همشهری آنلاین- فهیمه پناه‌آذر: یکی از دلایل حضور تماشاگران تئاتر در سالن‌های نمایشی، دیدن بازیگران مورد علاقه است؛ این موضوع چند سالی است که در تئاتر رخ داده است؛ هر چند خیلی از هنرمندان تئاتر مخالف این قضیه هستند، اما این اتفاق همچنان در سالن‌ها ادامه دارد. اما سینمای امروز وضعیت عجیب و غریبی در کشاندن تماشاگر به سینما دارد؛ از برگزاری فرش قرمز و حضور بازیگران در اکران‌های مردمی تا دعوت از بازیگران برای رفتن به شهرهای مختلف برای مراسم افتتاحیه یک اکران.
هیچ‌کسی منکر جذابیت این بخش سینما از نگاه علاقه‌مندان به سینما نیست، اما همین برنامه‌ها هم نمی‌توانند در کشاندن مردم به سالن‌های سینما مؤثر باشند. خیلی از تهیه‌کنندگان سینما عنوان می‌کند که اگر فیلمی نتواند مخاطب جذب کند، تمام این برنامه‌ها به شکل مقطعی تأثیر خود را می‌گذارد. وضعیت تماشاگران سینما آنقدر فاجعه است که باید فکری به حال فیلم‌هایی کرد که تولید می‌شوند؛ فیلم‌هایی که با هزینه بالا در بخش خصوصی تولید می‌شوند و آورده‌ای در قبال فروش بلیت ندارند یا در بخش دولتی تولید می‌شوند و جذابیتی برای تماشاگر امروز سینما ندارند.
سالن پر دلیلی بر اکران فیلم خوب نیست
رحمان سیفی‌آزاد، تهیه‌کننده سینما می‌گوید: «معتقدم اینکه گفته می‌شود فیلم خوب یا فیلم بد معنایی ندارد، این تعریفی برای سینماداران است؛ چراکه آنها معتقدند اگر فیلم مخاطب زیاد داشته باشد، پس فیلم خوبی است و اگر مخاطب کم باشد و سالن جمعیت نداشته باشد، فیلم بد است. حال این سؤال پیش می‌آید که آیا تمام مخاطبان سینما از هر قشری در سالن‌های سینما حضور دارند؟ آیا ما برای تمام قشرهای سینما فیلم می‌سازیم و اکران می‌کنیم؟ واقعیت این است که در حوزه جذب مخاطب دایره بسیار محدودی وجود دارد. مردم در این وضعیت، زمانی به سینما می‌روند که یا فیلم کمدی روی پرده باشد یا اینکه فیلم با موضوع اجتماعی روز و داغ جامعه باشد. این نوع فیلم‌ها شاید بتوانند مخاطب امروز را آن هم با این تورم و گرانی به سالن سینما بکشانند.»
گروتسک عجیب
تهیه‌کننده روز ششم در ادامه صحبت‌هایش با بیان این مطلب که فیلم دیدن خودش یک نوع آداب است، به موضوع اقتصادی اشاره می‌کند و اینکه بخش اعظم جامعه امروز از سوبسید استفاده می‌کنند و با اعلام خود مسئولان ۸۰درصد یارانه‌بگیر داریم و این افراد سینما را در اولویت خود ندارند. سیفی آزاد در توضیح بیشتر می‌گوید: «برای ۲۰درصد باقیمانده، سینما می‌تواند یک تفریح باشد که بیایند و فیلمی تماشا کنند و سینما و فیلم دیدن برایشان ضرورت نیست.
ما قشری از مخاطبان خاموش را داریم که به هر دلیلی به سینما نمی‌آیند؛ کسی هم راه‌حلی برای کشاندن این مخاطبان ندارد.» موضوع دیگری که تهیه‌کننده فیلم «قصه پریا» به آن اشاره می‌کند گرانی تولید فیلم‌های سینمایی است که هیچ بازدهی برای سازندگان ندارند. وی می‌گوید: «بودجه دولتی برای تولید فیلم کم است و این بودجه‌ها به موضوعاتی تعلق می یابد که در نهایت مخاطب کم سینما را دربرمی‌گیرد. در بخش خصوصی هم فیلمسازی آنقدر گران است که با توجه به شرایط صنعت سینمای ایران و عدم‌فروش فیلم در خارج از کشور، سازندگان فیلم تنها امیدواری‌شان فروش داخلی است که این فروش هم با توجه به میزان هزینه تولید توجیه اقتصادی ندارد.»
کارگردان فیلم «ماجان» وضعیت امروز سینمای ایران و مخاطبانش را گروتسک عجیب خواند و البته آنقدرها هم امیدوار نیست. سیفی‌آزاد یادآور می‌شود: «در شورای اکران فیلم، بهترین راه‌حل را قرار دادن یک فیلم کمدی در جدول اکران می‌دانند، فیلم کمدی در جدول اکران قرار می‌گیرد و فروشی هم دارد، اما نکته اینجاست که ما به پایان فیلم‌های کمدی هم نزدیک می‌شویم، بیشتر بازیگران ما در این فیلم‌ها به دهه‌های بعد از ۴۰سالگی رسیده‌اند، اما هیچ نسل جدیدی از بازیگران موفق تربیت نشدند.
زمانی می‌رسد که برای تولید فیلم‌های کمدی هم نقطه پایانی می‌گذاریم. شرایط سینما خیلی عجیب و غریب است. همه می‌خواهند کاری کنند، اما کسی نمی‌تواند. حتی مسئولان ما تلاش می‌کنند کاری انجام دهند و در نهایت صورت مسئله را پاک می‌کنند. به لحاظ شرایط اقتصادی باید در سینما هم سوبسید درنظر گرفته شود. به‌نظرم عدالت فرهنگی وجود ندارد. این تنها برای سینما نیست در تئاتر و موسیقی هم وضعیت این‌گونه است. مسئولان به فکر تولید فیلم خوب یا موضوع خوب نباشند به این فکر کنند که چگونه می‌توان مخاطبان گسترده‌ای را به سالن سینما کشاند. سینما امری صنعتی – فرهنگی است که باید به هر ۲ مقوله فکر شود.»
بلیت شناور مردم را به سینما نمی‌آورد
سیدجمال ساداتیان کیفیت فیلم‌ها را مهم‌ترین عامل کشاندن مردم به سینماها می‌داند و با اشاره به وضعیت اقتصادی جامعه به همشهری توضیح می‌دهد: «در ۲سال گذشته، بیشترین بهانه نرفتن مردم به سینما، شیوع کرونا بود و حالا عنوان می‌شود بلیت سینما گران است، اما باز هم با شناور قیمت بلیت مردم به سالن‌های سینما نمی‌روند. معتقدم مهم‌ترین دلیلش فیلم‌ها و کیفیت آنهاست.»
تهیه‌کننده فیلم «متری شیش‌ونیم» ادامه می‌دهد: «هم‌اکنون علاوه بر درجه‌بندی قیمت بلیت سینما و شناور کردن قیمت‌ها، سه‌شنبه‌ها هم بلیت سینما نیم‌بهاست، اما آنقدرها در فروش فیلم و جذب تماشاگر مؤثر نیست. وقتی فیلمی خوب نباشد از تعداد تماشاگر هم کم می‌شود. م
مردم ایران به‌شدت نیازمند اوقات‌فراغتی هستند که بتوانند آن را پر کنند و سینما می‌تواند این نیاز را تا حدود زیادی پر کند و در مقایسه با تئاتر و سینما و دیگر تفریح‌ها، ارزان‌ترین است، اما باز هم کم‌رونق است.» تهیه‌کننده «به رنگ ارغوان» به برگزاری مراسم و حضور سلبریتی‌ها در اکران‌های مردمی اشاره می‌کند و اینکه فعالیت‌های این‌چنینی در بسته‌های تبلیغاتی یک فیلم می‌تواند باشد که تأثیر زیادی در افزایش مخاطب ندارد. شاید این موضوع در تئاتر جواب بدهد، اما در سینما اینطور نیست.»