همشهری آنلاین - الهام مصدقی‌راد: حاج‌آقا نماز را که شروع می‌کند هنوز صدای خنده و جیغ و داد بچه‌ها از حیاط شنیده می‌شود؛ هیاهویی که در سکوت جمعی رکعت اول و دوم بیشتر به چشم می‌آید. مکبر کوچک، دعای بعد از نماز را به سرعت می‌خواند و می‌دود توی حیاط، بچه‌ها منتظرش هستند. حاج‌آقا سخنرانی می‌کند و هنوز صدای شادمانی بچه‌ها لابه‌لای صفوف نمازگزارها می‌چرخد، می‌رود قسمت زنانه پرده را کنار می‌زند و با لبخند شیرین زنان و مردان نمازگزار روبه‌رو می‌شود و دوباره برمی‌گردد توی حیاطی که فاصله‌اش با شبستان فقط یک در بزرگ و شیشه‌ای است. یکی از نمازگزارها به بچه‌ها بادکنک داده، یکی دیگر بسته آبنبات میانشان تعارف می‌کند و مرد جوانی پایه‌های فوتبالدستی را برای بازی دخترها محکم می‌کند. مربی نمددوزی هم گوشه‌ای نشسته و بچه‌های عاشق دوخت و دوز دورش جمع شده‌اند. اینجا هیچ‌کس به بچه‌ها نمی‌گوید ساکت باشید! اینجا هیچ‌کس بچه‌ها را از دویدن و بازی‌کردن منع نمی‌کند؛ حتی کوچک‌ترها به نوبت می‌روند و روی منبر می‌نشینند، یکی‌شان آرام بازی می‌کند، آن یکی هم زیر لب چیزهایی می‌گوید و به تقلید از امام جماعت دستش را بالا و پایین می‌برد، مثلا سخنران شده است.
حضور پر رونق خانواده‌ها در مساجد
«اوایل با واکنش و اعتراض برخی نمازگزارها مواجه می‌شدیم، می‌گفتند حواسمان سر نماز پرت می‌شود. ما هم با خوشرویی از حضور بچه‌ها در مسجد و در زمان پیامبر اکرم(ص) می‌گفتیم؛ اینکه بچه‌ها هنگام رکوع و سجود روی دوش پیامبر(ص) بودند. گاهی اوقات نیز تمرکز هنگام خواندن نماز و ادعیه در شرایط شلوغی و حضور در حرم امام‌رضا(ع) را برایشان یادآور می‌شدیم و اینکه می‌شود در این حال هم با آرامش نماز خواند.»؛ اینها را خانم محمودی می‌گوید که با همسرش از ۳-۲ سال قبل تلاش‌شان را برای حضور بی‌دغدغه کودکان در مساجد آغاز کرده‌اند؛ حضوری که نه‌تنها برای کودکان، بدون دغدغه و همراه با لذت و لحظاتی شیرین و شادمان است که برای پدران و مادرانشان هم تجربه‌ای لذتبخش است؛ تجربه‌ای بدون نگرانی از شیطنت‌ها و سر و صدای کودکانشان در زمان حضور در مسجد و شرکت در نماز جماعت و مراسم مذهبی. نگرانی و مشقتی که حضور خانواده‌ها و فرزندانشان را در مساجد و اماکنی اینچنین کمرنگ کرده و حالا در مساجدی که طرح حضور کودکان به اجرا در آمده، این حضور و مشارکت رنگ و رونقی گرفته است.
بچه‌هایی که والدین را به مساجد می‌آورند
جلساتی که خانم و آقای محمودی با امام جماعت و مسئولان برخی مساجد برگزار کردند، بعد از مدتی به نتایج خوبی رسید و حالا با همراهی آنها یکی دو روز در هفته و در زمان نماز مغرب و عشا، بچه‌های زیادی در مسجد حاضر می‌شوند. یک مسجد دوشنبه‌هایش را به حضور کودکان اختصاص داده، مسجد دیگری سه‌شنبه‌های مهدوی را با حضور کودکان تعریف کرده و... حضوری که بدون تذکر و گلایه نمازگزاران پیر و جوان است. حالا همگی با بچه‌ها اخت شده و همراهی‌شان می‌کنند. هرچند که در این مسیر، مسئولان تعدادی از مساجد، حضور کودکان را برنتافتند اما محمودی می‌گوید: «استقبال امام جماعات مساجد، نقش مهمی در پذیرش نمازگزاران دارد. برخی از نمازگزارها که به سر و صدا و حضور بچه‌ها اعتراض می‌کنند، خادمین مسجد به آرامی به آنها توضیح می‌دهند و بعد از مدتی دیگر گلایه‌ای وجود ندارد و همه همراه می‌شوند.» مادر جوانی که همراه ۲ فرزندش به مسجد آمده می‌گوید: «گاهی روزها و مناسبت‌ها برای مراسم و نماز به مسجد می‌آمدم و بچه‌ها را با خودم می‌آوردم، حالا اما بچه‌ها مرا با خودشان به مسجد می‌آورند. از یکی دو روز قبل، سه‌شنبه‌ها را یادآوری کرده و برای زودتررسیدن به مسجد برنامه می‌چینند. پدربزرگ یکی از پسرها هم می‌گوید: «نوه من یکی دوبار از امام‌جماعت بستنی گرفته، حالا وردزبانش شده «بستنی مسجد»، هر هفته زودتر از من آماده رفتن به مسجد است. آنطور که محمودی می‌گوید قدم اول و مؤثر در این مسیر این است که کسی به حضور و سر و صدای بچه‌ها در مسجد اعتراض نکند و آنها با آرامش و خاطره‌ای شیرین ساعتی را در خانه خدا بگذرانند، بعد از آن آموزش‌های کوچک هنری و کارهای دستی مورد علاقه بچه‌ها هم افزوده می‌شود. او می‌گوید: «بچه‌ها باید بدانند مسجد متعلق به همه است. چه مکانی بهتر و سالم‌تر از خانه خدا برای رشدکردن و تربیت‌شدن؟جوانانی که در دوران دفاع‌مقدس از این خاک محافظت کردند همگی از مسجد آمده بودند و تربیت‌شده مساجد بودند. بچه‌ها می‌آموزند که مساجد در طول تاریخ محل تصمیم‌گیری‌های بزرگ بوده است؛ مکانی برای آموختن و رشد و تعقل.»
استقبال از بچه‌ها در مسجد با شکلات و لبخند
مسجد جامع مهدیه واقع در محله رستم‌آباد تهران و خیابان دیباجی جنوبی است. به همت حجت‌الاسلام غلامرضا سیاوشی،امام‌جماعت و اعضای هیأت امنا، هفته‌ای یک‌بار قبل از همه‌گیری کرونا، خانواده‌ها در بوستان قیطریه دور هم جمع شده و بعد از برگزاری نماز جماعت و مغرب و عشا، ساعات خوشی را با حضور کودکان در محوطه پارک می‌گذراندند. بعد از وقفه‌ای ۲ساله، دوباره فعالیت مسجد یک روز در هفته با حضور کودکان آغاز شده است. حجت‌الاسلام سیاوشی درخصوص حضور کودکان در مسجد به همشهری می‌گوید:«هر کارفرهنگی نیازبه بسترسازی دارد. در روایات داریم حقوقی که بچه‌ها گردن والدین دارند آموختن قرآن و معارف الهی است پس بچه‌ها باید آزادانه به مسجد بیایند. مسجد تراز اسلامی که ریشه در مسجد النبی زمان پیامبر(ص) دارد مسجدی است که بچه‌ها آزادانه به آن بیایند و بروند. بچه صدای خنده و بازی کودکانه دارد و باید این را برای عزیزان توضیح داد که عکس‌العمل منفی بزرگ‌ترها یا به صفر برسد یا در کمترین حالت باشد. اگر بچه‌ها از خردسالی و نونهالی مسجد نروند، در بزرگسالی هم احتمال اینکه به مسجد بروند بسیار کم خواهد بود. ما خودمان از بچگی مسجد بودیم. گاهی اوقات کسانی بودند که به جای اخم کردن به ما شکلات می‌دادند. ائمه جماعات و هیأت امنا باید زمینه را به‌گونه‌ای فراهم کنند که کودکان با آزادی در مساجد حضور داشته باشند و خاطره‌ای خوش برایشان باقی‌بماند، خدای ناکرده بچه‌ها با اخم متولیان مسجد و بزرگ‌ترها مواجه نشوند. باید با شکلات و شیرینی و لبخند به استقبال بچه‌ها رفت. اصراری نیست که بچه‌های حاضر در مسجد همراه بزرگ‌ترها نماز بخوانند، وقتی آمدند و خاطره‌ای خوش در ذهنشان نقش بست آرام آرام در ذهن آنها تأثیر گذاشته و به سمت دین و قرآن و نماز کشیده می‌شوند.»