مجازی‌ شدن آموزش دانش‌آموزان از طریق فضای مجازی آثار منفی بر مهارت‌های نوشتاری، نگارشی و خواندن محصلان به‌ ویژه در دوره ابتدایی داشته است هرچند پیش از این هم مشکلات آموزش زبان فارسی در آزمون ها مشهود بود.

به گزارش همشهری‌ آنلاین، شرکت در آزمون‌های بین‌المللی استاندارد به‌نوعی سنگ محک نظام آموزشی در مقایسه با کشورهای دنیاست؛ آزمون "پرلز" که پیشرفت سواد خواندن ادبی و معلوماتی دانش‌آموزان را در پایه چهارم ارزیابی می‌کند، هم نمونه‌ای از این آزمون‌ها محسوب می‌شود که در دوره گذشته دانش‌آموزان ایرانی در این رقابت‌ها چندان موفق ظاهر نشدند؛ آزمونی که  سنجه‌ای برای میزان آموخته‌های دانش‌آموزان در حوزه سواد زبان معیار آنهاست.

موضوعی که چند مدتی می‌شود استادان و خبرگان امر ادبیات و زبان فارسی در این باره هشدار داده‌اند و البته شیوع یکباره کرونا هم مزید بر علت شد و به‌اذعان حکیم ‌زاده معاون آموزش ابتدایی دانش‌آموزان به‌ویژه در دوره ابتدایی در دوران آموزش مجازی، افت  شدیدی در یادگیری مهارت‌های پایه سواد خواندن و نوشتن داشتند.

در این مورد با معلمانی که دانش‌آموخته رشته ادبیات و شاغل در این حوزه بودند، گفت‌وگویی داشتیم تا از چالش‌های تدریس در این درس مطلع شویم و فرصت‌ها و تهدیدهای موجود را تبیین کنند.

علت ضعف دانش‌آموزان ابتدایی در دروس پایه

خجسته سعید معلمی که دو دهه‌ای می‌شود در حرفه معلمی فعالیت دارد و تجربه تدریس در پایه‌ها و مقاطع تحصیلی مختلفی را دارد، درباره علت ضعف در ادبیات دانش‌آموزان با اشاره به شرایطی که سه سال تحصیلی گذشته دانش‌آموزان با آن مواجه بودند،  گفت: آموزش مجازی آسیب جدی در مهارت‌های خواندن و نوشتن دانش‌آموزان داشت به‌ویژه در دوره اول مقطع ابتدایی (دانش‌آموزان از پیش‌دبستانی تا سوم ابتدایی) که دانش‌آموز باید ضمن آنکه صدای معلم را بشنود، حرکت دست او را هم ببیند.

وی ادامه داد: این نقیصه باعث می‌شود دانش‌آموز در پایه‌های تحصیلی بالاتر هم در خواندن و نوشتن و حتی به‌کارگیری علائم نگارشی مشکل داشته باشد.

این معلم ادبیات تصریح کرد: ضعف در سایر دروس هم نشئت‌ گرفته از همین ضعف در مهارت‌های نوشتاری و گفتاری است و اکنون شاهد ضعف در ریاضیات دانش‌آموزان ابتدایی هستیم که اغلب به‌ دلیل ناتوانی دانش‌آموز در خواندن و درک مطالب است.

خجسته سعید با بیان اینکه از اهداف مؤلفان کتاب درسی در پایه‌های تحصیلی ابتدایی، خوب دیدن و خوب شنیدن است، اظهار کرد: دانش‌آموزانی که در کلاس حضوری شرکت کنند دانش‌آمورانی متفکر می‌شوند؛ چرا که اندیشیدن و تفکر محصول خوب دیدن و شنیدن است؛ در این صورت خلاقیت ذهن در فرد شکوفا می‌شود؛ با وجود این، تأثیر کلاس حضوری در بهبود زبان فارسی و آموزش بهتر سایر دروس انکارناپذیر است.

ادبیات خاص فضای مجازی و تضعیف در نگارش و املای دانش‌ آموزان

عباس وصالی دانش‌آموخته دانشگاه فرهنگیان که از همین طریق وارد حرفه معلمی شده است، اکنون در مقطع متوسطه دوم تدریس می‌کند و درباره ضعف در نوشتار و موارد نگارشی دانش‌آموزان گفت: دانش‌آموزانم با وجودی که پایه دهم هستند اما در املای کلمات بسیار مشکل دارند و یک متن کوتاه را با غلط‌های املایی فاحش می‌نویسند.

وی ادامه داد: طی دوران آموزش مجازی که ارتباط با دانش‌آموزان بیشتر در فضای مجازی برقرار بود، ادبیات خاصی که در این فضا حاکم بود، موجب شد ادای صحیح کلمات و املای آن تحت تأثیر قرار بگیرد.

این معلم با اشاره به اینکه ضعف در نوشتار و مشکلات املایی دانش‌آموزان متوسطه دوم با توجه به اینکه در این دوره فرصت تمرین و تکرار دیکته وجود ندارد، معضلی جدی است، گفت: بنده به‌عنوان معلم راهکاری که برای رفع این مشکل با توجه به محدودیت زمانی در کلاس داشتم، تصحیح دقیق انشا و نگارش دانش‌آموزان از حیث نوشتار و تصحیح املای کلمات بود که این موضوع هم به بهبود املای دانش‌آموزان کمک کرد.

وصالی معتقد است که گردش زیاد دانش‌آموزان در فضای مجازی با ادبیات خاص این فضا همچنین تمرکز کم بر نحوه صحیح املا و نگارش دانش‌آموزان در پایه‌های تحصیلی بالاتر باعث ضعف در زبان و ادبیات فارسی دانش‌آموزان شده است.

منبع: تسنیم