریم؛ ابزار دیپلماسی آمریکایی

درچنین شرایطی وزیر امورخارجه آمریکا با اذعان به اینکه واشنگتن «در نبود توافق، از ابزار تحریم علیه ایران استفاده می‌کند»، در بیانیه‌ای ادعا کرد که دولت بایدن در پیگیری مسیر «دیپلماسی هدفمند» برای رسیدن به بازگشت دوجانبه به اجرایی‌شدن کامل توافق هسته‌ای، «صادق» و «ثابت‌قدم» بوده‌است؛ «در نبود یک توافق، ما از اختیارات تحریمی‌مان برای محدودکردن صادرات نفت و محصولات نفتی و محصولات پتروشیمی به خارج از ایران استفاده خواهیم کرد.» آنتونی بلینکن در این بیانیه تاکید کرده‌است که «آمریکا تحریم‌هایی را علیه شبکه‌ای از تولیدکنندگان ایرانی در زمینه صنایع پتروشیمی و شرکت‌های صوری در جمهوری خلق چین، امارات‌متحده‌عربی و ایران اعمال کرد که از شرکت پتروشیمی تریلیانس و شرکت تجارت پتروشیمی ایران حمایت می‌کنند. آمریکا نهادهایی را که در وساطت معاملات مواد پتروشیمی ایران در خارج از کشور نقش داشته‌اند، تحریم کرد.» ازسوی دیگر سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا نیز در آخرین نشست‌خبری خود با تکرار این ادعا که واشنگتن برای سناریوهای مختلف در زمینه مسئله هسته‌ای ایران آماده‌ می‌شود، بار دیگر مسیر «فرار به جلو» را درپیش گرفت و مدعی شد که آمریکا هنوز معتقد است پتانسیل به نتیجه رسیدن بازگشت دوجانبه به پایبندی به برجام وجود دارد؛ «البته اگر ایران مسائل فرابرجامی را کنار بگذارد و روی طرح توافقی که مدتی می‌شود روی میز است، تمرکز کند.» ند پرایس همچنین در پاسخ به اینکه با توجه به تحریم‌هایی که اخیرا آمریکا علیه ایران اعمال کرده است، واشنگتن چه کاری برای ترغیب ایران به بازگشت برسر میز مذاکره انجام می‌دهد و آیا ضرب‌الاجلی برای توافق وجود دارد، گفت: «ضرب‌الاجل وجود دارد. این ضرب‌الاجل روزی است که مزایای بازگشت به برجام بر اثر توسعه‌های برنامه هسته‌ای ایران رنگ ببازد. دلیل اینکه ما به‌دنبال بازگشتی دوجانبه به برجام هستیم، این است که همچنان در راستای منافع‌ملی آمریکا و منافع جمعی شرکا و متحدان بین‌المللی ماست. همیشه این‌طور باقی نخواهد ماند، به‌ویژه به‌خاطر اینکه ایران درحال انجام‌دادن اقدام‌هایی است که ذیل برجام ممنوع بود.» چنین ادعاهایی از سوی مقام‌های آمریکایی که در ماه‌های اخیر به‌دفعات مطرح شده، درحالی‌است که پایبندی جمهوری‌اسلامی به تعهدات هسته‌ای‌اش ذیل برجام به تأیید آژانس هم رسیده‌است و ‌اکنون تقریبا همه طرف‌ها اذعان دارند که توپ مذاکرات در زمین واشنگتن است و آنها هستند که باید برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ایران تصمیم‌گیری کنند.


برای موفق نشان‌دادن خود، از خطوط قرمز عبور نمی‌کنیم

معاون سیاسی وزیر امورخارجه در «اجلاسیه کانون دانشگاهیان ایران اسلامی» گفت: سرعت و شتاب «قطار دیپلماسی» در گرو «هم‌افزایی ملی» در موضوع‌های سیاست‌خارجی است، لذا دستاوردهای سیاست‌خارجی طی ۱۰ ماه گذشته پیش‌از آنکه مرهون تلاش انفرادی وزارت خارجه در میدان‌های منطقه‌ای و جهانی باشد، ناشی از رویکرد هوشمندانه دستگاه دیپلماسی در استفاده حداکثری از همه ظرفیت‌های ملی و فراملی برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی است. علی باقری‌کنی با تأکید بر اینکه باورمندی به اصول سیاست‌خارجی مندرج در قانون‌اساسی و تعهد به عملی‌کردن آموزه‌های امامین انقلاب‌اسلامی در عرصه سیاست‌خارجی ازجمله رویکردهای راهبردی وزارت امورخارجه در دولت سیزدهم است، افزود: اهتمام جدی برای پرهیز از هزینه‌کردن از گنجینه سیاست‌خارجی برای موفق نشان‌دادن دیپلماسی، ازجمله ویژگی‌های راهبردی دستگاه سیاست‌خارجی در دولت سیزدهم است. به‌عبارت دیگر برای اینکه خود را مردان موفق در میدان دیپلماسی نشان دهیم، حاضر نیستیم در قبال اصول و مبانی سیاست‌خارجی و خطوط قرمز نظام تساهل و تسامح کنیم، بلکه هنر دیپلماسی آن است که مردان خود را فدا کنند تا اهداف سیاست‌خارجی محقق شود. وی با بیان اینکه خسارت شعورزدایی در سیاست‌خارجی به اندازه شعارزدایی از سیاست‌خارجی است، گفت: در وزارت امورخارجه به اصل کنشگری فعال در عرصه سیاست‌خارجی به‌شدت باورمند و پایبندیم؛ بنابراین هرگونه رویکرد تعاملی را با «پاداش» متقابل ترویج و هرگونه رویکرد تقابلی را با «هزینه‌مندسازی» منزوی می‌کنیم.