به گزارش همشهری آنلاین، در روزهای اخیر که شاهد رکورد شکنی پیاپی اوج بار مصرف برق در سال ۱۴۰۱ هستیم و روز گذشته برای اولین بار در سال جدید، این شاخص از مرز ۶۷ هزار مگاوات عبور کرد، عوامل بزرگی این شبکه گسترده در کشور را تهدید می‌کند.
در نگاه اول ممکن است، کلمه تهدیدهای بزرگ ذهن همه را به سوی خطراتی نظیر شبکه فرسوده برق و حتی حملات سایبری ببرد اما صنعت برق کشور به واسطه تلاش دست‌اندرکاران خود از تهدیدات یاد شده مصون مانده اما یک عامل بزرگ همچنان پایداری شبکه برق کشور را تهدید می‌کند.
مشترکان خانگی بدمصرف بزرگترین تهدید شبکه برق کشور
برای آشنایی با این تهدید بزرگ در گام اول باید با آمار مصرف برق بخش خانگی نگاهی بیندازیم. بر اساس به روزترین آمار ماهانه صنعت برق، شبکه برق ایران از بیش از ۳۰ میلیون مشترک خانگی تشکیل شده است که بر اساس گفته‌های سخنگوی صنعت برق ۸۰ درصد این مشترکان در سراسر کشور زیر الگوی مصرف از این حامل انرژی استفاده می‌کنند.
آمار مشترکان کم مصرف با تمهیدات اندیشیده شده در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱.۵ میلیون مشترک را تجربه کرده و از ۷۵ درصد در سال گذشته به عدد ۸۰ درصد رسیده است.
با وجود اینکه عمده مشترکان خانگی کمتر از الگو مصرف می‌کنند اما کمتر از ۶ درصد مشترکان این حوزه که آن‌ها را بد مصرف می‌نامند، بزرگترین تهدید حال حاضر شبکه برق کشور هستند.
مشترکان بد مصرف که بیش از ۲ برابر الگوی تعیین شده برق استفاده می‌کنند، در فصل تابستان بیش از ۴۲ درصد انرژی توزیع شده در بخش خانگی را به خود اختصاص داده و سهم بخش خانگی از کل مصرف برق کشور را به بیش از ۵۰ درصد می‌رسانند.
آشنایی با مشترک ولنجک‌نشین پرمصرف
اگر بخواهیم با تعدادی از این مشترکان بد مصرف برق آشنا بشویم، بهتر است سری به مناطق بالانشین تهران بیندازیم و از محله‌هایی نظیر ولنجک و شهرک غرب بازدیدی داشته باشیم. در همین راستا به استناد آمار رسیده از شرکت توانیر، یک مشترک خانگی ولنجک‌نشین در خردادماه سال ۱۴۰۱ علی رغم تاکیدات شدید مبنی بر صرفهجویی در مصرف برق و همچنین تغییر در نظام تعرفه‌گذاری تنها در یک دوره ۲۸ روزه ۲۱ هزار ۸۰۰ کیلووات ساعت برق مصرف کرده است. به معنای دیگر این مشترک به طور متوسط روزانه ۷۷۸.۵ کیلووات ساعت برق استفاده کرده است.
برای اینکه حسی از این عدد داشته باشید، این مشترک بسیار بد مصرف روزانه ۲.۶ برابر مصرف یک ماه یک مشترک کم مصرف برق مصرف کرده و در مجموع یک ماه نیز ۷۳ برابر الگوی مصرف تعیین شده از برق استفاده کرده است.
یک تعبیر دیگر برای درک مصرف فوق نجومی این مشترک ولنجک‌نشین، به این ترتیب است که اگر او مانند ۸۰ درصد دیگر مشترکان بخش خانگی در حد الگوی مصرف از برق استفاده می‌کرد، زمینه تامین برق ۷۲ مشترک خانگی دیگر مهیا می‌شد.
قبض ۲۷ میلیون تومانی برق هم باعث تغییر رفتار بدمصرف‌ها نشد
مصرف نجومی این دست مشترکان بسیار پرمصرف در شرایطی رقم می‌خورد که در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰، نظام تعرفه‌گذاری برق اصلاح شده و با حفظ قیمت برق در پله‌های کم مصرف، تعرفه برق مشترکان پرمصرف افزایش قابل توجهی را تجربه کرد.
برای مثال، مشترک ولنجک‌نشین مورد نظر این گزارش با مصرف نجومی ۷۳ برابر الگوی مصرف با قبض برق ۲۷ میلیون و ۴۹۰ هزار تومانی مواجه شده است اما به نظر این قیمت‌ها تاثیری در رفتار او نداشته و همچنان به تهدید شبکه برق کشور ادامه می‌دهد و به تنهایی می‌تواند زمینه قطعی برق ۷۲ مشترک دیگر را مهیا کند.
در همین راستا، محمد پورحمید کارشناس حوزه انرژی گفت: «سال گذشته بود که برخی از مشترکان بد مصرف با انتشار رقم قبض خود در فضای مجازی از هزینه برق گلایه می‌کردند اما در حال حاضر مردم باید بدانند این مشترکان تهدیدکننده شبکه برق و از عاملان محدودیت در تامین انرژی هستند.»
این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد:«به نظر تغییر تعرفه پلکان پرمصرف تاثیری در رفتار این مشترکان عمدتا مرفه نشین ندارد و هزینه آن‌ها برای بد مصرف از طریق افزایش قیمت پله‌های پرمصرف باید افزایش پیدا کند.»
میزان مصرف برق فراتر از الگوی مشترکان پرمصرف خانگی در سال گذشته معادل مصرف ماهانه ۲.۹ میلیون مشترک خانگی است. این یعنی اسراف پرمصرف‌های عمدتا ثروتمند زمینه قطعی برق ۲.۹ میلیون خانوار را در تابستان مهیا کرد و نزدیک به ۱۰ میلیون جمعیت کشور دچار خاموشی شدند.