روند نزولی قیمت نفت، نگرانی کشورهایی همچون ایران را به‌دنبال داشته که اتکای بالایی به درآمدهای نفتی دارند. از این رو، پیش‌بینی آینده بازار نفت از سوی نهادهای تحقیقاتی کشورهای مصرف‌کننده، خصوصا آمریکا که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت جهان است، حائز اهمیت ویژه‌ای است.
در همین ارتباط چشم‌انداز آینده بازار نفت را از مرکز اطلاعات انرژی آمریکا که بازوی تحقیقاتی وزارت انرژی این کشور است، جویا شده‌ایم که لیندا دومان، مدیر بخش تحلیل مسائل بین‌المللی مرکز اطلاعات انرژی آمریکا به نمایندگی از این مرکز به ما پاسخ داده است.
- عوامل اصلی کاهش شدید قیمت نفت در ماه‌های اخیر چیست؟
افزایش چشمگیر قیمت نفت در نیمه نخست سال 2008 و کاهش شدید رشد اقتصادی جهان، عامل افول بی‌سابقه تقاضا برای نفت بوده است. قیمت نفت اساسا از زمانی، روند نزولی گرفت که در تابستان امسال به‌علت رشد تقاضا به اوج خود یعنی 147دلار رسید.
از آن پس بود که پیش‌بینی شد تقاضای آینده نفت در آمریکا و دیگر کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی شدیدا سقوط کند.
علت انتظار این سقوط تقاضا نیز 2عامل بود، یکی گران شدن بیش از حد سوخت در این کشورها که مصرف آن را کاهش داده بود و دیگری آشکار شدن نشانه‌های رکود اقتصادی در کشورهای صنعتی.
هم‌اکنون نیز چشم‌انداز رو به زوال اوضاع اقتصادی در آمریکا و باقی کشورهای جهان، موجب شده پیش‌بینی‌ها حکایت از کاهش شدید تقاضای نفت در کوتاه‌مدت داشته باشد که این واقعیت، ادامه سقوط قیمت نفت را به همراه داشته است.
هم‌اکنون پیش‌بینی مرکز اطلاعات انرژی آمریکا این است که رشد تولید ناخالص داخلی جهان از حدود 4درصد در سال 2006 و 2007 به 5/2درصد در سال‌جاری و 8/1درصد در سال 2009 کاهش یابد.
- پیش‌بینی شما از قیمت نفت طی یک سال آینده چیست؟
براساس آخرین گزارش مرکز اطلاعات انرژی که 10 روز پیش منتشر شد، قیمت‌های نفت در طول سال 2009 روند آرامی را طی خواهد کرد.
مرکز اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی می‌کند قیمت‌های نفت در سال 2009 در سطح یکنواخت 60 تا 65دلار باشد.
البته، انتظار می‌رود در سال 2009 نیز شرایط اقتصاد جهانی مهم‌ترین عامل مؤثر در بازار نفت باقی بماند.
- آیا پیش‌بینی می‌کنید که روند نزولی قیمت نفت تا حدی ادامه یابد که شاهد کاهش آن به زیر 10 دلار باشیم؟
ما انتظار نداریم که قیمت نفت به زیر هر بشکه 10دلار سقوط کند. پیش‌بینی ما این است که بهای نفت در کوتاه‌مدت نوسان ملایمی خواهد داشت و با بهبود اقتصاد جهان، تقاضا برای نفت و قیمت‌ها دوباره رو به رشد خواهد گذارد.
- فکر می‌کنید، اوپک همچون گذشته نقش مؤثری در تعیین قیمت نفت دارد؟
سازمان اوپک در آخرین نشست خود تولیدش را 5/1میلیون بشکه در روز کاهش داد، اما هنوز مشخص نیست که این کاهش چه تاثیری بر قیمت نفت در کوتاه‌مدت خواهد داشت. اعضای اوپک قرار است یک هفته دیگر در قاهره دوباره گردهم آیند تا با سنجش شرایط بازار نفت، تصمیمات تازه‌ای اتخاذ کنند.
بنابراین، در کوتاه‌مدت سطح قیمت‌ها در بازار نفت به دامنه گسترش بحران اقتصاد جهان و مدت زمان ادامه آن و همچنین رفتار تولیدکنندگان اوپکی و غیراوپکی بستگی دارد.
انتظار فعلی ما از آینده بازار نفت این است که کاهش تولید اوپک، روند نزولی قیمت نفت را محدود خواهد کرد، نه اینکه بتواند این روند را معکوس کند و موجب افزایش قیمت شود.