زمین اندکی از چپ به راست چرخید و زمان به راه افتاد: تیک تاک، تیک تاک. حرکت زمین و جریان زمان زندگی را آفرید و از آن پس ابر و باد مه و خورشید و فلک در کار شدند تا این موجود خاکی روی دو پای خود بایستد و ترکتازانه بر ترک گیتی بنشیند؛ فتبارکالله احسن الخالقین.
این از داستان آفرینش زندگی؛ اما آنچه هنر را آفرید، برعکس تصوری که هنر را زاییده آن میدانند، زندگی نبود بلکه چیزی بود که زندگی مشروط به آن به انسان داده شد؛ «مرگ»، آنچه بزرگترین محدودیت زندگی میدانندش. انسان با این محدودیت و به شرط مردن آفریده شد وگرنه آفرینش معنایی نداشت.
اما آرزوی جاودانگی و چیرگی بر این محدودیت بزرگ، انسان را به جستوجوی چیزی واداشت تا بدان وسیله همانطور که خود را مالک و ارباب زمین میدانست بر محدودیت زمان نیز غلبه کند و بدین ترتیب هنر، بزرگترین دستاویز بشری قرار گرفت.
ساحت بیزمانی هنر تنها چیزی بود که میتوانست بر محدودیت زمانی زندگی فائق آید. اما این تنها هنر نیست. گاهی زندگی محدودیتهای دیگری هم دارد که هنر را یارای غلبه بر آنها نیز هست. محدودیتهای جسمی، حرکتی، حسی و ذهنی نیز نمیتواند مانعی برای جریان خلاقانه هنر و هنرمند باشد؛ محدودیتهایی که همگی در سایه واژهای به نام معلولیت پنهان شدهاند با حضور خورشید نوید بخش خلاقیت هنری رنگمیبازند و این خاصیت هنر است.
دومین جشنواره موسیقی معلولان (مهرآوا) فرصتی است برای فرایادآوردن همین خاصیت هنری. هنر، معلول و غیر نمیشناسد اما وقتی زینتبخش معلولیت قرار میگیرد، خاصیت محدودیت زدایی هنر، عرصه بیشتری برای نمایش مییابد. وقتی هنرمند معلولی با یک دست کمانچه مینوازد، وقتی معلول هنرمندی با دندان پیانو را به نوا در میآورد، وقتی یک معلول ذهنی در ردیفهای سنتی ایرانی آواز میخواند، وقتی گروه موسیقی معلولی هنرمندانه با هم همنوا میشوند، وقتی....، آنوقت میتوان این جمله کلیشهای «معلولیت محدودیت نیست» را جور دیگری هم تفسیر کرد: معلولیت محدودیت هست اما هنر محدودیت نمیشناسد.
دومین جشنواره موسیقی معلولان دهم تا13 آذر به همت بنیاد آفرینشهای فرهنگی هنری سازمان بهزیستی کشور و با همکاری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در فرهنگسراهای ارسباران، بهمن و شفق برگزار میشود و اختتامیه آن در روز 14 آذر در تالار وحدت خواهد بود.
این فرصت ارزشمند را برای دیدن و شنیدن توانمندیهای هنری معلولان هنرمند از دست ندهیم.
* عضو شورای سیاستگذاری جشنواره