همشهری آنلاین – مجیدجباری: دو هفته قبل از اینکه سامانه بارشی شدید مونسون نیمی از ایران را فرابگیرد و سیلاب متاثر از آن در غرب تهران خسارت و تلفات جانی برجا بگذارد، همشهری آنلاین در گفتوگوی مشروح با سیدعبدالمهدی حسینی مدیرعامل شرکت خاکریزآب شهرداری تهران با دو تیتر زیر درباره طغیان رود کن و وقوع سیل و آبگرفتگی در غرب تهران هشدار داه بود:
۲۲ تیرماه ۱۴۰۱: «شناسایی ۴۷ گلوگاه سیل در پایتخت؛ زیرساختهای مدیریت سیلاب در غرب تهران متناسب با توسعه شهر نیست.»
۴ مرداد ۱۴۰۱: «تهرانیها گوش به زنگ باشند؛ این مناطق در معرض خطر سیل هستند؛ انتقال جریان سیل به شن چالهها بحران آفرین است.»
۴۸ ساعت از سیلاب مخرب و پرتلفاتی که سامانه بارشی اقیانوس هند در تهران برجا گذاشت، میگذرد. حالا دیگر همه میدانند که غرب تهران پاشنه آشیل پایتخت در حوزه مدیریت آبهای سطحی و سیلاب است. سیدعبدالمهدی حسینی کمتر از دو هفته پیش در گفت و گو با همشهری آنلاین ضمن شناسایی ۴۷ گلوگاه پرخطر سیل اعلام کرده بود که شبکه هدایت و مدیریت سیلاب در این نقطه از تهران متناسب با توسعه شهر نیست. به همین دلیل شرکت متبوعش، مطالعات و اجرای پروژهها را در این بخش متمرکز کرده و در حال حفر تونلهایی برای تکمیل و توسعه شبکه اصلی انتقال آب است. شبکه پیچیدهای که از نهرها و جویهای روی زمین شروع و در نهایت به تونلهای زیرزمینی ختم میشود، برای جلوگیری از بحرانهایی پیشبینی شده که این روزها تهران و دیگر شهرها را درگیر کرده است.
این که گلوگاههای پرخطر و مستعد سیل در کلانشهری با مختصات تهران شناسایی و برخی از این نقاط هم اصلاح و رفع خطر شده، مهم است، اما مهمتر از آن، ایمن سازی حریم رودخانه کن و توسعه شبکه اصلی مدیریت سیل در غرب رودخانهای است که گویا باید تلفات میداد تا همه از خطرات آن آگاه شوند. پروژهای که با وجود پیشرفت، تکمیل شدنش همچنان با موانع جدی مواجه است. آنطور که حسینی میگوید، بی پولی و کمبود اعتبارات لازم برای اجرای زیرساختهایی که به طور مستقیم تابآوری تهران را به چالش کشیده، تنها یکی از موانع موجود است. در کنار این مشکل اساسی، نبود هماهنگی بین بخشی میان شهرداری تهران و دیگر سازمانها و نهادهای ملی و منطقهای، مانع دیگری است که پیش پای اجرای سریع و برنامهریزی شده آن شبکه قرار دارد.
حسینی همچنین با گلایه از بیتوجهی برخی شهروندان بخاطر ریختن زبالههایشان در انهار و جویهای آب هشدار داه بود که این زبالهها بعد از انتقال به شبکه اصلی و حوضچه خسارتها و هزینههای زیادی را به دنبال دارد. این بخش از صحبتهای حسینی به هزینههای لایروبی و پاکسازی شبکه فرعی و اصلی انتقال آب اشاره دارد که به هر ترتیب یکی از دلایل خسارت سیل به شهر و شهروندان در سیلاب اخیر بوده است.
به هر ترتیب سیل و آبگرفتگی در چله تابستان خشک و بیآب، آن هم در مناطقی که کمتر کسی تصورش را میکرد زنگ خطر را برای روزها، ماهها و سالهای آینده به صدا درآورد و بعد از تلفات ۴ دهه پیش سیل مخرب شمال تهران، سیلاب این بار شهروندان غرب پایتخت را بهت زده کرد و در اندوه از دست دادن عزیزانشان فرو برد.
حادثه شاید خبر نکند اما برنامهریزی و ایجاد تاسیسات مدیریت، آرامسازی و هدایت آبهای سطحی برای پیشگیری از خسارات و خطراتی که آن روی مایه حیات در چند روز گذشته به ما نشان داد، با مدیریت و توجه همه سازمانهای مدیریت بحران میتواند جلوی غافلگیر شدن شهر، شهروندان و مسئولان را بگیرد. ضمن اینکه نمیتوان از کنار بیتوجهی شهروندان در تشدید چنین حوادثی با ریختن زباله در جویها و انهار انتقال آب به سادگی عبور کرد.