نظرسنجی از مردم تهران درباره مقررات راهنمایی و رانندگی

مدیر طرح : سمیه گایگانی
همکاران: فریده درفشی، شبنم چهره، زهرا ادریس آبادی، میترا زاغی، پیمان محمودی، زهره دیداری و سیامک کفایی      

پیشگفتار
 در اکثر جوامع فاصله قابل توجهی بین فرهنگ های بومی و فنآوریهای وارداتی وجود دارد. به عنوان مثال، اگر چه استفاده از وسائل نقلیه به عنوان جزئی لاینفک از زندگی روزمره مردم درآمده است، موارد ناصحیح استفاده از این وسایل به کرات به چشم می خورد. شکل و نحوه رانندگی، نادیده گرفتن و فرار از مقررات، پرخاشگری و برخورد‌های فیزیکی ، سرعت غیر مجاز، ایجاد آلودگی صوتی، صحبت با تلفن همراه در حین رانندگی و ... همه و همه بیانگر وجود فرهنگ نامطلوب در حوزه رانندگی و ترافیک در کشور ما هستند. این معضلات و حوادث رانندگی در مجموع پدید آورنده فاجعه عظیمی برای جامعه ما است.

فاجعه‌ای که هر سال با نابودی بخش عظیمی از ثروت ملی، آسیبی قابل توجه به روند توسعه اقتصادی کشور وارد می‌کند. به علاوه، هر ساله تعداد زیادی از انسان‌ها بر اثر تخلفات و حوادث رانندگی کشته و یا دچار آسیب ‌ها و معلولیت‌های جسمی می‌شوند و از این رهگذر زیان‌های اجتماعی غیر قابل جبرانی بر پیکر جامعه وارد می‌شود.

مسأله تحقیق:
در رانندگی و ترافیک سه عامل  مهم وجود دارد که عبارتند از انسان، راه و وسیله نقلیه که از این سه، انسان مهم ترین عامل است؛ چرا که آدمی به عنوان راننده، سرنشین، عابر پیاده و حتی به عنوان طراح راه و یا سازنده وسیله نقلیه در این زمینه نقش به سزایی دارد. مرگ و میر، صدمات جانی و مالی و اتلاف وقت پشت چراغ های قرمز و ... پیامدهای منفی دیگری هستند که نیاز به ارائه راهکارهای موثر دارند. از آنجا که معضل ترافیک به علل و عوامل مختلفی بستگی دارد، در نتیجه مواجهه با آن بسیار پیچیده است. به همین خاطر باید توجه داشت که حل این مشکل توسط یک ارگان و سازمان خاص امکان‌پذیر نیست.

یکی از عوامل موثر در حل معضلات ترافیکی، ارتقاء فرهنگ و آموزش همگانی در ارتباط با مقررات رانندگی است. بر این اساس می توان گفت که رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی در شهر بزرگ تهران از ضروری ترین وظایف هر شهروند است. 
با توجه به مطالب گفته شده مسأله اصلی این تحقیق پرداختن به این موضوع است که در شهر تهران مردم چقدر به  مقررات راهنمایی و رانندگی احترام می گذارند. مسأله این تحقیق در قالب پرسش‌های زیر دنبال می‌شود:

پرسش های تحقیق:
- مردم چقدر مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت می کنند؟
- رانندگان و عابران کدام دسته از مقررات را بیشتر (یا کمتر) رعایت می کنند؟
- از نظر مردم چه راههایی برای ترویج فرهنگ ترافیکی وجود دارد؟

ضرورت واهمیت تحقیق:
عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی توسط رانندگان و عابرین پیاده باعث اختلال در نظم شهری، ترافیک و خسارت ‌های ناشی از آن مثل اتلاف وقت، آلودگی‌های صوتی و غیر صوتی، ناراحتی‌های عصبی و ... ، و از همه مهمتر خسارات جانی می‌شود به طوری‌که همه ساله در بسیاری از کشورهای جهان انسان‌های زیادی به دلیل رعایت نکردن مقررات راهنمایی و رانندگی جان می‌بازند.

 برای پایین آوردن آمار تصادفات رانندگی، دولتها با سختگیری و به کار بستن قانون‌ های جدید تا اندازه‌ای می‌کوشند آمار تصادفات ناشی از عدم رعایت مقررات را پایین آورند ولی با بالا بودن آمار تصادفات و مرگ و میر ناشی از آنها بنظر می‌رسد مردم مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت نمی کنند. بی تردید تا زمانی که مردم نسبت به مقررات رانندگی بی توجه باشند هیچ اقدامی نمی تواند راهی قطعی برای بهبود وضعیت ترافیکی به حساب آید. تحقیق حاضر به دنبال شناسایی میزان رعایت مقررات توسط مردم است. دستیابی به اطلاعات منسجم درباره تلقی شهروندان از این مقررات می تواند گامی در جهت برنامه ریزی رسانه ای و فرهنگی برای ارتقای سطح فرهنگ ترافیکی در میان شهروندان باشد.

کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به نظر پاسخگویان در مورد بررسی دیدگاه مردم درباره جایگاه دوست  شهروندان تهرانی دست یافت. این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 1177نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.

هدف تحقیق
بررسی و شناسایی فرهنگ ترافیک مردم تهران

 روش تحقیق و گردآوری اطلاعات
در این پژوهش پیمایشی، با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) گردآوری شده است .عددهای داخل جدول گرد شده است
جامعه نمونه
در این تحقیق نمونه آماری شامل 1177 نفر از مردم تهران است. از این تعداد37 درصد مرد و 63 درصد زن هستند.
زمان اجرای نظرسنجی
1. این نظرسنجی از تاریخ 11 تا 14 آبان ماه 1387 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ای روزنامه همشهری انجام شده است.

پرسش‌نامه نظرسنجی
1-جنس ؟
2- سن ؟
3- تحصیلات ؟ 
4- در شهر تهران تا چه حد می توان مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد؟
5- چرا؟
6- شما تا چه حد مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت می کنید ؟
7- شما کدام یک از مقررات راهنمایی و رانندگی را بیشتر رعایت می کنید؟ 
8- چرا؟
9- شما کدام یک از مقررات راهنمایی و رانندگی را کمتر رعایت می کنید ؟
10- چرا؟
11- به نظر شما راننده ها بیشتر مقررات را نقض می کنند یا عابران پیاده؟
12- به نظر شما راننده ها بیشتر چه مقرراتی را نادیده می گیرند ؟
13- به نظر شما عابران  بیشتر چه مقرراتی را نادیده می گیرند ؟ 
14- چه کار می توان انجام داد تا مردم بیشتر مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند؟

چکیده:
طرح نظرسنجی حاضر، ‌به منظور دست یافتن به نظر پاسخگویان درباره جایگاه دوست به اجرا درآمده است. یافته‌های این طرح به قرار زیر است:
- 63 درصد از پاسخگویان زن و 37 درصد مرد هستند.
- 29درصد پاسخگویان در گروه سنی 30-21 سال قرار دارند.
- 41 درصد از پاسخگویان دارای مدرک تحصیلی دیپلم هستند.
- 32 درصد از پاسخگویان  عنوان کردند تا حدی می توان مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد.
- 42 درصد از پاسخگویان معتقدند به دلیل جمعیت زیاد در تهران نمی توان مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد
- 35 درصد از پاسخگویان مقررات راهنمایی و رانندگی را در حد زیاد رعایت می کنند.
- 23 درصد از پاسخگویان به  چراغ عابر پیاده  بیشتر از سایر مقررات توجه می کنند.
- 52 درصد از پاسخگویان به دلیل جلوگیری از تصادف و حفظ جان خویش به  چراغ عابر پیاده بیشتر توجه می کنند.
- 41 درصد از پاسخگویان هیچ یک از مقررات راهنمایی و رانندگی را نادیده نمی گیرند.
- 28 درصد از پاسخگویانی که  برخی از مقررات را کمتر رعایت میکنند گفته اند که این کم توجهی از روی عادت است.
- 38 درصد از پاسخگویان معتقدند راننده ها بیشتر از عابرین پیاده مقررات را نقض می کنند.
- 27 درصد از پاسخگویان معتقدند راننده ها، مقررات مربوط به عابران پیاده را بیشتر نادیده می گیرند.
- 41 درصد از پاسخگویان معتقدند عابران پیاده، توجه به چراغ عابر پیاده را بیش از راننده ها نادیده می گیرند
- 23 درصد از پاسخگویان معتقدند آموزش از طریق رسانه ها، در رعایت کردن مقررات از سوی مردم  موثر است.
- به منظور بررسی دقیق‌تر نتایج بدست آمده بین سوال ‌های پرسش نامه با جنسیت پاسخگویان  تقاطع گرفته شد نتایج حاصل از جداول( کا اسکوار ) بیان‌‌گر آن است که بین  سوال های  ( 3و4و9 ) با جنسیت  رایطه معنی دار به شرح زیر وجود دارد:
- مقررات راهنمایی و رانندگی را زنان در حد خیلی زیاد رعایت می کنند.
- توجه به چراغ عابر پیاده در بین زنان و توجه به چراغ راهنما در بین مردان بیشتر است.
- قوانین مربوط به عابران پیاده را مردان و رانندگی با سرعت مجاز را زنان بشتر نادیده می گیرند.

جنس پاسخگویان 
بر اساس جدول شماره 1، از میان 1177 نفر پاسخگو، 63 درصد زن و 37 درصد مرد هستند.

جدول شماره 1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس

جنس	تعداد	درصد
زن	749	63
مرد	429	37
جمع	1177	100

نمودار شماره 1-  پراکندگی پاسخگویان بر اساس جنس

 

سن پاسخگویان
جدول شماره 2،  نشان دهنده توزیع جامعه آماری این تحقیق است. همان طور که مشاهده می‌شود بزرگ‌ترین گروه سنی در 1177 نفر پاسخگوی این تحقیق را گروه سنی 21 تا 30 سال (29 درصد) و کوچک ترین گروه سنی را  71 سال به بالا (3 درصد ) تشکیل می‌دهند.

جدول شماره 2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن

سن	تعداد	درصد
21 تا 30 سال	338	29
31 تا 40 سال	294	25
41تا  50 سال	192	16
51 تا 60 سال	125	11
15 تا 30 سال	106	9
61 تا 70 سال	86	7
71 سال به بالا	36	3
جمع	1177	100

           نمودار شماره 2- پراکندگی پاسخگویان بر اساس سن

 

 

سطح تحصیلات پاسخگویان

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3، از میان 1177 نفر پاسخگو، 41 درصد دیپلم و(1 درصد) دکترا و بالاتر هستند.

جدول شماره 3- توزیع پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات

تحصیلات	تعداد	درصد
دیپلم	285	41
زیر دیپلم	284	24
کارشناس	216	19
دانشجو و  کاردانی	107	9
بی سواد	40	3
کارشناسی ارشد	34	3
دکترا و بالاتر	11	1
جمع	1177	100

نمودار شماره 3- پراکندگی پاسخگویان بر اساس میزان تحصیلات

 

 

در شهری مانند تهران تا چه اندازه می توان مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره4، از میان 1177 نفر پاسخگو، 32  درصد  عنوان کردند در شهر تهران تا حدی می توان مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد.

جدول شماره 4- توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره میزان رعایت مقررات در شهر تهران

تا چه اندازه در تهران می توان مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد	تعداد	درصد
تا حدی	382	32
زیاد	278	24
خیلی زیاد	199	17
خیلی کم	123	10
کم	104	9
اصلا	91	8
جمع	1177	100

نمودار شماره 4-  پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره میزان رعایت مقررات در شهر تهران

چرا در شهری مانند تهران نمی توان مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5، از میان 214 نفر پاسخگو، 42 درصد  از پاسخگویان عنوان کردند به دلیل زیاد بودن جمعیت نمی توان در تهران مقررات را رعایت کرد.

جدول شماره 5- توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره دلیل رعایت نکردن مقررات در تهران

چرا نمی توان در تهران مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کرد	تعداد	درصد
زیاد بودن جمعیت	90	42
پایین بودن فرهنگ رانندگی	86	40
غیر استاندارد نبودن خیابان	25	12
سخت بودن مقررات	13	6
جمع	204	100

   نمودار شماره 5- پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره دلیل رعایت نکردن مقررات در تهران

تا چه حد مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت می کنید؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره6،  از میان 1177 نفر پاسخگو، 35 درصد مقررات راهنمایی و رانندگی را تا حد زیاد رعایت می کنند.

جدول شماره 6 – توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره میزان رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی

تاچه حد مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت می کنید	تعداد	درصد
زیاد	418	35
خیلی زیاد	409	35
تا حدی	316	27
کم	23	2
خیلی کم	11	1
جمع	1177	100

نمودار شماره 6- پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره میزان رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی

پاسخگویان  کدام یک از مقررات راهنمایی و رانندگی را بیشتر رعایت می کنند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7، از میان 1177 نفر پاسخگو، 23 درصد عنوان کردند، توجه به چراغ عابر پیاده را بیشتر از سایر مقررات راهنمایی و رانندگی رعایت می کنند.

جدول شماره 7 – توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره اینکه کدام یک از مقررات را بیشتر رعایت می کنند

کدام یک از  مقررات راهنمایی و رانندگی را بیشتر رعایت می کنید	تعداد	درصد
توجه به چراغ عابر پیاده	268	23
همه موارد	237	20
توجه به چراغ راهنما	175	15
بستن کمر بند ایمنی	131	11
عبور از پل هوایی	127	11
توجه به مقررات عابر پیاده	83	7
سرعت مجاز	59	5
حق تقدم	46	4
ورود ممنوع	28	2
سبقت مجاز	23	2
جمع	1177	100

نمودار شماره 7 – پراکندگی پاسخگویان بر اساس  نظر آنها درباره اینکه کدام یک از مقررات را بیشتر رعایت می کنند 

 چرا پاسخگویان  برخی از مقررات راهنمایی و رانندگی را بیشتر رعایت می کنند ؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8،  از میان 940  نفر پاسخگو، 52  درصد از پاسخگویان دلیل بیشتر رعایت کردن مقررات عنوان شده را جلوگیری از تصادف و برای  حفظ جان است.

جدول شماره 8 – توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره دلیل رعایت  بیشتر برخی از مقررات

چرا برخی از مقررات را بیشتر رعایت می کنید	تعداد	درصد
جلوگیری از تصادف	492	52
داشتن اهمیت بیشتر	287	31
جلوگیری از ترافیک	161	17
جمع	940	100

نمودار شماره 8 -پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره دلیل رعایت  بیشتر برخی از مقررات

 

پاسخگویان کدام یک از مقررات راهنمایی و رانندگی را کمتر رعایت می کنند؟
براساس آمار مندرج در جدول شماره 9،  از میان 1177 نفر پاسخگو، 41 درصد  معتقدند تمام مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت می کنند.

جدول شماره 9 – توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره اینکه کدام یک از مقررات را کمتر رعایت می کنند

نمودار شماره 9–  پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره اینکه کدام یک از مقررات را کمتر رعایت می کنند

چرا پاسخگویان برخی از مقررات راهنمایی و رانندگی را کمتر رعایت می کنند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10،  از میان 671 نفر پاسخگو، 28 درصد  آنها از روی عادت بعضی مقررات را کمتر رعایت می کنند.

جدول شماره 10 – توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره دلیل کمتر رعایت کردن مقررات

چرا مقررات راهنمایی و رانندگی را کمتر رعایت می کنید	تعداد	درصد
به خاطر عادت	187	28
عجله داشتن	179	27
به خاطر اینکه دیگران رعایت نمی کنند	104	15
ناتوانی جسمی	79	12
بی دقتی	65	10
نبودن پارکینگ	57	8
جمع	671	100

نمودار شماره 10-  پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره دلیل کمتر رعایت کردن مقررات

راننده ها بیشتر مقررات را نقض می کنند یا عابران پیاده؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 11، از میان 1177 نفر پاسخگو، 38 درصد  آنها عنوان کردند، راننده ها بیشتر مقررات را نقض می کنند.

جدول شماره 11 – توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره اینکه راننده ها بیشتر مقررات را نقض می کنند یا عابران پیاده

راننده ها بیشتر مقررات را نقض می کنند یا عابران پیاده	تعداد	درصد
راننده ها	449	38
هردو	422	36
عابران پیاده	306	26
جمع	1177	100

نمودار شماره 11- پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره اینکه راننده ها بیشتر مقررات را نقض می کنند یا عابران پیاده

راننده ها بیشتر چه مقرراتی را نادیده می گیرند ؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 12،  از میان 1177 نفر پاسخگو،  27 درصد  معتقدند راننده ها مقررات مربوط به عابران پیاده را بیشتر از سایر مقررات نادیده می گیرند.

جدول شماره 12- توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره  مقرراتی که راننده ها نادیده می گیرند

راننده ها بیشتر چه مقرراتی را نادیده می گیرند	تعداد	درصد
مقررات مربوط به عابران پیاده	318	27
سرعت مجاز	314	27
توجه به تابلوها	189	16
سبقت مجاز	153	13
توجه به چراغ راهنما	119	10
چراغ راهنمای اتومبیل	53	4
بستن کمر بند ایمنی	34	3
جمع	1177	100

نمودار شماره 12- پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره  مقرراتی که راننده ها نادیده می گیرند

عابران بیشتر چه مقرراتی را نادیده می گیرند ؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 13،  از میان 1177نفر پاسخگو، 41 درصد  معتقدند عابران ، توجه به چراغ عابر پیاده را بیشتر از سایر مقررات نادیده می گیرند.

جدول شماره 13- توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره  مقرراتی که عابران نادیده می گیرند

عابران پیاده بیشتر چه مقرراتی را نادیده می گیرند	تعداد	درصد
توجه به چراغ عابر پیاده	477	41
عبور از خط عابر پیاده	476	40
عبور از پل هوایی	224	19
جمع	1177	100

نمودار شماره 13- پراکندگی پاسخگویان بر اساس  نظر آنها درباره  مقرراتی که عابران نادیده می گیرند

چه کار می توان انجام داد تا مردم بیشتر مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 14،  از میان1177 نفر پاسخگو، 23 درصد  عنوان کردند آموزش از طریق رسانه ها در رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی مردم موثر است.

جدول شماره 14-توزیع پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره انتخاب روش هایی برای پیشگیری از تخلف

چه کار می توان انجام داد که مردم بیشتر مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت کنند	تعداد	درصد
آموزش از طریق رسانه ها	275	23
فرهنگ سازی	270	23
اطلاع رسانی از طریق شهرداری	223	19
افزایش جریمه	159	14
آموزش در مدارس	156	13
زیاد شدن ماموران	49	4
نمی دانم	45	4
جمع	1177	100

نمودار شماره 14- پراکندگی پاسخگویان بر اساس نظر آنها درباره انتخاب روش هایی برای پیشگیری از تخلف