همشهری آنلاین - زهره محققی: همه جوره سرقت شنیده بودیم غیر از سرقت علائم حیاتی و هشدار دهنده که با جان مردم ارتباط دارد، علائمی که در گوشه و کنار معابر شهری و جاده‌ای نصب می‌شود تا عابران پیاده و رانندگان با توجه به آن، حرکت خود را کنترل و برنامه‌ریزی کنند. حال این علائم با توجه به بالا رفتن قیمت آهن‌آلات یکی از اهداف دزدها شده است؛ دزدهایی که نه فقط در جاده‌ها و آزادراه‌های خارج از شهر بلکه در بزرگراه‌ها و معابر اصلی شهر نیز اقدام به سرقت این علائم کرده و هزینه‌های سنگینی به شهرداری و شهروندان وارد می‌کنند.
همین بهانه‌ای شد تا گفتگویی با کارشناسان و متخصصان درباره این معضل شهری داشته باشیم. برای این موضوع سراغ کارشناسانی رفتیم که در بدنه اجرایی شهر فعالیت دارند و با همه توان برای مدیریت، امنیت و ساماندهی معابر شهری تلاش می‌کنند.
خسارت ۴ میلیارد تومانی سرقت علایم ترافیکی در منطقه یک تهران
طمع برای سودجویی بیشتر، بسیاری از افراد را بر آن داشته تا شبانه به دل بزرگراه‌ها و خیابان‌ها زده و با برداشتن دریچه‌های آهنی روی انهار و کانال‌ها و یا نسبت به قطع تابلوهای راهنمایی و رانندگی و سرقت آنها اقدام کنند و پس از قلع و قمع، این علائم را در قالب ضایعات آهنی به گاراژدارها و بازار بفروشند غافل از اینکه این اقدام جان هموطنان و حتی عزیزان خود آنها را هم به خطر می‌اندازد.
محمد گرجی، کارشناس ترافیک منطقه یک در این باره می‌گوید: در منطقه یک ۳۵ کیلومتر شبکه بزرگراهی داریم که در محورهایی چون شهید بابایی، آیت اله صدر و معابری چون قیطریه سرقت زیاد است که هندریل، گاردریل، پیچ‌های متصل کننده، پایه و صفحه تابلوهای هشدار دهنده، خطرنما، حاشیه‌نما، مسیرنما و حتی قسمت پایین دیوارهای صوتی به سرقت می‌رود به طوری که این سرقت‌ها در سال گذشته بالغ بر ۴ میلیارد تومان برآورد شده که بیشترین خسارت مربوط به سرقت صفحه تابلوها با خسارت بیش از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی و گاردریل‌ها با خسارت ۹۹۰ میلیون تومانی بوده است.
سیدحامد هادیان از دیگر کارشناسان این حوزه به افزایش دوربین‌های نظارتی اشاره می‌کند و می‌گوید: اکنون ۳۲ دوربین در تمامی منطقه کار گذاشته شده است که برای پوشش کامل به ۱۶ دوربین دیگر نیاز داریم.
راهکارهای اجرایی برای کاهش سرقت
با اتفاقات پیش آمده ارایه راهکارهای کاربردی نیز بین کارشناسان و متولیان امر مطرح و راه‌حل‌های مختلف به میان آمد که از آن جمله تغییر نوع اتصالات، آلیاژهای مصرفی، فرهنگسازی، تشویق و افزایش نگهبانان شهری است.
سرهنگ دوم ابراهیم اسماعیل‌پور، فرمانده یگان حفاظت شهرداری منطقه یک با تاکید بر این موضوع می‌گوید: برای رسیدن به اهداف مورد نظر و حراست از منابع ملی باید بحث آموزش و فرهنگسازی در جامعه توسعه یابد و نقاط جرم‌خیز شناسایی و مکان‌های هدف را بلوک‌بندی کنیم و با تشکیل گروه‌های گشت از ظرفیت شهرداران شب نواحی بخواهیم که به صورت شیفت‌بندی بین نواحی برای هر بلوک، معابر سطح منطقه را با انجام گشت‌های هدفمند پوشش دهند و در این خصوص از ظرفیت نیروهای شهربان و معبربان با برنامه‌ریزی استفاده بهینه کنند.
او تصریح کرد: می‌توان با برخی اقدامات فرهنگی تبلیغاتی، شهروندان را به صدمات و مخاطرات دزدی‌های شهری آگاه کرد تا در خصوص مسئولیت اجتماعی برای پیشگیری و همکاری با مجموعه شهرداری همراه شوند و می‌توان بسته‌های تشویقی و سازکاری را اندیشید تا همیاران شهرداری مورد تشویق قرار گیرند، بدین روش شهروندی بی‌اهمیت از کنار این موارد عبور نمی‌کند و با دیدن هرگونه دزدی اقلام ترافیکی، موارد را به شماره‌های شهرداری ۱۳۷ و یا ۱۱۰ اطلاع می‌دهد تا اقدامات لازم به‌عمل آید.
گرجی نیز تغییر آلیاژ از آهن به کامپوزیت را مطرح کرد و گفت: کامپوزیت را در برنامه قرار دادیم تا در تابلوها را از این جنس استفاده کنیم. ولی تعداد کارخانه‌های کامپوزیت کم است و با قیمت بالا محصول را تولید می‌کنند که به صرفه نیست چون نیاز است شهرداری با یک کارخانه قرار داد ببندد که تابلوهای مورد نیاز را برای استفاده انبوه تولید کند.
او جایگزینی جوش به جای پیچ در گاردریل‌ها را راهکار دیگری دانست و افزود: سعی کردیم اتصالات پیچی را تبدیل به جوش کنیم و پایه تابلوها را شاخک بزنیم و داخل بتن قرار بدهیم که قابل سرقت نباشد.
این کارشناس ترافیک، تشویق شهروندان به مشارکت در جلوگیری از سرقت‌ها و خبررسانی سریع را اقدام دیگری می‌داند و می‌گوید: اگر یک چهارم خسارتی که از سرقت علائم ترافیکی به و جود می‌آید به شهروندان و یا نیروهای گشت شهری پرداخت کنیم، می‌توان این سرقت‌ها را کم کرد.
خاموشی بزرگراه‌ها راهی برای افزایش سرقت
خاموشی معابر اصلی و بزرگراهی در هنگام شب به منظور صرفه جویی در مصرف برق مشکل دیگری است که به این دزدی‌ها دامن زده است و سودجویان از شرایط به وجود آمده برای حضور پنهانی و خاموش خود در معابر استفاده و اقدام به سرقت می‌کنند، اداره برق در این خصوص چه نقشی دارد؟
هادیان در این‌باره می‌گوید: اداره برق از ما خواسته بود معابری که کمتر نیاز به برق دارند را اعلام کنیم و ما این معابر را شناسایی و اعلام کردیم که اداره برق گفت به خاطر کاهش مصرف برق روشنایی‌های این معابر کم ولی در حد استاندارد هست و مشکلی ندارد در حالیکه در گردنه قوچک به خاطر این خاموشی فوتی هم داشته‌ایم.
اسماعیل‌پور نیز خاموشی خیابان‌ها را مرتبط با کاهش امنیت و افزایش دزدی می‌داند و می‌گوید: تاریکی معابر شهری کمکی برای دزدان است تا از این پوشش در انجام اعمال مجرمانه بهره‌برداری کنند.
قانون در این باره چه مقررات و مجازات‌هایی را در نظر گرفته؟
قانونگذار برای مجازات دزدان و کسانی که به اموال عمومی ضربه وارد می‌کنند، مجازاتی در نظر گرفته است که شرح آن در ماده ۶۸۷ قانون تعزیرات مصوب سال ۷۵ درج شده است.
براساس این ماده قانون، هر کس در وسایل و تأسیسات مورد استفاده عمومی از قبیل شبکه‌های آب و فاضلاب، برق، نفت، گاز و پست که با هزینه یا سرمایه دولت یا با سرمایه مشترک دولت و بخش غیردولتی و یا توسط بخش خصوصی برای استفاده عمومی ایجاد شده و همچنین در علائم راهنمایی و رانندگی و سایر علائمی که به منظور حفظ جان اشخاص یا تأمین تأسیسات فوق و جاده‌ها نصب شده است، مرتکب تخریب یا ایجاد آتش‌سوزی یا از کار انداختن یا هر نوع خرابکاری دیگر شود، بدون آنکه منظور او اخلال در نظم و امنیت عمومی باشد، به حبس از ۳ ماه تا ۱۰ سال حبس تعزیری درجه ۴ محکوم خواهد شد.