همشهری آنلاین: محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه، 29 آبان‌ماه گزارش چهار صفحه‌ای خود از فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در اختیار ‌٣٥ عضو شورای حکام آژانس قرار داد که یکبار دیگر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تایید می‌کرد.

به گزارش ایسنا متن کامل چهاردهمین گزارش محمد البرادعی مدیر‌کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شرح زیر است:

«GOV/‌٥٩/٢٠٠٨
‌١٩ November ‌٢٠٠٨
اجرای موافقتنامه پادمان NPT
و مفاد مربوطه قطعنامه های ‌١٧٣٧ (‌٢٠٠٦)،
‌١٧٤٧ (‌٢٠٠٧) ،‌١٨٠٣ (‌٢٠٠٨ ) و ‌١٨٣٥ (‌٢٠٠٨ ) شورای امنیت

در جمهوری اسلامی ایران در زیر می‌آید:

‌١ـ مدیر‌کل در تاریخ ‌١٥ سپتامبر ‌٢٠٠٨ درباره اجرای موافقتنامه پادمان معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) و مواد مربوطه قطعنامه‌های ‌١٧٣٧(‌٢٠٠٦)، ‌١٧٤٧ (‌٢٠٠٧) و ‌١٨٠٣ (‌٢٠٠٨) شورای امنیت سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران به شورای حکام گزارش داد (GOV/‌٣٨/٢٠٠٨). شورای امنیت در تاریخ ‌٢٧ سپتامبر ‌٢٠٠٨ قطعنامه ‌١٨٣٥ (‌٢٠٠٨) را درباره همین موضوع تصویب کرد. این گزارش تحولات مربوطه از سپتامبر ‌٢٠٠٨ را پوشش می‌دهد.

A. فعالیت‌های جاری مربوط به غنی‌سازی

‌٢ـ ایران از هنگام گزارش قبلی مدیر‌کل به تزریق UF6 در واحد ‌٣٠٠٠ دستگاهی IR-1 (واحد A24) و پنج آبشار واحد A26 در کارخانه غنی‌سازی سوخت (FEP) ادامه داده است. نصب و آزمایش ‌١٣ آبشار باقیمانده واحد A26 ادامه دارد. کار نصب مقدماتی در واحدهای A25، A27 و A28 ادامه دارد. از تاریخ ‌٧ نوامبر ‌٢٠٠٨ کل مقدار UF6 تزریق شده در آبشارها از زمان آغاز عملیات در فوریه ‌٢٠٠٧، برابر ‌٩٧٥٠ کیلوگرم بوده و بر اساس گزارش‌های محاسباتی روزانه، ایران تقریباً ‌٦٣٠ کیلوگرم UF6 با غنای پایین تولید کرده است. تمام مواد هسته‌ای موجود در کارخانه غنی‌سازی سوخت و نیز تمام آبشارهای نصب شده تحت نظارت و کنترل آژانس قرار دارند.

‌٣ـ آژانس در تاریخ ‌٢٩ سپتامبر ‌٢٠٠٨ راستی‌آزمایی موجودی فیزیکی (PIV) را در کارخانه نیمه صنعتی غنی‌سازی سوخت (PFEP) اجرا کرد که نتیجه آن هنوز اعلام نشده است. ایران بین ‌٢٥ اوت و ‌٢٨ اکتبر ‌٢٠٠٨، مجموعا حدود ‌٣١ کیلوگرم UF6 را به آبشار ده دستگاهی IR-2 و سانتریفیوژهای IR-2 ، IR-1 و IR-3 تزریق کرده است. تمام مواد هسته‌ای در کارخانه PFEP و نیز ناحیه آبشار تحت نظارت و کنترل آژانس است.

‌٤- تا این تاریخ، نتایج نمونه‌برداری‌های محیطی از کارخانه غنی‌سازی سوخت و کارخانه نیمه‌صنعتی غنی‌سازی سوخت و سوابق کاری کارخانه غنی‌سازی سوخت نشان می‌دهد که آن کارخانه‌ها مطابق با آنچه که اظهار شده است، فعالیت ‌می‌کنند (بطور مثال اورانیوم ‌٢٣٥ با غنای کمتر از ‌٥%). از مارس ‌٢٠٠٧، بیست بازرسی اعلام نشده در کارخانه غنی‌سازی سوخت انجام شده است.

‌٥- در ‌٢٦ اکتبر ‌٢٠٠٨، ایران پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) روزآمد شده‌ای را برای کارخانه غنی‌سازی سوخت و کارخانه نیمه صنعتی غنی‌سازی سوخت ارائه کرد. ایران به آژانس اطلاع داد که قصد دارد در آغاز سال ‌٢٠٠٩ نصب سانتریفیوژ های IR-1 را در واحد A28 کارخانه غنی سازی سوخت آغاز کند.

B. فعالیت‌های بازفرآوری

‌٦- آژانس نظارت بر استفاده و ساخت سلول های داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تاسیسات تولید رادیو ایزوتوپ‌های مولیبدن، ید و زنون (MIX) از طریق انجام بازرسی‌ها و راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) ادامه داده است. هیچ‌گونه شواهدی حاکی از فعالیت‌های در حال انجام مرتبط با بازفرآوری در آن موسسات وجود ندارد. در حالی که ایران اعلام کرده است که هیچ‌گونه فعالیت توسعه و تحقیقات مرتبط با بازفرآوری در ایران وجود ندارد، از آنجایی که پروتکل الحاقی اجرا نمی‌شود، آژانس تنها می‌تواند این موضوع را در رابطه با این دو موسسه تایید کند.

C.پروژه‌های مربوط به رآکتور آب سنگین

‌٧- در ‌١٣ اوت ‌٢٠٠٨، آژانس یک بازرسی PIV را در کارخانه تولید سوخت (FMP) انجام داد که نتایج آن با اظهاریه‌های ارائه شده توسط دولت ایران مطابقت دارد. در ‌١٨ اکتبر ‌٢٠٠٨، آژانس یک بازرسی را انجام داد؛ از آخرین بازدید آژانس از این کارخانه (FMP) که در ماه می سال ‌٢٠٠٨ انجام شده بود، تغییر عمده‌ای در وضعیت ساخت این کارخانه مشاهده نشد.

‌٨- آژانس با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به نظارت بر وضعیت کارخانه تولید آب سنگین اراک که به نظر می‌رسد در وضعیت بهره‌برداری است، ادامه داده است.

‌٩- ایران با استناد به تصمیم ماه مارس سال ‌٢٠٠٧، مبنی بر تعلیق اجرای متن اصلاح شده ترتیبات فرعی، بخش عمومی کد ‌١/٣ درباره ارائه زود هنگام اطلاعات طراحی (GOV/‌٢٢/٢٠٠٧, Para ‌١٢- ‌١٤) به مخالفت خود با انجام DIV توسط آژانس از رآکتور تحقیقاتی هسته‌یی ایران (IR-40) ادامه داده است. آژانس تصریح کرده است که کد ‌١/٣ در رابطه با ارائه اطلاعات طراحی است، نه تناوب یا زمان بندی راستی‌آزمایی، چنین اطلاعاتی توسط آژانس و حق آژانس در انجام (DIV) یک حق مداوم است. با این وجود آژانس اجازه پیدا نکرد DIV را که برای تاریخ ‌٢٦ اکتبر ‌٢٠٠٨ برنامه‌ریزی شده بود، انجام دهد. در نتیجه اطلاعات آژانس درباره وضعیت ساخت رآکتور به آنچه از طریق تصاویر ماهواره‌ای به دست آمده است، محدود است.آژانس پس از بررسی این تصاویر می‌تواند تایید کند که ساخت این رآکتور ادامه دارد.

D. سایر مسایل اجرایی

D.1 تبدیل اورانیوم
‌١٠ـ از ‌٣ نوامبر ‌٢٠٠٨ تقریباً ‌٣٣ تن اورانیوم به شکل UF6 در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) از تاریخ آخرین راستی‌آزمایی موجودی فیزیکی توسط آژانس در این تأسیسات در تاریخ ‌٨ مارس ‌٢٠٠٨، تولید شده است. بر این اساس کل مقدار اورانیوم به شکل UF6 که از مارس ‌٢٠٠٤ در تأسیسات تبدیل اورانیوم تولیده شده به ‌٣٤٨ تن می‌رسد که همه آن تحت نظارت و کنترل آژانس است. تأسیسات تبدیل اورانیوم در اوت ‌٢٠٠٨ برای انجام امور معمول مربوط به حفظ و نگهداری بسته شد و در اکتبر ‌٢٠٠٨ مجددا آغاز به کار کرد.

D.2 اطلاعات طراحی
‌١١ـ همان‌گونـه که قبلاً در تاریـخ ‌٣٠ مارس ‌٢٠٠٧ به شورای حکام گزارش شد (GOV/‌٢٢/٢٠٠٧, paras ‌١٢-14)، آژانس از ایران درخواست کرد تا در تصمیم خود برای تعلیق اجرای متن اصلاح شده ترتیبات فرعی، بخش عمومی، کد ‌١/٣ تجدید نظر کند، اما هیچ پیشرفتی در این موضوع حاصل نشده است. آژانس در تاریخ ‌١٦ اکتبر ‌٢٠٠٨ درخواست خود از ایران را در زمینه تجدید نظر در این تصمیم تکرار کرد.

‌١٢ـ آژانس در دسامبر ‌٢٠٠٧ اطلاعات طراحی اولیه برای نیروگاه هسته‌یی را که قرار است در دارخوین ساخته شود درخواست کرد، ولی تاکنون آن را دریافت نکرده است. (GOV/‌٣٨/٢٠٠٨, para. ‌١١)

D.3 سایر مسایل
‌١٣ـ آژانس در ‌٢ آوریل ‌٢٠٠٨ از ایران خواست تا به عنوان یک اقدام شفاف‌ساز دسترسی آژانس به اماکن اضافی مرتبط با ساخت سانتریفیوژها، تحقیق و توسعه در زمینه غنی‌سازی اورانیوم وکارخانه‌های آسیاب معدن و معادن اورانیوم را فراهم کند. (GOV/‌١٥/٢٠٠٨, para.13) ایران هنوز با درخواست آژانس موافقت نکرده است.

‌١٤ـ سوخت وارداتی از فدراسیون روسیه برای استفاده در نیروگاه اتمی بوشهر تحت مهر و موم آژانس است (GOV/‌٣٨/٢٠٠٨, para.13). طبق برنامه یک راستی‌آزمایی موجودی فیزیکی در ماه دسامبر انجام خواهد شد.

E. ابعاد نظامی احتمالی

‌١٥ـ هنوز تعدادی از مسایل باقی‌مانده که در گزارش قبلی مدیر‌کل به شورای حکام مشخص گردیده است(GOV/‌٣٨/٢٠٠٨, para.14) وجود دارد که موجب نگرانی‌هایی است و باید برای اثبات عدم وجود ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران از آنها رفع ابهام شود. همانطور که در گزارش مدیر‌کل ذکر شد، برای اینکه آژانس بتواند به این نگرانی‌ها بپردازد و در تلاش‌هایش برای تضمین عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران پیشرفت حاصل کند، ضروری است که ایران اطلاعات و دسترسی لازم برای حل مسایل مرتبط با مطالعات ادعایی، ارائه اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط دستیابی به سند اورانیوم فلزی، رفع ابهام از خریدها و فعالیت‌های تحقیق و توسعه نهادها و شرکت‌های مرتبط با امور نظامی که می‌تواند با مسایل هسته‌یی نیز در ارتباط باشد و رفع ابهام از تولید تجهیزات و قطعات هسته‌ی توسط شرکت‌های متعلق به صنایع دفاعی فراهم کند.

‌١٦- آژانس از هنگام آخارین گزارش مدیرکل به ارزیابی اطلاعاتی که قبلا از سوی ایران ( شامل INFCIRC/‌٧٣٧ و ‌٧٣٩) و هم‌چنین از سوی کشورهای عضو در خصوص این مسایل ارائه شده بود، ادامه داده است. آژانس معتقد است که ایران می‌تواند به عنوان اقدامی شفاف‌ساز با فراهم ساختن امکان دسترسی به اسناد، اطلاعات و اشخاص به آژانس در ارزیابی‌هایش درباره این موضوعات کمک کند تا نشان دهد که همانطور که ایران اعلام کرده است، این فعالیت‌ها جنبه هسته‌یی ندارد. متاسفانه ایران از زمان انتشار آن گزارش تاکنون هیچ همکاری با آژانس بعمل نیاورده و هنوز اطلاعات مورد درخواست، یا امکان دسترسی به اسناد، مکان‌ها و اشخاص مورد درخواست را فراهم نساخته است.

‌١٧- همان‌گونه که در گزارش قبلی مدیر‌کل ذکر شد، آژانس در حال حاضر به غیر از سند اورانیوم فلزی هیچ اطلاعاتی را در مورد طراحی عملی یا ساخت قطعات مواد هسته‌یی یک سلاح هسته‌یی یا دیگر قطعات کلیدی مشخص از قبیل چاشنی، یا درمورد مطالعات فیزیک هسته‌یی مربوطه توسط ایران(بند ‌٢١ گزارش Gov/‌٣٨/٢٠٠٨) در اختیار ندارد. آژانس علاوه بر آن استفاده عملی از مواد هسته‌یی را در ارتباط با مطالعات ادعایی مشاهده نکرده است.

F. خلاصه

‌١٨- آژانس قادر بوده است راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده را در ایران ادامه دهد. ایران دسترسی به مواد هسته‌ای اعلام شده را در اختیار آژانس قرار داده است و گزارش‌های لازم حسابرسی مواد هسته‌ای مربوط به مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اظهار شده را در اختیار آژانس قرار داده است. در عین حال ایران متن اصلاح شده ترتیبات فرعی، بخش عمومی، کد ‌١/٣ درباره ارائه زودهنگام اطلاعات طراحی را به اجرا در نیاورده است. ایران هم‌چنین پروتکل الحاقی را که آژانس برای ارائه تضمین‌های معتبر در زمینه عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران بدان نیاز دارد، به اجرا نگذاشته است.

‌١٩- متاسفانه در نتیجه عدم همکاری از سوی ایران در ارتباط با مطالعات ادعایی و دیگر موضوعات کلیدی باقیمانده که مایه نگرانی جدی هستند، آژانس قادر به پیشرفتی چشمگیر در رابطه با این موضوعات نبوده است. برای اینکه آژانس به پیشرفت دست یابد، نخستین گام مهم در ارتباط با مطالعات ادعایی از سوی ایران این است که روشن کند، اطلاعات مندرج در اسناد مربوطه تا چه حدی در واقع درست است و از دید این کشور چنین اطلاعاتی ممکن است در چه جاهایی اصلاح شده باشد یا به مقاصد غیر هسته‌ای مربوط باشد. ایران لازم است که اطلاعات محتوایی را برای تایید اظهاراتش به آژانس ارائه داده و امکان دسترسی به اسناد و افراد مربوطه را در این خصوص فراهم کند. چنانچه ایران چنین شفافیتی را عرضه نکند و پروتکل الحاقی را به اجرا نگذارد، آژانس قادر نخواهد بود تضمین معتبری را در خصوص عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌یی اعلام نشده در ایران، ارائه کند.

‌٢٠- ایران برخلاف تصمیمات شورای امنیت با ادامه عملیات کارخانه نیمه صنعتی غنی‌سازی سوخت ( (PFEPو کارخانه غنی سازی سوخت ( FEP ) و نصب آبشارهای جدید و عملیات نسل جدید سانتریفیوژها به منظور آزمایش، فعالیت‌های مربوط به غنی سازی را تعلیق نکرده است. ایران امکان دسترسی به رآکتور هسته‌ای تحقیقاتی (IR-40) را فراهم نساخته و از این رو، آژانس قادر به راستی‌آزمایی وضعیت فعلی ساخت آن نیست.

‌٢١- مدیرکل مصرانه از ایران می‌خواهد که تمامی اقدامات لازم برای اعتماد سازی در خصوص ماهیت منحصرا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خود را در اولین زمان ممکن به اجرا درآورد.

‌٢٢- مدیرکل به نحو مقتضی به گزارش‌دهی خود ادامه خواهد داد.»