به گزارش همشهری‌آنلاین، گیلان برای تأمین آب شالیزارهای خود به حداقل سه میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد که به گفته مسئولان در این زمینه حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد کمبود وجود دارد و آب تحویلی به شالیکاران با جیره بندی سختگیرانه تحویل داده می‌شود و این مسأله به این نگرانی دامن زده که مبادا شالیکاران برای تأمین آب مورد نیاز خود از هر آبی استفاده کنند.
«صالح محمدی» رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان تصریح کرد: استان ما حدود ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیکاری دارد که بزرگ‌ترین تولیدکننده ارقام بومی و با کیفیت برنج به شمار می‌رود. گیلان رتبه اول کشور را از لحاظ سطح زیر کشت و رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: هر ساله بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن شلتوک از اراضی شالیزاری استان گیلان برداشت می‌شود که از این مقدار ۷۵۰ هزار تن برنج سفید استحصال می‌شود.
به گفته وی گیلان دارای ۳۱۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی است و ۳۱۷ هزار نفر از مردم استان در بخش کشاورزی مشغول فعالیت هستند. برنج، چای، زیتون، پیله ابریشم، بادام زمینی، زیتون، فندق و مرکبات عمده‌ترین محصولات کشاورزی گیلان است. گیلان همچنین یکی از تولیدکنندگان مهم طیور در کشور است.
از سوی دیگر شایعه آلودگی احتمالی برخی اراضی شالیکاری گیلان که با آب فاضلاب آبیاری می‌شود واکنش‌هایی به دنبال داشت و موجب نگرانی مردم شد. ماجرا از این قرار بود که هفته گذشته فیلمی از سوی خبرگزاری جمهوری اسلامی منتشر شد که نشان می‌دهد برخی اراضی شالیکاری گیلان با آب آلوده به فاضلاب آبیاری می‌شود. انتشار این فیلم و صحت‌وسقم آن موضوع پرسش ما از رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان بود.
صالح محمدی در واکنش به انتشار فیلم آبیاری اراضی شالیکاری با فاضلاب تأکید کرد: متولی آب وزارت نیرو و آب منطقه‌ای است و جهاد کشاورزی در واقع مصرف‌کننده آب است و اگر گزارشی مبنی بر ورود آب‌های آلوده در شالیزارها داده شود حتماً جهاد کشاورزی ورود کرده و با دستگاه‌های مرتبط هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: شالیکاران برای آبیاری از منابع مختلف از جمله آب رودخانه، باران، چشمه و ایستگاه‌های پمپاژ استفاده می‌کنند و در مناظقی که رودخانه‌ها آلوده‌اند متولی ما نیستیم و محیط زیست و آب منطقه‌ای در این بخش وظیفه دارند و بهتر است آنها پاسخگو باشند.
وی با بیان اینکه ۱۷۰ ایستگاه پمپاژ آب در گیلان از چاه‌ها و رودخانه‌ها آب پمپاژ کنند، اظهار داشت: آب آلوده‌ای از ایستگاه‌های پمپاژ وارد شالیزارهای استان نمی‌شود.
محمدی اظهار داشت: در استانداری گیلان جلساتی در حوزه آب برگزار می‌شود که یکی از مباحث آن همین موضوع است و در این ارتباط دستگاه‌ها باید پاسخ دهند و تمام تلاش این است که منبع آلودگی آب‌ها حذف شود تا شاهد این چنین مواردی نباشیم.
با آلوده‌کنندگان منابع آب کشاورزی برخورد قضایی می‌شود
در همین حال «رامین‌حسین‌زاده» رئیس اداره محیط زیست شهرستان آستانه اشرفیه که گفته می‌شود این فیلم مربوط به آن منطقه است گفت: در مورد فیلم نمی‌توانم تأیید کنم که واقعاً مربوط به آستانه است یا خیر، ولی در مجموع بار دیگر تأکید می‌کنیم، علیه آلوده کنندگان منابع آبی خصوصاً سفیدرود و انهار توسط محیط زیست اقدام حقوقی و کیفری انجام شده است.
وی افزود: اینکه سراسر کشور دچار خشکسالی و کم آبی است موضوع کاملاً درست است ولی باید توجه داشته باشید که جنس کم آبی در استان گیلان و مازندران با استان‌هایی مثل زنجان و قزوین و حتی تهران خیلی متفاوت است. در واقع خشکسالی استان گیلان آنقدر شدید نیست که از فاضلاب برای آبیاری مزارع استفاده بشود، البته ممکن است به‌صورت موردی در برخی جاها به‌دلیل نزدیکی به منابع فاضلاب این اتفاق افتاده باشد.
وی خاطرنشان کرد: اگر موردی مشاهده شود با اینکه موضوع مدیریت آبیاری کشاورزی جزو وظایف امور آب و جهاد کشاورزی است حتماً پیگیری لازم از سوی محیط زیست معمول و گزارش‌های آن به مراجع قضایی ارسال می‌شود. همچنین در برخی موارد صنایع ممکن است باعث آلودگی منابع شده باشند که در هر دو حالت محیط زیست حسب وظیفه نظارتی پیگیری و اقدام کرده و نیز در محاکم قضایی در دست پیگیری است. در ضمن با توجه به اینکه محیط زیست در این خصوص اقدام کرده، لازم است ادارات آبیاری و جهاد کشاورزی هم به عنوان متولیان اصلی کشاورزی و آبرسانی مستقیماً ورود کنند.
وی تصریح کرد: راهکار حل معضل، ایجاد تصفیه خانه‌های فاضلاب شهری است که متولی آن آب و فاضلاب (آبفا) است. پرونده‌های شکایت در این خصوص در مراجع قضایی باز است.
سهمیه‌بندی آب در مزارع کشاورزی گیلان
در همین حال «وحید خرمی» مدیر عامل آب منطقه‌ای گیلان هم توضیح داد: ما در استان گیلان ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیکاری داریم که سالانه نیاز به سه میلیارد متر مکعب آب دارد. حال اگر در موارد نادری یک کشاورز از روی سهل‌انگاری یا کم توجهی فاضلاب را وارد مزرعه خود کند این درست نیست ما مسأله را به همه نسبت دهیم یا بگوییم آب کشاورزی آلوده است. ما در دو نقطه نزدیک شهر رشت با چنین مشکلی روبه‌رو هستیم که در حال حل مشکل از طریق نصب پمپاژ جهت تصفیه آب هستیم که برای سال آینده حل می‌شود. همچنین در حال رایزنی با جهاد کشاورزی برای کشت جایگزین غیر خوراکی در این نقاط هستیم. البته رئیس‌جمهوری در جریان پانزدهمین سفر استانی خود به گیلان از وضعیت دو رودخانه شهر گذر گوهررود و زرجوب رشت بازدید کرد و با اشاره به مشکلات ناشی از آلودگی این دو رودخانه بر ساماندهی و رفع منشأ آلودگی آنها تأکید کردند.
وی خاطرنشان کرد: ما در گیلان برای آبیاری اراضی شالیکاری حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کمبود داریم لذا امسال سهمیه بندی سختگیرانه و البته علمی را به کار گرفته‌ایم.
این برنامه حاصل ۱۰ سال مطالعه علمی و کارشناسی است و در دو سال گذشته در یک تا نهایتاً دو ماه گرم سال اجرایی می‌شد اما امسال به دلیل کمبود آب مجبور شده‌ایم در همه ماه‌ها آن را اجرایی کنیم؛ هر چند ممکن است در برخی نقاط به صورت نقطه‌ای محصول شالیکاری را به دلیل محدودیت آب از دست داده باشیم ولی خوشبختانه در مجموع خسارتی بابت این سهمیه بندی به محصول برنج استان وارد نشده و نخواهد شد.
وی تصریح کرد: ما برای تأمین آبِ باغ‌های میوه از جمله کیوی با هیچ مشکلی مواجه نیستیم و کمبودی نداریم و آب مورد نیاز آنها سهمیه بندی نشده است.»