در سال۲۰۲۱ وقوع بیش از ۵۰سیل شدید و مرگبار در سرتاسر جهان، خسارت مالی درحدود ۸۲میلیارد دلار به بار آورد. این رقم بخش کوچکی از ۲۷۰میلیون دلار خسارتی است که مجموع فجایع و سوانح طبیعی به جهان وارد کرده است.

به گزارش همشهری آنلاین، گزارش شرکت‌های جهانی بیمه نظیر مؤسسه «سوئیس ر» حاکی از آن است که روند خسارات مالی ناشی از سیل و دیگر فجایع طبیعی در جهان، روندی افزایشی است؛ پیش‌بینی که تداوم وقوع سیل و دیگر پدیده‌های طبیعی مخرب جهان در ماه‌های اخیر آن را تأیید می‌کند. سیل‌های اخیر در ادامه رویدادهای مشابهی رخ‌داده‌اند که در سال‌های گذشته در استرالیا، غرب اروپا، چین و هند رخ داده‌اند و نشان از آن دارند که تغییرات اقلیمی درحال افزایش تعداد دفعات وقوع این فجایع هستند. گزارش جدید هیأت بین‌دولتی تغییرات اقلیمی سازمان ملل به این نتیجه رسیده است که با افزایش دمای زمین، شدت وقوع توفان‌های سهمگین و در نتیجه وقوع سیل در جهان رو به افزایش گذاشته است. 

سیل‌های ویرانگر، دردسر تازه جهان

تا چند هفته پیش آتش‌سوزی‌های گسترده، نابودی منابع طبیعی و مرگ انسان‌ها در اثر موج‌های گرما مهم‌ترین اخبار جهان بودند و اکنون پدیده سیل، در نقطه مقابل خشکسالی و گرما، جهان را تحت‌تأثیر خود قرار داده است. اگرچه تشخیص دقیق عوامل تأثیرگذار بر ایجاد سیل‌ها به‌دلیل کمبود اطلاعات از سیل‌های بزرگی که در گذشته رخ داده‌اند کار دشواری است، اما به‌طور قطع گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی به واسطه افزایش دفعات و شدت بارندگی‌ها نقشی کلیدی در تشدید این پدیده دارند و سیل‎های بزرگ را به دردسری جدید برای جهان تبدیل ساخته‌اند.

وقوع سیل به عوامل مختلفی بستگی دارد. بارش باران، ذوب شدن توده‌های برفی، ساختار زمین یا توپوگرافی، و در نهایت میزان رطوبت خاک. هریک از این عوامل متناسب با نوع سیل می‌توانند در وقوع آن نقش مهم‌تری داشته باشند. برای مثال در سیل ناشی از طغیان رودخانه بارش شدید با ذوب شدن برف‌ها نقش مهم‌تری دارند و در سیلاب‌های ساحلی، وقوع توفان‌‎های شدید در تشکیل سیلاب‌ها تأثیرگذارند. عواملی که در جاری شدن سیل، حتی در مناطقی که در مجاورت منابع آبی بزرگ قرار ندارند نقش اساسی دارند که اثرات آن بالارفتن سطح آب دریاها، گرمتر شدن زمین و سرعت گرفتن ذوب ‌ یخ‌های قطبی و افزایش تعدد وقوع توفان‌های گرمسیری است.

همچنین گرمتر شدن هوا به معنی افزایش میزان تبخیر و افزایش رطوب هوا خواهد بود و هرچه رطوبت هوا بیشتر شود، احتمال بارش باران‌های شدیدتر و وقوع سیل‌هایی کوتاه‌تر اما با ش‌ بیشتر افزایش خواهد یافت؛ سیل‌هایی که سرعت بالا و قدرت تخریب زیادی دارند.

باتوجه به تمامی این عوامل، افزایش دمای زمین به آن معنی است که تعدد وقوع توفان‌های کوتاه اما مخرب رو به افزایش است. پژوهش‌های محققان در «برنامه انعطاف‌پذیری اقلیمی» در انگلستان نشان می‌دهد اگر روند تغییرات اقلیمی همینطور ادامه پیدا کند، تا سال۲۰۸۰ قرار است تعداد وقوع توفان‌ها با قدرت بارش ۳۰میلی‌متر در ساعت ۵برابر شود. همچنین با توجه به عوامل ایجادکننده سیلاب‌های شدید و آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای که در هفته‌های اخیر در اروپا و آمریکا رخ‌داده است، می‌توان انتظار وقوع سیل‌های مخرب بزرگی را در این مناطق داشت، مشابه آنچه سال گذشته شمال و غرب اروپا را درنوردید و منجر به مرگ صدها نفر در آلمان، بلژیک، هلند، لوکزامبورگ و سوئیس شد. دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند درصورت تداوم تغییرات اقلیمی، تا سال۲۱۰۰ سیلاب‌ها می‌توانند سالانه ۴۸میلیارد یورو به اروپا آسیب وارد کنند، یعنی حدود ۶برابر مبلغ ۷.۸میلیارد یورویی خسارتی که امروزه سیل به اروپا وارد می‌کند. همچنین پیش‌بینی شده است در همین بازه زمانی آمار قربانی‌های سیل در اروپا به ۳۵۰هزار نفر خواهد رسید.

دردسرهای رود یانگ تسه

یکی از وحشتناک‌ترین و مرگبارترین سیل‌های جهان مربوط به طغیان رودخانه یانگ‌تسه در چین است. البته این رودخانه بارها در تاریخ باعث سیل‌های مختلف در این کشور و کشته شدن هزاران نفر شده است. در تاریخ ۱۸اوت۱۹۳۱ میلادی، طغیان این رودخانه باعث کشته شدن حدود حدود ۳.۷میلیون نفر در سیل شد. این تلفات این سیل را به‌عنوان مرگبارترین سیل جهان در تاریخ ثبت کرد. سیلاب رود یانگ‌تسه در چین یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی تاریخ بشریت شناخته می‌شود که از لحاظ تعداد قربانیان نیز بیشترین آمار را به‌خود اختصاص داده است. پس از یک دوره بارندگی‌های شدید این رودخانه که جمعیت زیادی را در کنار خود سکونت داده بود، طغیان کرده و با در بر گرفتن حدود ۱۲۹۵کیلومترمربع از مساحت خشکی‌های اطراف خود، نیم میلیون از جمعیت ساکن در کناره خود را مجبور به تخلیه فوری کرد. با وجود این، آب کشنده‌ترین عامل در این حادثه طبیعی نبود بلکه بیشترین مرگ‌ومیرها به‌دلیل بحران غذایی و شیوع بیماری‌ها پس از وقوع سیل رخ داد. دولت چین به‌دلیل درگیری در جنگ‌های داخلی قادر به کنترل این بیماری‌ها نبود.

وقتی رود زرد طغیان کرد

یکی دیگر از سیل‌های مرگبار جهان، مربوط به رود زرد است که باز هم در چین قرار دارد. «خوانگ خه» که با نام رود «زرد» شناخته می‌شود از لحاظ تاریخی، مرگبارترین رود جهان محسوب می‌شود. این رود همچنین به‌دلیل قربانیان زیادی که از میان جمعیت محلی اطراف خود گرفته، لقب «اندوه چین» را نیز به‌خود اختصاص داده است. این رود ۴۸۲۸کیلومتری از کوه‌های «چینگهای» چین منشا گرفته و در سراسر شمال چین راهی پر  پیچ و خم را طی می‌کند.

در ۲۸سپتامبر سال۱۸۸۷ میلادی، بارندگی‌های شدید موجب طغیان آب از سدی شد که بر سر راه این رودخانه برای محافظت از مردم محلی ساخته شده بود. طغیان این سد موجب زیر آب رفتن حدود ۱۲۹هزار و۵۰۰کیلومترمربع از مناطق اطراف آن، آوارگی ۲میلیون نفر و کشته شدن ۹۰۰هزار نفر در یک چشم‌ برهم‌زدن شد.
همچنین قحطی و بیماری‌های پس از سیل‌ که یکی از بدترین بحران‌های انسانی در طول تاریخ شمرده می‌شود، جان بسیاری را در مناطق سیل‌زده چین گرفت.

منبع: روزنامه همشهری