همشهری آنلاین - محمد صادق خسروی علیا: حجت الاسلام علی سرلک ازدواج را یک عمارت جذاب و پر از برکت برای رشد و تعالی افراد جامعه می داند و می گوید:«در روایات اسلامی ازدواج یک ماموریت جمعی است. در قرآن کریم هم به همه افراد جامعه توصیه شده که فراخوان به ازدواج باشند.»
او ادامه می دهد:«اما در امر ترویج به ازدواج مسئولیت ها در جامعه متفاوت است. به تعبیری مسئولیت خانواده ها با مسئولیت نهاد های حکومتی متفاوت است.»
این استاد برجسته حوزه و دانشگاه با بیان اینکه ازدواج آیینه جامعه است و در زیر سایه آن امنیت و رشد و پیشرفت افراد شکل می‌گیرد، نقش و وظیفه جامعه را در این زمینه اینطور تعریف می کند:«جامعه نیز در قبال ازدواج یک وظیفه عمومی دارد. همچنین حاکمیت و مدیریت کلان جامعه هم در امر ازدواج نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری دارد. نقش حاکمیت در ازدواج یک نقش تسهیل گری و فراهم کردن مقدمات زندگی مشترک است. به طور مثال تهیه و فراهم کردن مسکن ارزان با ارائه تسهیلات مناسب یک نقش اساسی برای حاکمیت در امر ازدواج است.»
سرلک در پاسخ به این پرسش که حاکمیت تا چه اندازه توانسته در نقش تسهیل گری خود برای ازدواج جوانان موفق باشد، می گوید:«موفقیت حاکمیت در نقش تسهیل گری نیاز به بررسی های میدانی دارد. اما آنچه که به صورت مشاهده ای و نظر سنجی از مردم به عمل آمده نشان می‌دهد این نقش با وضعیت مطلوب بسیار فاصله دارد. هر چند تسهیلاتی در قالب وام ازدواج، مسکن متاهلان و جوانان و... در نظر گرفته شده اما همه اینها به اندازه ای نیست که بتواند یک جوان را برای ایجاد زندگی مشترک با توجه به شرایط وقت تشویق کند.»
او ادامه می‌دهد:«فاصله موجود باعث شده سن ازدواج افزایش پیدا کند و این نشان دهنده آن است که حمایت ها وتسهیلات حاکمیتی کافی نبوده و باید کمیت و کیفیت آن افزایش پیدا کند.»
برخی دولت ها با مقوله ازدواج سیاسی برخورد کرده اند
به عقیده این استاد اخلاق و مشاور خانواده، برخی دولت ها با مقوله ازدواج و تشکیل خانواده برخورد سیاسی کرده اند. سرلک می گوید:«برای برخی دولت‌ها مقوله ازدواج تنها برای جلب افکار عمومی و به تعبیری جلب رأی اهمیت دارد. هرچند مسئولانی هم بوده اند که همدلانه برای پیشبرد ازدواج تلاش و زحمت کشیده اند اما آن چه که اهمیت دارد گام های بلندی است که باید در مسیر تسهیل و افزایش ازدواج برداشته شود. چرا که جامعه ما این ظرفیت را دارد که بتواند این مقوله را به سرانجام مثبت برساند اما نادیده گرفتن این موضوع باعث شده پیامدهای منفی بسیاری در اجتماع ایجاد و مشاهده شود.»
به گفته سرلک آن چیزی که در بحث ازدواج اهمیت دارد تبیین معرفتی آن است:«به تعبیر مقام معظم رهبری ازدواج بیش از آنکه مشکلات اقتصادی داشته باشد مشکلات فرهنگی و نگرشی دارد. در بحث ازدواج هم باید در کنار محاسبات اقتصادی محاسبات فرهنگی، معنوی و ارزشی نیز انجام شود. ازدواج با یک سنگ معیار مانند مشکلات اقتصادی نباید سنجیده و نادیده گرفته شود. خداوند متعال می‌فرماید کسی که ازدواج کند او را بی نیاز می‌کنیم. در روایات هم آمده کسانی که از ترس فقر ازدواج نمی‌کنند نسبت به خدا تردید و سوءظن دارند.»
فقر نباید مانع ازدواج شود
این استاد دانشگاه، با بیان اینکه مجموعه‌ای فرهنگی و معنوی پیام هایی را که متناسب بر باورهای دینی و معنوی در رابطه با ازدواج است را به درستی منتقل نکرده اند، در مورد عملکرد نهادهای فرهنگی و دینی در ترویج ازدواج می گوید:«کتاب ها و همایش ها اطلاعات مناسبی جهت انتقال به جامعه و جوانان ندارند و مهارت‌های ازدواج و مهارت های ارتباطی را آموزش نمی دهند به طوریکه ما حتی بعد از ازدواج هم در بحث روابط بین زن و شوهر با مشکلات عدیده ای رو به رو هستیم. البته نمی‌توان گفت به لحاظ فرهنگی در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است اما اقدامات انجام گرفته برای نتیجه گرفتن کافی نیست.»
مردم ازدواج را ناممکن می دانند
سرلک در ادامه خاطره جالبی تعریف می کند تا به بهانه آن باور مردمی در مورد ازدواج را تحلیل و بررسی کند:«چند وقت پیش در یکی از مساجد شهر تهران در رابطه با ازدواج آسان سخنرانی کردم. تقریبا بخش عمده ای از مخاطبان و حتی امام جماعت مسجد با من مخالفت کردند. آنها خطاب به من گفتند در مورد ازدواج نباید اینطور صحبت کرد چراکه ازدواج به هیچ عنوان آسان نیست که بسیار هم سخت و نا ممکن و اشتباه است.»
او ادامه می دهد:«در واقع می‌بینیم این باور که ازدواج ناممکن است در میان اغلب اقشار جامعه درونی شده و به بهانه هایی مانند ادامه تحصیل، خدمت سربازی و مسائل دیگر، خیلی از خانواده‌ها مانع ازدواج فرزندان یا نوه‌هایشان می‌شوند. این در حالی است که این افراد بخاطر ممانعت از ازدواج دو جوان در پیشگاه خداوند مسئول هستند.»
برخی نهادهای فرهنگی کم کاری کرده اند
به گفته حجت الاسلام علی سرلک، متولیان رسمی پیشبرد و ترغیب جوانان به ازدواج، وزارت ورزش و جوانان، معاونت امور خانواده مجموعه هایی مثل سازمان تبلیغات اسلامی هستند:« این مجموعه ها ارگان های مسئول هستند در قبال ازدواج جوانان. اما به خاطر کم کاری برخی نهاد ها ما حتی در جامعه متدینین هم شاهد باورهای غلط و سخت گیرانه در مورد ازدواج هستیم. یعنی حتی آن ها هم باور ندارند که ازدواج خود منبع روزی و کسب درامد هست. بنابراین این نگرش منفی درباره ازدواج در میان خانواده ها ناشی از کم کاری هایی است که در زمینه فرهنگ سازی و تعالی ارزش های فرهنگی داریم و من معتقدم در این زمینه کم کار شده و گاهی می‌توان گفت بد کار شده است.»
نقش مهم واسطه گرها در ترویج ازدواج
استاد دانشگاه و حوزه از اقدامات مهمی می گوید که در جامعه می تواند به واسطه آنها ازدواج را ترویج کرد:«در برنامه ریزی برای فرهنگ سازی ازدواج یکی از مهم ترین اقدامات بحث واسطه گری است. این اواخر برخی از مجموعه ها اقدام به واسطه گری برای ازدواج کرده اند؛ طرح واسطه گری ازدواج اگر با قصد و نیت به هم رساندن دو جوان به یکدیگر باشد بسیار مفید است.»
سرلک ادامه می دهد:«اما متأسفانه فعالیت برخی مجموعه ها به سمت سود منفعت و مسیرهای غیر اخلاقی سوق پیدا کرده که بسیار خطرناک هنجار شکن و ضد ازدواج است. برای مثال می‌توان به برخی از مجموعه های همسریابی در فضای مجازی اشاره کرد که متاسفانه دچار انحرافاتی هستند. واسطه گری باید با قصد و نیت خیر باشد و افرادی که این امور را به دست می‌گیرند باید هدفشان به هم رساندن دو جوان شایسته به یکدیگر باشد. جوانانی که بخاطر نبود همین واسطه ها نمی‌تواند نیمه گمشده خودشان را پیدا کنند.»
او می‌گوید: مقصود از واسطه گری، هم به صورت سنتی و هم مدرن_ که بر پایه امکانات امروزی است که عصر ارتباطات فراهم کرده _ است. نگرش مثبت در واسطه گری یعنی هر گاه تناسبی بین دختر و پسر احساس شد واسطه ها پا در میانی کنند تا این امر خیر الهی به سرانجام برسد. در این میان فرقی نمی‌کند دختر و پسرها در میان فامیل باشند همسایه باشند یا غریبه حتی واسطه گری مجازی و حضوری تفاوتی ندارد آنچه اهمیت دارد قصد و نیت و نگرش خیر خواهانه برای افراد و جامعه است.
تامین مسکن و مهارت آموزی
از نگاه این استاد دانشگاه، دومین طرح و برنامه ای که برای موفقیت در فرهنگ سازی ازدواج و ترویج آن اهمیت دارد مساله تامین مسکن جوانان است:«این مقوله گرهی است که به دست دولت ها باز می‌شود و اتفاق خوشایندی که این روزها برای تسهیل ازدواج رخ داده میزان تسهیلات وام ازدواج است که به نظر بنده گامی بزرگ و گاهی در برخی شهرستان ها اقدامی کافی برای شروع یک زندگی محسوب می‌شود. البته در کنار همه این ها مساله مهارت آموزی در زندگی مشترک بسیار اهمیت دارد که خوشبختانه نهاد آموزشی مقام معظم رهبری گامی بزرگ در این عرصه برداشته است. این نهاد به دانشجویانی که با تازگی ازدواج کرده اند با اجرای دوره مهارت های همسر داری می آموزد که بسیار موثری است و نهادهای متولی امر ازدواج بهتر است این رویه را در پیش گیرند.»