به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ان‌بی‌سی نیوز کار «دان ورتیمر»، پژوهشگر پیشگام در حوزه «جستجوی هوش فرازمینی» یا «ستی» (SETI) در ستاره‌شناسی شامل اسکن کردن کیهان با تلسکوپ‌های رادیویی عظیم مستقر در زمین برای یافتن سیگنال‌های عجیب یا توضیح‌داده‌نشده‌ای است که ممکن است از تمدن‌های بیگانه منشا گرفته باشند.
انجام چنین کاری مانند به علت ماهیت آن مشکل و مانند یافتن سوزنی در کاهدان است.
اما در سال‌های اخیر این جستجو برای هوش فرازمینی حتی پیچیده‌تر شده است. تقاضای فزاینده برای سرویس‌های تلفن همراه و اینترنت بی‌سم باعث اشغال طیف امواج رادیویی شده و تداخلی ایجاد کرده که می‌تواند باعث تحریف داده‌ها و ایجاد «نویز» در نتایج علمی شود.
تداخل فعالیت‌های انسانی با جستجوی هوش فرازمینی
ورتیمر که تکنولوژیست ارشد در مرکز پژوهش «ستی» برکلی در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است. می‌گوید: «در برخی از باندهای رادیویی، از هم اکنون دیگر جستجوی هوش فرازمینی ناممکن است ، زیرا این باندها با امواج فرستنده‌های تلویزیونی، وای‌فای و تلفن همراه کاملا اشغال شده‌اند.»
به گفته ورتیمر، با تداوم رشد تکنولوژی‌های بی‌سیم، این مشکل حتی بدتر می‌شود و به طور بالقوه استفاده دانشمندان از یکی از شیوه‌های کلیدی برای جستجوی حیات در جهان به خطر می‌افتد.
ورتیمر اخیرا یکی از نویسندگان یک بررسی هنوز منتشرنشده در ژٰورنال‌های علمی به سرپرستی پژوهشگران چینی درباره کشف یک سیگنال رادیویی غیرمعمول بود که برخی از رسانه‌های خبری به اشتباه آن دارای مشخصات صادر شدن از یک تمدن بیگانه اعلام کردند. ورتیمر توضیح می‌دهد که در نهایت معلوم شد این سیگنال در واقع یک تداخل رادیویی است.
تمرکز بر پژوهش در زمینه «جستجوی هوش فرازمینی» یا «ستی» در دهه ۱۹۸۰ شروع شد و با انتشار رمان مشهور «تماس» (۱۹۸۵) نوشته فیزیکدان و علمی‌نویس مشهور آمریکایی، کارل سیگن و بعدها اقتباس سینمایی از آن که در سال ۱۹۹۷ با همین نام با بازی جودی فاستر اکران شد، در فرهنگ عامه تثبیت شد.
پژوهش «ستی» در اصل برای پاسخ دادن به این پرسش است: آیا ما در این جهان تنها هستیم؟ به گفته ورتیمر، دانشمندان در دهه‌های بعد از آن برای نخستین بار شنیدن سیگنال‌های بیگانه را آغاز کردند و بهبودها در تکنولوی تلسکوپ و پردازش داده‌ها این پژوهش‌ها را تقوبت کرد.
ورتیمر می‌گوید:«ما در گذشته فقط به یک کانال گوش می‌کردیم، اکنون به ۱۰ میلیارد کانال گوش می‌دهیم. تکنولوژی و علم در این زمینه همچنان دارند بهبود می‌یابند.»
کانال‌های رادیویی که اشغال شده‌اند
اما این جهش‌ها در تکنولوژی چالش‌های خاص خودشان برای برنامه جستجوی هوش فرازمینی ایجاد کرده‌اند. ماهواره‌های بیشتری نسبت به قبل به مدار پایینی کره زمین پرتاب شده‌اند، چرا که هزینه‌های پرتاب افت کرده‌اند و از مواد ارزان‌تری برای ساختن سفینه‌های فضایی استفاده می‌شود. اتکای فزاینده جامعه به اینترنت بی‌سیم و راه‌یابی با GPS نیز به معنای رقابت بیشتر برای فرکانس‌های رادیویی است.
پل هورویتز، استاد مممتاز فیزیک و مهندسی برق در دانشگاه هاروارد و یک پژوهشگر برجسته «ستی» می‌گوید: «این طیف رادیویی ارزشمند است و مردم هر روز مقدار بیشتر و بیشتری از آن را برای فعالیت‌های روزمره‌شان می‌خواهند. نتیجه این است که طیف رادیویی در این روزها بسیار آشفته و شلوغ شده است.»
وجود کانال نسبتا خالی و غیر مسدود برای اسکن کردن کیهان برای دانشمندان «ستی» بسیار ارزشمند است. تداخل‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی نه تنها کار بیشتری برای پژوهشگران برای فیلتر کردن آنها ایجاد کرده است، بلکه این تداخل‌ها ممکن است به اشتباه به عنوان سیگنال‌های بیگانه شناخته شوند.
راه‌حل‌هایی برای غربال کردن نتایج پژوهش‌ها
آندرو سیمی و ن، رئییس مرکز پژوهش «ستی» برکلی و برنارد ام اولیویه، رئیس پژوهش ستی در «انستیتوی ستی» در مانتین‌ویو در کالیفرنیا می‌گویند این مسئله بغرنج برای ستاره‌شناسان کاملا آشنا است.
دانشمندان برای اجتناب از اشتباه‌ها در این زمینه بر تکرارپذیری تکیه می‌کنند که می‌تواند شامل بررسی یک هدف مشابه برای مدت‌های طولانی برای مقایسه کردن مشاهدات باشد. پژوهشگران همچنین ممکن است از دانسته‌هایشان درباره تداخل‌های مربوط به عوامل انسانی برای غربال کردن نتایجشان استفاده کنند.
سیمیون که پژوهشگر اصلی در برنامه Breakthrough Listen، یک ابتکار عمل ۱۰ ساله ۱۰۰ میلیون دلاری برای پژوهش درباره حیات هوشمند فرازمینی است که استفن هاوکینگ و یوری میلنر، میلیاردر روسی در سال ۲۰۱۵ آغاز کردند، می‌گوید: «همزمان با پرتاب شدن همه این ماهواره‌ها، دانش ما درباره فضا نیز در حال افزایش است.»
او می‌گوید افزایش آگاهی از وضعیت فضایی شناسایی ماهواره‌ها و سایر اشکال تداخل انسانی را آسانتر می‌کند.
سیمیون می‌گوید: «این دانسته‌ها به ما کمک می‌کند به اشتباه سیگنال یک ماهواره را سیگنال یک منبع ستاره‌ای دوردست تصور نکنیم.»
بروس بتس، دانشمند ارشد در «انجمن سیاره‌ای» که از هنگام تاسیس این سازمان در سال ۱۹۸۰ در پژوهش‌های «ستی» دخیل بوده است، می‌گوید پیشرفت‌ها در یادگیری ماشینی نیز فیلتر کردن سریع‌تر و آسانتر این تداخل‌ها در این داده‌ها برای دانشمندان امکان‌پذیر کرده است.
بتس می‌گوید این پیشرفت‌ها در پردازش داده‌ها می‌تواند تداوم پژوهش‌های «ستی» در سال‌های آینده را تضمین کند.
او می‌گوید: «حتی اگر منابع بیشتر تداخل ایجاد شود* هنوز می‌توان الگوهای معین فرکانس و الگوهای معین زمان‌بندی را دنبال کرد. افزوده شدن صدها ماهواره که همه‌شان تداخل مشابهی ایجاد می‌کنند، واقعا آزارنده است، اما می‌توان سیستم‌هایی برای برطرف کردن آنها از داده‌ها ایجاد کرد.»
ایده‌های جدید برای آینده
همچنانکه حوزه پژوهش «ستی» تحول یافته است، ایده‌های دیگری برای پرهیز از تداخل‌ها در آینده هم ارائه شده‌اند. برای مثال، ورتیمر، هورویتز و دیگران در حال بررسی راه‌هایی برای جستجوی تمدن‌های بیگانه در بخش نوری طیف امواج الکترومغناطیسی هستند.
عده‌ای دیگر نصب تلسکوپ‌های رادیوی در طرف دور کره ماه را پیشنهاد کرده‌اند که از تداخل امواج صادر شده از زمین در امان است. به گفته هورویتز، چنین پرژوه‌ای حتی اگر امکان‌پذیر باشد، هزینه‌های هنگفتی خواهد داشت.
او می‌گوید: «جستجوی هوش فرازمینی برای چند دهه گذشته تقریبا بدون بودجه دولتی انجام شده است، بنابراین هیچکس نمی‌خواهد در یک دوره زمانی با محدودیت‌های مالی چنین کاری انجام دهد.»
اما با وجود چالش‌های فنی و مالی، به گفته بتس، علاقه به پژوهش در زمینه «ستی» در طول زمان افزایش یافته است. او می‌گوید ا غلب این افزایش علاقه را می‌توان به امکان وسوسه‌انگیز یافتن حیات هوشمند در جایی دیگر از کیهان نسبت داد.
او می‌گوید:«چنین کشفی بیش از هر کشف دیگری باعث تغییر در چارچوب نگاه فلسفی ما به جهان خواهد شد. بله، این کار مانند یافتن سوزن در کاهدان است، اما اگر سوزن را پیدا کنید، یکی از ژرفترین اکتشافات در تاریخ را انجام داده‌اید.»