همشهری آنلاین - زهرا کریمی : تاریخچه فعالیت تاکسی‌های اینترنتی در تهران خیلی طولانی نیست و به زیر ۱۰ سال می‌رسد. دو شرکت مطرحی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، هم اکنون بسیار شناخته شده و مطرح هستند و به نوعی انحصار این حوزه را در دست دارند؛ بارها درباره نحوه فعالیت این شرکت‌ها به خصوص قیمت‌گذاری نرخ کرایه خودروها بحث شده که نافرجام مانده است اما این بار شورای شهر تهران و معاونت حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران اصرار دارند که برای این موضوع چاره‌ای بیندیشند.
اواسط اردیبهشت ماه امسال، معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران در این باره گفته بود: در حال حاضر ما جلساتی را برای ساماندهی مشکلات تاکسی‌های اینترنتی آغاز کرده‌ایم ولی کارها به سختی پیش می‌رود چرا که کارهایی که از قبل انجام گرفته اگر بخواهیم سامان دهیم، نسبت به اینکه از ابتدا آن را ساماندهی می‌کردیم، مشکل است. در تلاش هستیم که با همکاری وزارت صمت چارچوب‌هایی را برای تاکسی‌های اینترنتی تعیین کنیم که مقداری از تنش‌هایی که مربوط به نرخ خدمات است و مردم را به دردسر می‌اندازد، بهبود دهیم.
او گفته بود: مجوز فعالیت و پروانه‌های تاکسی‌های اینترنتی از اتحادیه کسب و کار مجازی در وزارت صمت گرفته شده و آنها پروانه‌ای از سوی شهرداری ندارند. البته مدتی پیش وزارت کشور در قالب دستورالعمل، تاکسی‌های اینترنتی را ملزم کرد که تفاهمی با شهرداری‌ها داشته باشند و همکاری کنند. این مسئله و در واقع دستورالعمل وزارت کشور شرایط را بهتر کرد، ولی هنوز تاکسی‌های اینترنتی از نظر عملکردی به شهرداری‌ها پاسخگو نیستند و این عدم پاسخگویی در زمینه‌های مختلف از جمله نرخ خدمات و حمل بار و مسافر است. می‌خواهیم سازوکاری را با همکاری وزارت صمت و وزارت کشور برای تاکسی‌های اینترنتی در نظر گیریم، البته به این مسئله توجه داریم که تاکسی‌های اینترنتی اکوسیستم اقتصادی خود را انجام دهند، ولی ضعف‌های آنها باید با هماهنگی شهرداری‌ها برطرف شود. مذاکرات در قالب تفاهم‌های اولیه مدنظر است و امسال به صورت جدی‌تر شهرداری وارد عمل خواهد شد.
هم اکنون کرایه تاکسی‌های اینترنتی در برخی از ساعات روز در برخی مسیرها تا ۱۵۰ و حتی ۲۰۰ هزار تومان هم می‌رسد، حتی در مسیرهای کوتاهی که ترافیک ندارد نیز نرخ کرایه‌ها به دلیل تقاضای بالا تا سه برابر افزایش پیدا می‌کند.
- تذکر پیاپی اعضای شورای شهر نسبت به گرانی کرایه تاکسی | شهرداری برای نظارت وارد شود
- واکنش عضو شورای شهر تهران به نرخ وحشتناک کرایه‌های اسنپ | معیار مشخصی ندارد
یکی از چالش‌های مهم در این موضوع، حفظ استقلال این شرکت‌های استارتاپی است طوری که اقتصاد آنها آسیب نخورند و متضرر نشوند. در این باره با یکی از کارشناسان حوزه اقتصاد شهری و حمل و نقل صحبت کردیم که در ادامه می خوانید:
میرفاضل نیکزاد در گفت وگو با همشهری آنلاین در این خصوص گفت: فعالیت تاکسی‌های اینترنتی در شهر، امری ضروری و واجب برای حمل و نقل تهران به شمار می‌آید و چند سالی است که این خدمت‌رسانی توسط شرکت‌های خصوصی در حال انجام است. این شرکت‌ها بین مردم شناخته شده‌اند. اکنون در سیستمی قرار گرفته‌اند که نظارت درباره آنها کار پیچیده‌ای شده و برای متعادل سازی فعالیت‌هایشان باید به موارد مهمی توجه داشت. مهمترین نکته توجه به نظارت دستگاه‌های دولتی، منفعت رانندگان، منفعت مسافران، رعایت قوانین شهری و توجه به بیمه و مالیات است.
نیکزاد در ادامه به مدیریت صحیح قیمت‌گذاری به روش علمی و حساب شده اشاره کرد و گفت : در واقع در این موضوع باید نظارت به گونه‌ای انجام شود که مردم در استقبال از درخواست تاکسی اینترنتی دلسرد نشوند. چون به طور مشخص هر چه قدر قیمت افزایش یابد، تقاضا هم کاهش پیدا می‌کند. تاثیر کاهش تقاضا و استقبال به صورت مستقیم به اشتغال راننده‌ها و در نهایت به عملکرد شرکت‌های خصوصی بر خواهد گشت. بنابراین مدیران شهری و دولت باید به گونه‌ای روی این موضوع تسلط داشته باشند تا با میانداری صحیح بتوانند آن را هدایت کنند.
کارشناس حوزه اقتصاد شهری در این باره افزود: هر چند که توسعه هر یک از شرکت‌های تاکسی اینترنتی سبب شده تا نظارت به عملکرد آنها با پیچیدگی‌های خاص صورت بگیرد اما باید دیر یا زود جدول ثابت برای نحوه فعالیت آنها ارائه شود تا چنانچه تورم یا سایر موارد در کشور تغییر کرد، اصالت و هویت طرح دچار از هم گسیختگی نشود. به عنوان مثال بر اساس آمار شرکت اسنپ در روزهای ابتدایی حدود ۱۰ تا ۱۵ سفر به صورت روزانه داشت در حالی‌که اکنون سفرهای ثبت شده به صورت روزانه در این شرکت در کشور بالغ بر ۳ میلیون سفر است و حدود ۵ هزار نفر نیروی انسانی دارد و برای خودش سازمان گسترده‌ای است. در این بین نباید فراموش کنیم که این شرکت ضمن ایجاد اشتغال هزاران نفر، اکنون با هزاران شهروند در قالب مسافر نیز ارتباط دارد و همه این نکات نشان می‌دهد که این شرکت دارای حساسیت بالایی است و مسئولان باید توجه ویژه‌ای به عملکرد و نوع فعالیتش در شهر داشته باشند.
کارشناس حوزه اقتصاد شهری و حمل ونقل در ادامه گفت: نکته مهمی که در این موضوع نهفته است به روزهای شروع فعالیت این شرکت‌ها بازمی‌گردد. این شرکت‌ها در روزهای ابتدایی فعالیتشان برای جلب مشتری در مقابل ارائه خدمات و سرویس‌دهی مبالغ کمی را دریافت می‌کردند و همین منجر به تبلیغات گسترده آنها شد و افزایش استقبال از تاکسی‌های اینترنتی منجر به آن شد تا روز به روز بازار آژانس‌های محلی بی‌رونق شوند. بنابراین اگر این روند افزایش قیمت صحیح کارشناسی نشود، استقبال مردم برای درخواست خودرو کم و از طرفی به استفاده خودروی شخصی روی می‌آورند. شاید این تورم قیمت و وضعیت اقتصادی فعلی حاکم بر کشور، زمان مناسبی برای ترویج استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی باشد که می‌توانند در این حوزه هم وارد میدان شوند.
او افزود: افزایش قیمت‌ها با توجه به شرایط، گریز ناپذیر است ولی شرکت تاکسی‌های اینترنتی می‌توانند طرح‌های ابتکاری داشته باشند به عنوان مثال طرح هم‌پیمایی که راننده در این طرح دو یا سه مسافر را با کمی تاخیر در مبداهای نزدیک سوار و در مقصدهای نزدیک به هم پیاده کند خوب است که البته این مدل، نیاز به طراحی جدید در نرم‌افزارهاست یا طرح کمک هزینه خرید بنزین هم از جمله طرح‌های خوب بود که شرکت اسنپ ارائه داده بود به شرطی که دولت هم در این‌باره کمک کند و یا طرح بیمه راننده‌ها و کمک هزینه‌های دارویی می‌تواند در این زمینه موثر باشد.