تاریخ انتشار: ۸ آبان ۱۳۸۵ - ۰۷:۰۷

علی شاکری: این روزها ژاپن پایتخت والیبال جهان است. مردان سرزمین آفتاب تابان طی نزدیک به یک ماه از 48 تیم برتر قاره‌های مختلف جهان در دو بخش مردان و زنان پذیرایی می‌کنند.

 این دومین میزبانی ژاپنی در قسمت مردان و سومین میزبانی آنان در بخش زنان خواهد بود. مسابقات والیبال مردان جهان از سال 1949 در پراگ و مسابقات والیبال زنان با فاصله سه ساله از سال 1952 در مسکو آغاز شده است که تاکنون 15 دوره رقابت‌های مردان و 14 دوره رقابت‌های زنان به‌طور منظم هر چهار سال یک بار به میزبانی یکی از شهرهای معروف دنیا انجام شده است.

 در این مطلب نگاهی داریم به مسابقات این دوره والیبال مردان و زنان جهان که امیدواریم مورد توجه شما خوانندگان همشهری قرار گیرد، در شماره‌های بعدی به طور جداگانه به چگونگی حضور سوم تیم ملی والیبال مردان در مسابقات قهرمانی جهان خواهیم پرداخت.


سهم زنان  در قاره‌ها  
سهمیه قاره‌های جهان در رقابت‌های زنان به تفکیک به شرح زیر است. با این توضیح که ژاپن به عنوان میزبان بازی‌ها در مسابقات انتخابی حضور نداشت و صعودش پیشاپیش قطعی بود.
آفریقا: کامرون، مصر و کنیا (سه سهمیه)/آسیا: ژاپن، چین، کره جنوبی، چین تایپه و قزاقستان (5 سهمیه)/نورسکا: آمریکا، پورتورفیکو، مکزیک، کوبا، دومنیکن و کاستاریکا (6 سهمیه)/آمریکای جنوبی: برزیل و پرو (2 سهمیه)/ اروپا: لهستان، روسیه، آلمان، آذربایجان، هلند، ایتالیا، ترکیه و صربستان (8 سهمیه)


جدال همه جانبه
در دوره پانزدهم رقابت‌های والیبال زنان که 24 تیم صعود کننده در چهار گروه دسته‌بندی شدند، شاهد جدال همه جانبه‌ای میان تیم‌های برتر قاره‌های  مختلف خواهیم بود. در بخش زنان هم آسیایی‌ها مدعی‌اند و هم تیم‌های  اروپایی و آمریکای  جنوبی. چنین رقابت فشرده‌ای در مسابقات مردان هم مشاهده نمی شود.


بخت‌های صعود از گروه‌های چهار گانه
با توجه به جدول المپیکی و این که چهار تیم از هر گروه به دور دوم راه می‌یابند. نگاهی داریم به تیم‌های حاضر در چهار گروه.


گروه یک: کره جنوبی، لهستان، چین تایپه، ژاپن، کنیا و کاستاریکا


رقابت آسیایی
در این گروه بیش از هر چیز رقابت تیم‌های آسیایی تماشایی است. ژاپن میزبان بازی‌ها به پشتوانه تماشاگران پرشمارش و سه بار قهرمانی در کنار لهستان بخت اول صعود به شمار می‌رود. کره جنوبی هم در کنار چین تایپه رقابت سختی با کنیا و کاستاریکا خواهد داشت.


صعود پیشاپیش چین و روسیه
گروه 2: چین، دومینکن، مکزیک، روسیه، آلمان و آذربایجان/  در این گروه روس‌ها و چینی‌ها را باید صعود کنندگان از پیش دانست. روسیه با 5 عنوان قهرمانی در کنار چین، قهرمان سال‌های 1982 و 1986 هیچ بختی را برای سایر تیم‌ها باقی نمی‌گذارند.

 روسیه در آخرین حضور خود در برلین آلمان سوم شد و چین در توکیو در سال 1998 نایب قهرمان شده بود. رقابت بر سر مقام سوم و چهارمی میان چهار تیم آلمان، آذربایجان، دومینکن و مکزیک خواهد بود.


شرایط مشابه با چین و روسیه
گروه 3: هلند، آمریکا، برزیل، پورتوریکو، قزاقستان و کامرون
 در این گروه آمریکا و برزیل شرایطی کاملاً مشابه با چین و روسیه در گروه 2 دارند. آمریکا در سال‌های اخیر قدم‌های بزرگی در والیبال زنان برداشته است.

 این تیم در دوره قبل در برلین با غافلگیر ساختن تیم‌های مدعی تا فتح سکوی دوم جهان پیش رفت و برزیل هم همواره در دهه اخیر در زمره بهترین‌های دنیا بوده است. هلند و پورتوریکو هم بعد از برزیل و آمریکا از بخت بیشتری برای صعود برخوردارند.


سه تیم با شانس مساوی
گروه 4: ایتالیا، پرو، ترکیه، کوبا، مصر و صربستان
 در این گروه کوبا، ایتالیا و پرو به یک اندازه شانس مساوی برای صدرنشینی دارند.کوبایی‌ها به جز دوره قبل در برلین، دو دوره پیاپی به جز مقام‌های با ارزش المپیکی در سال‌های 1994 سائوپولو برزیل و 1998 توکیو قهرمان جهان شده‌اند.

پرو نیز در سال‌های 1982 لیما و 1986 پاراگوئه دو عنوان دومی و سومی جهان را به دست آورد. اما ایتالیا تیم مدافع عنوان قهرمانی است که چهار سال پیش در برلین همه تیم‌ها را شگفت‌زده کرد، تیمی که در این دوره نیز آن را باید یک مدعی بزرگ به حساب آورد.


10 شهر میزبان بازی‌ها
سازماندهی فوق‌العاده ژاپنی‌ها همراه با حمایت کمپانی‌های بزرگ موجب شده است تا ژاپن قدرت اول دیروز جهان برای دوباره مطرح شدن شهرهای زیادی را درگیر مسابقات قهرمانی جهان سازد.

 شاید ژاپن در میان کشورهای دنیا یک استثناء باشد که با در اختیار داشتن امکاناتی مطلوب این توانمندی را دارد که حتی پای شهرهای بیشتری را نیز به این بازی‌ها بکشاند.ژاپن این بار شهرهای فوکواوکا، اوزاکا، ناگانو، ناگویا، توکیو، سایتاما، کوبه، هیروشیما، سندای و ساپورو را به عنوان میزبان مسابقات قهرمانی مردان و زنان جهان معرفی کردند. میزبان تیم ملی والیبال مردان ایران در دور مقدماتی شهر «ناگانو» است، شهری که به جز ایران تیم‌های بلغارستان، چک، ایتالیا، آمریکا و ونزوئلا در همین شهر بازی خواهند کرد.


95 تیم در دور مقدماتی والیبال مردان
در دور مقدماتی رقابت‌های والیبال مردان 95 تیم در قاره‌های مختلف ثبت‌نام کرده بودند که در نهایت 22 تیم به همراه ژاپن (میزبان) و برزیل (تیم مدافع عنوان قهرمانی) جواز حضور در مرحله نهایی را دریافت داشتند.


سهمیه قاره‌ها
آفریقا: تونس و مصر/ آسیا و اقیانوسیه: ژاپن، ایران، کره جنوبی، استرالیا، چین و قزاقستان/ آمریکای جنوبی: آرژانتین، ونزوئلا و برزیل/نورسکا: آمریکا، پورتوریکو، کوبا و کانادا/  اروپا: یونان، ایتالیا، جمهوری چک، صربستان، فرانسه، آلمان، بلغارستان، روسیه و لهستان


مدعیان گروه‌های چهارگانه
گروه یک: مصر، پورتوریکو، لهستان، چین، آرژانتین و ژاپن
در این گروه دسته‌بندی تیم‌ها به شکلی صورت گرفت که ژاپن میزبان بخت حضور در مرحله دوم را پیدا کند. این راحت‌ترین گروه‌ بازی‌های والیبال مردان است که هیچ تیم مدعی قهرمانی در این جمع حضور ندارد.

 لهستان و آرژانتین بسیار خوش‌اقبال بودند که با قرار گرفتن در این گروه از بختی بیشتر از سایر تیم‌های شرکت‌کننده برای صعود برخوردارند. چین و ژاپن به عنوان دو تیم برتر آسیا به نسبت مصر و پورتوریکو شانس خوبی برای حضور در دور دوم خواهند داشت.


قهرمان و نایب قهرمان لیگ جهانی در یک گروه
گروه دوم: آلمان، کوبا، یونان، فرانسه، برزیل و استرالیا
در این گروه حضور برزیل و فرانسه قهرمان و نایب قهرمان لیگ جهانی هفدهم گرمی خاصی به رقابت‌های این گروه خواهد بخشید. برزیل مدافع عنوان قهرمانی بخت اول صعود به شمار می‌رود و دیدار این تیم با فرانسه نگاه بسیاری را به دنبال خواهد داشت.

 با حضور کوبا، آلمان و یونان به این گروه همانند گروه سوم می‌توان لقب گروه مرگ داد. استرالیا مثل ایران بسیار بدشانس بود که در چنین جمعی قرار گرفت، آنها هیچ روزنه‌ای برای صعود ندارند.


گروه مرگ
گروه سوم: جمهوری چک، آمریکا، ایتالیا، ونزوئلا، بلغارستان و ایران
 بعد از قرعه‌کشی مسابقات، کارشناسان به این گروه لقب گروه مرگ را دادند. حضور ایتالیا با سه بار قهرمانی، آمریکا با 2 قهرمانی و جمهوری چک با دو قهرمانی و بلغارستان با یک نایب قهرمانی و سه مقام سومی بختی برای تیم‌هایی چون ایران و ونزوئلا باقی نمی‌گذارد.

در این گروه تیم ملی والیبال ایران در صورت کسب دو پیروزی می‌تواند چشم به حضور در دور دوم داشته باشد. ایتالیا، بلغارستان، آمریکا و چک را باید در زمره تیم‌های برتر این گروه به حساب آورد.


روسیه مدعی شماره یک در جمع متوسط‌ها
گروه چهارم: روسیه، تونس، قزاقستان، کره جنوبی، صربستان و کانادا
در این گروه روس‌ها مدعی شماره یک محسوب می‌شوند، هر چند که از کنار نام صربستان نیز نباید بی‌تفاوت عبور کرد. برخورد روسیه و صربستان با حضور «زدوران گائیچ» سرمربی فعلی روسیه و مربی دیروز صربستان از جذابیت بالایی برخوردار خواهد بود. به این گروه می‌توان لقب گروه تیم‌های متوسط را داد.

 کانادا، کره جنوبی، تونس و قزاقستان با قرار گرفتن در این گروه خوش به حالشان شد، در حالی که تیم ایران و استرالیا نیز اگر در این گروه قرار می‌گرفتند شرایطی مشابه با چهار تیم یاد شده را پیدا می‌کردند.


برترین‌های والیبال مردان در 15 دوره گذشته

1949 پراگ: 1- روسیه 2- چکسلواکی سابق 3- بلغارستان
1952 مسکو: 1- روسیه 2- چکسلواکی سابق 4- بلغارستان
1956 پاریس: 1- چکسلواکی سابق 2- رومانی 3- روسیه
1960 ریودوژانیرو: 1- روسیه 2- چکسلواکی سابق 3- رومانی
1962 مسکو: 1- روسیه 2- چکسلواکی سابق 3- رومانی
1966 پراگ: 1- چکسلواکی سابق 2- رومانی 3- روسیه
1970 صوفیه: 1- آلمان شرقی سابق 2- بلغارستان 3- ژاپن
1974 مکزیکوسیتی: 1- لهستان 2- روسیه 3- ژاپن
1978 رم: 1- روسیه 2- ایتالیا 3- کوبا
1982 بوئنوس آیرس: 1- روسیه 2- برزیل 3- آرژانتین
1986 پاریس: 1- آمریکا 2- روسیه 3- بلغارستان
1990 ریودوژانیرو: 1- ایتالیا 2- کوبا 3- روسیه
1994 آتن: 1- ایتالیا 2- هلند 3- آمریکا
1998 توکیو: 1- ایتالیا 2- صربستان 3- کوبا
2002 بوئنوس آیرس: 1- برزیل 2- روسیه 3- فرانسه
2006 توکیو: 1-؟ 2-؟ 3-؟