همشهری آنلاین - فاطمه عباسی: پرده خانه خدا کسوه (kiswa به معنای پوشش) نام دارد و مهمترین زیور کعبه است. این پرده توسط بهترین خوشنویسان و صنعتگران ساخته میشود و در کارگاه تولید آن نزدیک به ۲۵۰ نفر که همگی اهل مکه هستند مشغول به کارند. این کارخانه دارای بزرگترین چرخ خیاطی کامپیوتری جهان با طول آن ۱۶ متر نیز است.
با اینکه سعودیها از سال ۱۹۲۵ انحصار تهیه کسوه را به دست گرفتند و هر ساله حدود ۶ میلیون دلار برای تولید آن هزینه میکنند اما استفاده از پرده روی کعبه سابقهای بسیار قدیمی دارد و در زمان اسلام هم ادامه یافته است. نقل شده که پیامبر اکرم (ص) پس از فتح مکه در سال نهم هجری هنگام ادای حج، کعبه را با پارچهای یمانی پوشاند.
این پارچه راهراه سفید و قرمز بود اما در زمان خلفای بعدی از یک پارچه سفید استفاده شد و بعد از آن هم ابن زبیر آن را با براده قرمز، نوعی پارچه یمنی، پوشاند. عباسیان به این روال ادامه دادند تا زمانی که سلطان سلجوقی از براده زرد استفاده کرد؛ با این حال، رنگ مشکی به دلیل دوام و نظافت آن و شباهتش به خیمههای عربی به انتخاب نهایی و معاصر پرده تبدیل شد.
پارچه قباتی مصری یکی از بهترین انواع پارچه برای پوشاندن کعبه بود. کسوه یمنی نیز در زمان خودش با کیفیت و معروف بود اما با تاسیس سلطنت سعودی، ملک عبدالعزیز یک کارگاه پارچه بافی در حوالی حرم شریف تاسیس کرد و انحصار پوشش کعبه را به دست گرفت.
کسوه در روز ترویه، در هشتم ذی الحجه، با جشن شادی آماده تعویض میشود؛ سپس روز بعد و پس از نماز صبح جابجایی آغاز میشود؛ این مراسم در روز ۹ ذی الحجه برگزار میشود زیرا زائران در دشت عرفات هستند و مسجدالاحرام خلوت است. در پایان مراسم حج، پوشش قدیمی را تکه تکه میکنند و در بین بزرگان و هیئتهای مذهبی توزیع میکنند با این حال مسئولان سعودی امسال تصمیم دارند کسوه را در تاریخ همیشگی، تحویل دهند و تعویض آن را تا اول محرم به تعویق بیندازند.
در آغاز حج، قسمت پایین کسوه را حدود ۳ متر بالا میبرند و قسمت برافراشته را با پارچه نخی سفید (از چهار طرف به عرض تقریبی دو متر) میپوشاندند؛ این یک حرکت احتیاطی برای حفظ پاکیزگی و ایمنی زمان حج است و در کنار مانیتورینگ تخصصی و روزانه متخصصان انجام میگیرد تا لبههای پرده همیشه سفت و سالم باشند.
این پوشش ابریشمی دارای خوشنویسیهای اسلامی است که از نخهای طلا و نقره و توسط سعودیها دوخته میشود. آستر سفید رنگ هم از جنس پنبه است. هر پرده به حدود ۷۰۰ کیلوگرم ابریشم طبیعی و ۱۲۰ کیلوگرم نخهای طلا و نقره نیاز دارد. اتصال پرده به دیوار هم با حلقههای مسی انجام میگیرد. پرده جدید در روز عرفه به خاندان بنی شیبه، پردهداران قدیمی کعبه، سپرده میشود.
روی زمینه مشکی رنگ این پرده زیبا، به شیوه ژاکارد، عبارت «لا اله الا الله»، «الله جل جلاله»، «محمد رسول الله»، «سبحان الله و بحمده»، «سبحان الله العظیم»، «یا حنان» و «یا منان» به شکل عدد هفت و به طور پیوسته تکرار شده است و قطعات این پارچه ابریشمی پس از تعویض به دست علاقهمندان خرید و فروش میشود.