به گزارش همشهری آنلاین، محرم که میرسد در برخی نقاط کشور به جز برپایی تکیهها و راه انداختن هیأتهای سینهزنی و زنجیرزنی آیینهای مخصوصی هم برگزار میشود.
معمولا نخلگردانی و تعزیه با تجمع افراد بسیاری برای سوگواری امام حسین(ع) از آیینهای مشترکی است که در شهرهای مختلف ایران با توجه به فرهنگ مناطق و اقوام مختلف به شیوههای گوناگون اجرا میشود، اما آیینی که در تاسوعای لاهیجان گیلان برگزار میشود در نوع خود بسیار متقاوت است که به مراسم چهل منبر شهرت دارد.
بنابراین اگر در شمال زندگی میکنید یا برحسب اتفاق در این ایام در شمال بهسر میبرید و مسافر استان گیلان هستید، حتما برای دیدن این آیین ویژه به لاهیجان بروید.
برخی از زنان خانهدار یا علاقهمندان به امام حسین(ع) چند روز قبل از فرارسیدن تاسوعا، نوعی شمع رشتهای را بهصورت دستساز تولید میکنند. این کار از سالهای بسیار دور تاکنون توسط زنان انجام میشود. سپس این شمعهای رشتهای را به کسبه شهر میفروشند تا مردم بتوانند برای اجرای این آیین شمعها را خریداری کنند.
در گذشتههای دورتر معمولا اعضای هر خانواده بهصورت مجزا شمعهای رشتهای مراسم چهل منبر را خود تهیه میکردند، اما بهمرور زمان با فروش این شمعها توسط کسبه محل دیگر افرادی که میخواهند در این مراسم شرکتکنندگان نگران تهیه آنها نیستند و از این طریق زنانی که به ساخت و تولید شمعهای رشتهای این مراسم آیینی هم میپردازند کارشان رواج دارد.
بنابراین اگر برای شرکت به مراسم چهل منبر به لاهیجان میروید باید در ابتدا این شمعها را که رشتههای پنبهای آنها به موم آغشته شده است تهیه کنید که معمولا بستهبندی نیز هستند.
این مراسم بعد از اذان مغروب آغاز میشود. اگر به بافت قدیم لاهیجان بروید در کوچهپسکوچههای قدیمی شهر با تعداد زیادی از مردان و زنان شمع به دست مواجه میشوید. همچنین در جلوی بعضی خانهها نیز مجمری از آتش روی منبرهای کوچکی قرار دارد که در میان تاریکی این کوچههای پیچ در پیچ حال و هوای معنوی خاصی میدهد.
معمولا این مراسم در محلات پرده سر، خمیرکلایه، کوشالی، آقاسید محمدیمنی و یحیی آباد که بافتی سنتی دارند برگزار میشود.
در کنار مجمر یا آتشدان دو ظرف هم میبینید که یکی خالی و دیگری پر از برنج است. عزاداران شمعی را با کمک منقل آتش روشن و بعد خرما یا سکهای را داخل یکی از ظروف خالی میاندازند؛ سپس چند دانه برنج برمیدارند. آنها آنقدر به راه رفتن خود در کوچهها ادامه میدهند تا زمانیکه به چهلمین مجمر برسند، در واقع چهل بار این کار را انجام میدهند. برنجهای جمع شده را نیز که در کیسه یا ظرفی برای خود برداشتهاند در ظرف برنج خانه خود میریزند، زیرا معتقدند که برایشان برکت میآورد و آنهایی هم که در خانه بیمار دارند معتقدند که پختن این برنج بیمارشان را شفا میدهد.
این مراسم در سکوت و آرامش برگزار میشود، بیشتر شرکتکنندگان زمانی که شمع روشن میکنند در دل آرزو و نیت و به امام حسین(ع) توسل میکنند. معمولا افرادی که مریض دارند، نذر میکنند و به نیت آن یک شمع روشن میکنند. گاهی برخی نذر میکنند که اگر نیتشان برآورده شود سالها در این مراسم شرکت کنند. این شمعها حتی لابهلای درز دیوارها هم روشن هستند که دل و جان را در تاریکی چنین شبی روشن میکنند.
قدیمیترهای محله در کنار برخی دیگر از عزاداران که به جای مراسم چهل منبر مراسم دیگری به نام هفت کلکه برگزار میکنند. آنها با پای برهنه در همان کوچهها برای بوسیدن آستانه هفت بقعه متبرکه میروند.