رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه بیماری تب کنگو در مقایسه با سال گذشته که فقط ۱۳ مورد ابتلا بود، رو به افزایش است، گفت: اکنون ۲۲ مورد ابتلا به این بیماری در کشور ثبت شده و ۲ مورد نیز فوتی داشتیم.
تب کنگو یک بیماری حاد و خونریزی‌دهنده است که بیشتر به وسیله کنه منتقل می‌شود، با وجودی که ویروس مخصوص حیوانات است، همه گیری در انسان نیز وجود داشته و مرگ و میر بالایی دارد.
عامل بیماری، اولین بار از خون افراد بیمار در مرحله بروز تب است. کنه مخزن و ناقل بیماری است و عفونت در انسان پس از گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست یا تماس با پوست، لاشه حیوان، خون و ترشحات حیوان آلوده و تماس با خون و بافت‌های بیمار مبتلا ایجاد می‌شود.
خطر انتقال در طی ذبح حیوان وجود دارد. پس از آلودگی یک نفر، ممکن است سایر افراد در تماس با او نیز در خانواده و اجتماع آلوده شوند.
این بیماری در دهه ۱۹۴۰ برای نخستین بار در منطقه کریمه مشاهده شد. در اوایل این بیماری به دلیل عوارضی که از خود نشان می‌داد با نام تب خونریزی‌دهنده شناخته می‌شد. بعدها در سال ۱۹۶۹ به عنوان یک عامل بیماری‌زا در کنگو شناخته شد که باعث تغییر نام آن به بیماری فعلی شده است.
تب کریمه در کشورهای متعدد دنیا از جمله کشورهای اروپای شرقی، شمال غربی چین، سراسر مدیترانه، آسیای مرکزی، خاورمیانه، آفریقا، جنوب اروپا و شبه قاره هند وجود دارد. این بیماری در کشورهای اوراسیا از جمله افغانستان، پاکستان، ترکیه و حتی گاهی در کشور ما در ایام عید قربان شایع است.
در این رابطه بهزاد امیری رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اظهار کرد: با توجه به افزایش بیماری تب کنگو در کشور، دستورالعمل بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری تدوین و به امضای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده که به‌زودی به دانشگاه‌های علوم پزشکی و وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی ابلاغ می‌شود.
ذبح دام در معابر عمومی و منازل ممنوع
وی اظهار داشت: این بیماری در مقایسه با سال گذشته افزایش چشمگیری داشته به همین دلیله ذبح دام در معابر عمومی و منازل ممنوع است و فقط در مراکز بهداشتی کشتارگاه‌ها باید ذبح دام انجام شود زیرا خونابه امکان انتقال بیماری را تشدید می‌کند.
امیری توصیه کرد که مردم ذبح حیوانات را در کشتارگاه انجام دهند و از گوشت مورد تایید سازمان دامپزشکی استفاده کنند همچنین باید به مدت ۲۴ ساعت لاشه گوسفند پس از ذبح در یخچال نگهداری شده و سپس با پوشیدن دستکش آن را قطعه قطعه کرده و مورد مصرف قرار دهند.
به گفته رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، علائم بالینی در مبتلایان به این بیماری طیف وسیعی داشته و از موارد بدون علامت تا موارد با علائم بسیار شدید و تهدیدکننده حیات است.
وی توضیح داد: افرادی که دچار علائم می‌شوند، در فاز نخست به تب ناگهانی، لرز، سردرد، درد عضلانی، درد عضلات شکم و کمر، گیجی، حالت تهوع، استفراغ و پرخونی مخاط دچار می‌شوند و در فاز حاد بیماری، فرد دچار خونریزی زیر پوستی، کبودی بدن، خونریزی داخل ملتحمه چشم، خونریزی مخاط، خونریزی از مجاری بدن و در نهایت درگیری چندین ارگان بدن همچون سیستم گوارشی، ادراری و تنفسی شده که در این صورت ممکن است منجر به مرگ بیمار شود.
امیری افزود: این بیماری بیشتر در گروه سنی جوان و میانسال و در جمعیت مولد کشور دیده می‌شود. افرادی که مشاغلی در حیطه دام، دامداری، قصابی و کشتارگاه دارند، بیشترین جمعیت در معرض خطر هستند.
وی با بیان اینکه فعالیت کنه‌ها با شروع گرمای هوا آغاز می‌شود، اظهار داشت: در فاز حاد بیماری، بین ۱۰ تا ۴۰ درصد احتمال دارد که بیمار فوت کند. تشخیص و درمان بیماری تب کریمه کنگو در کشور مهیا شده و در هر نقطه‌ای از کشور امکان انتقال نمونه و تشخیص نهایی بیماری وجود دارد. بیماران باید در صورت مشاهده اولین علامت، به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.
امیری ادامه داد: در مناطقی که میزان بروز بیماری بیشتر است، افراد باید حتی الامکان از گزش کنه‌ها جلوگیری کنند. در مناطقی که میزان کنه‌ها بیشتر است، باید نسبت به سم پاشی دام‌ها، آغل‌ها و مناطق نگهداری دام اقدام شود. افراد باید دقت کنند که نباید کنه‌ها را با دست له کنند و در مناطقی که کنه‌ها فراوانی بیشتری دارند، لباس‌های بلند و پوشیده بپوشند و از قلم و یا اسپری دورکننده حشرات استفاده کنند. به لاشه دامی که در اثر بیماری مشکوکی ازبین رفته، نزدیک نشوند و دست نزنند.
وی تصریح کرد: ذبح دام در کشتارگاه‌ها انجام شود. در همه کشتارگاه‌های مجاز دام، دامپزشکان حضور دارند و دام را قبل و بعد از ذبح بررسی و معاینه می‌کنند. برخی از انواع بیماری در دام‌ها علائم ظاهری مشخصی ندارند و فقط دامپزشکان و کارشناسان بهداشتی قادر به تشخیص آن هستند.
رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: به هیچ عنوان دام را در منازل و معابر عمومی ذبح نکنند زیرا خونابه جاری می‌تواند منجر به آلودگی محیط و افزایش بروز و شیوع بیماری از دام به انسان شود، افرادی که به ذبح دام مشغول هستند هم باید از وسایل محافظت کننده مانند دستکش، چکمه و لباس مناسب استفاده کنند و ابزارهای خود را بعد از ذبح، ضدعفونی کنند همچنین، خونابه‌ها نیز به طریق بهداشتی دفع شود.
امیری تاکید کرد: گوشت دام ذبح شده باید به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای چهار درجه سانتی گراد در یخچال قرار داده شود و توصیه می‌کنیم، جگر و سایر امعا و احشای دام، پس از ۴۸ ساعت نگهداری در دمای چهار درجه سانتی گراد، مصرف شود. توصیه اکید می‌شود مردم از مصرف جگر خام خودداری کنند.