به گزارش همشهری‌آنلاین خرداد ماه که به روزهای پایانی‌اش می‌رسد، معمولا خانواده‌ها برای سرگرم کردن فرزندان خود در فصل تعطیلی مدارس اقدام به ثبت‌نام آنها در کلاس‌های تفریحی و آموزشی می‌کنند. یکی از کلاس‌های پرطرفدار در بین خانواده‌های ایران مدارس فوتبال است.
علاقه وافر پسران خردسال ایرانی به رشته ورزشی فوتبال سبب می‌شود تا بازار مدارس فوتبال در فصل تابستان رونق بگیرد و عده کثیری در کلاس‌های این مدارس برای ۳ ماه تابستان شرکت کنند.
مدارس فوتبال از قدیم‌الایام این‌طور بوده که هزینه زیادی هم روی دست خانواده‌ها نمی‌گذاشت، اما حالا با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور این مساله روی مدارس فوتبال هم تاثیر بسزایی گذاشته و شاهد حواشی عجیب و غریبی در بحث درآمد و البته برخی موضوعات دیگر این مدارس هستیم.
شهریه مدارس فوتبال چقدر است؟
مدارس فوتبال در سراسر کشور برای سه ماهه تابستان با مبالغ متغیر کار می‌کنند. قیمت مدارس فوتبال معمولا به نوع امکاناتی که ارائه می‌دهند و البته محله‌ای که در آن قرار دارند، بستگی دارد. معمولا در جنوب شهر و محله‌های کم‌بضاعت قیمت مدارس فوتبال پایین‌تر است، چرا که امکانات کمتری نیز در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد.
در این بخش‌ها معمولا زمین‌های چمن مصنوعی غیر استاندارد به کار گرفته می‌شود، کیفیت البسه دانش‌آموزان بسیار پایین است، بحث‌های بهداشتی رعایت نمی‌شود و در این شرایط طبیعی است که با وجود بالا رفتن اکثر قیمت‌ها، برای سه ماهه تابستان نرخ این مدارس حدود ۵۰۰ هزار تومان باشد.
با بیشتر شدن امکانات در مدارس فوتبال، نرخ شهریه آنها نیز اضافه می‌شود. همین حالا در مناطق بالای شهر تهران مدارسی هستند که برای سه ماهه تابستان ۱۴۰۱ حدود ۱۵ میلیون تومان شهریه می‌گیرند. برخی از این مدارس فوتبال از زمین چمن طبیعی استفاده می‌کنند که اکثر آنها اجاره‌ای هستند و اجاره‌بهایشان نسبت به چمن‌های مصنوعی بالاتر است. نوع البسه‌ای که در اختیار کارآموزان قرار می‌گیرد کیفیت بهتری دارد و البته امکاناتی نظیر آب معدنی یا کوله‌پشتی نیز در اختیار آنها گذاشته می‌شود.
این موضوعات قیمت مدارس فوتبال در سراسر کشور و به خصوص در شهر تهران را تعیین می‌کند.
مربیان مدارس چه کسانی هستند؟
یکی از اصلی‌ترین مواردی که خانواده‌ها هنگام ثبت نام فرزندان‌شان در مدارس فوتبال به آن توجه نمی‌کنند، این است که چه کسی قرار است موضوعات جدید را در بحث فوتبال به آنها یاد بدهد. مربیان مدارس فوتبال در ایران اکثرا افرادی هستند که مدرک مربیگری درجه D را از فدراسیون فوتبال دریافت کرده‌اند که پایین‌ترین سطح مربیگری است.
این مربیان برای درآمدزایی به سراغ تاسیس مدرسه فوتبال می‌روند و با ثبت شرکت خود، زمینی را اجاره و اقدام به ثبت نام از متقاضیان می‌کنند. طبیعی است مربیان خوب که در لیگ برتر و لیگ دسته اول حضور دارند نیز گاهی در بحث پرورش استعدادها فعالیت می‌کنند، اما دستمزدهای آنها بسیار متفاوت است و همین موضوع می‌تواند شهریه مدرسه فوتبال را افزایش دهد.
گاهی در این روزها در سطح شهر بنرهایی را دیده‌ایم که تصویری از یک فوتبالیست لیگ برتری یا مربی مطرح روی آن حک شده و تبلیغی برای یک مدرسه فوتبال صورت گرفته است. البته که این افراد بعضی وقت‌ها خودشان به صورت مستقیم با شاگردان مدرسه فوتبال ارتباط ندارند و فقط با دریافت مبالغی برای مدرسه‌ای که شاید مدیران آن از نزدیکان‌شان باشد، تبلیغ می‌کنند.
به طور کلی مربیان شاغل در مدارس فوتبال جزو مربیان کلاس بالای این رشته ورزشی نیستند و به همین خاطر است که مدارس فوتبال تابستانه عموما جنبه تفریحی و سرگرمی پیدا می‌کنند و استعداد خاصی از دل آنها بیرون نمی‌آید.
هر کس بیشتر پول بدهد، مستعد است؟
اگرچه شهریه مدارس فوتبال نرخ مصوبی دارد که بر اساس امضای یک قرارداد در ابتدای دوره از خانواده شاگرد دریافت می‌شود، اما از گوشه و کنار شنیده می‌شود که پول همچنان حرف اول را در این حوزه می‌زند و اتفاقات عجیبی نیز رخ می‌دهد.
در برخی از مدارس فوتبال معمولا افرادی که صلاحیت مربیگری ندارند، با دریافت مبالغی بیشتر از خانواده دانش‌آموزان، کسی را که مبلغ بیشتری (شاید زیرمیزی) پرداخت کند، در اولویت قرار می‌دهند و استعداد بازیکن در درجه دوم است. در این شرایط موجودیت مدرسه فوتبال زیر سوال می‌رود؛ اینکه این مدارس قرار است واقعا فوتبالیست کشف کنند و پرورش بدهند یا فقط چند ماه بهار و تابستان ایجاد می‌شوند تا مالکان این مدارس با گرفتن شهریه‌های چند صدهزار تا چندین میلیون تومانی از خانواده‌ها جیب‌شان را پر کنند؟
این شایعه عجیب، واقعیت داشت
در سال‌های اخیر موضوع فساد اخلاقی برخی مربیان و مدیران در مدارس فوتبال یکی از مسائل پرمخاطب بوده است. بارها شنیده‌ایم که فاجعه‌های جنسی در مدارس فوتبال رخ می‌دهد و مدیران فوتبال نیز چندین نوبت اعلام کردند با متخلفان اخلاقی برخورد قانونی انجام داده‌اند.
با وجود این، همچنان شایعات در خصوص فساد اخلاقی برخی افراد در مدارس فوتبال داغ است؛ به‌تازگی یکی از مجریان ورزشی تلویزیون مدعی شد در برخی مدارس فوتبال غیرمجاز برخی مربیان از بازیکنان نوجوان به قصد اخاذی از خانواده‌ها فیلمبرداری هم کرده‌اند و این موضوع بازتاب گسترده‌ای داشته است.
شایعات در این خصوص اگرچه گاهی اوقات واقعی بوده، اما همچنان هم وجود دارد و مشخص نیست چه کسی باید به این موضوعات که خیلی از آنها توسط شاگردان مدرسه فوتبال یا خانواده‌هایشان پنهان می‌ماند، رسیدگی کند.
چرا کسی به فعالیت مدارس رسیدگی نمی‌کند؟
رسیدگی به فعالیت مدارس فوتبال در هر استان بر عهده هیات‌های فوتبال است. از آنجایی که مدارس فوتبال باید برای تاسیس و فعالیت هر ساله مبلغی را به هیات فوتبال پرداخت کنند، معمولا هیات‌های استانی فوتبال دست رد به سینه هیچ کدام از متقاضیان فعالیت در این عرصه نمی‌زنند. در چنین فضایی نظارت و ارزیابی عملکرد مدارس فوتبال نیز به دلیل تعدد آنها به درستی انجام نمی‌شود.
حتی برخی مدارس فوتبال به صورت غیرقانونی و بدون مجوز به فعالیت می‌پردازند و با توجه به اینکه زمین‌های مورد استفاده نیز اکثرا اجاره‌ای است، کسی نمی‌تواند در صورت رخ دادن یک اتفاق بد، مسئول یا مربی را پیدا کند و بابت اشتباهش از او توضیح بخواهد.
فعالیت مدارس فوتبال در دنیا چگونه است؟
نحوه اداره و نظارت بر عملکرد مدارس فوتبال در ایران با تمام کشورهای پیشرفته دنیا متفاوت است. در کشورهای دیگر مدارس فوتبال همگی تحت نظر کمیته‌ای به نام این مدارس در فدراسیون آن کشور فعالیت می‌کنند، اما در ایران چنین کمیته‌ای در فدراسیون فوتبال وجود ندارد. کمیته فنی و توسعه فدراسیون فوتبال حالا مسئول رسیدگی به تخلفات احتمالی مدارس فوتبال است که آنها نیز به علت تعدد کار در بحث تیم‌های پایه ملی، امور مدارس فوتبال را به هیات‌های فوتبال استان‌ها سپرده‌اند و این حواشی عجیب پدید آمده است.
مدرسه فوتبال یا بنگاه پول‌سازی؟
به عقیده بسیاری از کارشناسان، مدارس فوتبال کنونی بیشتر شبیه دکان‌های دونبش پول‌سازی است تا کارخانه یا مدرسه‌ای برای فوتبالیست‌سازی! آکادمی برخی باشگاه‌ها هم اغلب همین شرایط را دارند؛ استفاده ابزاری از چهره‌های مطرح فوتبالی برای مثلا آموزش فوتبال در سه ماه تابستان در حالی که برخی از این چهره‌های فوتبالی حتی در طول فصل شاید ۶ مرتبه هم به این مدارس و آکادمی‌ها سر نزنند! البته که در بین باشگاه‌های لیگ برتر هستند باشگاه‌هایی که هدف اول‌شان رشد و پرورش استعدادهای فوتبالی است و به موضوع درآمدزایی توجه زیادی ندارند.
کلاهبرداران در پوشش مربی کمین کرده‌اند
ناصر ابراهیمی، مربی اسبق تیم ملی و پرسپولیس نظرات جالبی درباره فعالیت مدارس فوتبال در ایران دارد. او بیان کرد: «متاسفانه مدارس فوتبال در تابستان فقط دکانی است تا جیب عده‌ای پر شود و بتوانند در این سه ماه از مردم نجیب ایران که دنبال رشد فرزندان‌شان هستند، پولی به جیب بزنند و به زندگی‌شان بپردازند.»
او ادامه داد: «من فعالیت چندین مدرسه فوتبال را در سال‌های گذشته زیر نظر گرفته‌ام. یادم نمی‌آید هیچ فوتبالیستی از این مدارس در طول سه ماه تابستان رشد کرده و به رده‌های بالا رسیده باشد. هر بازیکنی هم رشد کرده فعالیتش به این سه ماه محدود نبوده است. به عبارت بهتر، با سه ماه تمرین آن هم دو یا سه جلسه ۱.۵ ساعته در هفته کسی فوتبالیست نمی‌شود، اما متاسفانه خانواده‌های ما دید باز و خوبی در این خصوص ندارند.»
مربی اسبق تیم ملی فوتبال همچنین گفت: «شما در سطح شهرها این روزها بنرهای تبلیغاتی زیادی از مدارس فوتبال می‌بینید. من به جرأت می‌گویم که ۹۹ درصد این مدارس یک مربی درست و حسابی ندارند که بتواند یک بغل پا زدن را به بچه مردم یاد بدهد. اینها فقط به دنبال پر کردن جیب خودشان هستند و خانواده‌های ما باید باهوش باشند و اجازه ندهند یکسری سودجو اهداف‌شان را جلو ببرند.»
ابراهیمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش خطاب به خانواده‌ها گفت: «با توجه به پایین آمدن سطح امنیت و ارتقای فرهنگ خانواده‌ها، الان برخلاف گذشته خانواده‌ها اجازه نمی‌دهند فرزندان خردسال‌شان زیاد در کوچه و خیابان باشند. اما من به جرأت می‌گویم که یک بچه اگر هر روز داخل کوچه و خیابان با دروازه کوچک فوتبال بازی کند و هیچ مربی‌ای هم بالای سرش نباشد، بیشتر از رفتن به مدرسه فوتبال یاد می‌گیرد و تجربه می‌کند. مگر زمان ما مدرسه فوتبال وجود داشت؟ توپ پلاستیکی را زیر بغل‌مان می‌زدیم و با کفش پاره یا پابرهنه روی آسفالت یا زمین خاکی فوتبال بازی می‌کردیم.»
این مربی کارکشته در خاتمه افزود: «من از خانواده‌ها می‌خواهم هوشیار باشند و فرزند دلبند خود را برای آنکه در سه ماه تابستان سرگرم باشد، دست هر مربی‌نمایی نسپارند. متاسفانه کلاهبرداران در بسیاری از مدارس فوتبال کمین کرده‌اند و با پوشش مربی قصد دارند جیب خود را پر کنند. خانواده‌ها نباید اجازه سودجویی به این افراد بدهند.»