به گزارش همشهری آنلاین، شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که ریاست مهم‌ترین کمیسیون پارلمان شهری، کمیسیون برنامه‌وبودجه به یکی از جوان‌ترین عضوهای دوره ششم شورای شهر واگذار شود، اما این موضوع رقم خورد و حالا چند هفته‌ای می‌شود که محمد آخوندی به‌خاطر حسابرسی‌ها مورد توجه قرار گرفته است. مسئله تهیه نشدن گزارش‌های دقیق حساب و کتاب شرکت‌ها و سازمان‌های شهرداری در دوره قبلی شورا، مدتی است که حسابی رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران را مشغول کرده است.
او از عقب‌ماندگی ۴ساله حسابرسی سازمان‌ها، شرکت‌ها و مجموعه‌های شهرداری تهران با این جمله که «شورای پنجم در این زمینه ترک فعل کرده است» شدیدا انتقاد می‌کند و در عین حال می‌گوید که نظارت و حسابرسی در این دوره نه‌تنها به‌موقع، بلکه بدون تعارف صورت خواهد گرفت. آخوندی اینگونه اقدام کردن را یکی از راه‌های اصلی مقابله با فساد در مدیریت شهری می‌داند. با محمد آخوندی در دفتر کارش گفت‌وگو کرده‌ایم. او در این مصاحبه ضمن تشریح اقدامات یکساله، درباره اولویت‌های کمیسیون برنامه و بودجه در مقابله با فساد هم صحبت کرد.
یکی از چالش‌های اصلی مدیریت شهری تحقق بودجه است. باتوجه‌به اینکه حدود ۵ ماه از سال ۱۴۰۱ می‌گذرد، شهرداری در تحقق بودجه و کسب درآمدها موفق بوده است؟
پاسخ به این سؤال نیاز به یک مقدمه دارد. سال گذشته وقتی وارد شورا شدیم با بررسی‌هایی که صورت گرفت، مشخص شد بودجه ۴۸ هزار میلیاردتومانی واقعی نیست و تا پایان سال هم محقق نمی‌شود؛ بنابراین شهرداری تهران لایحه اصلاحیه به شورا ارائه کرد و براساس آن، بودجه به ۳۷ هزارو ۷۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت و همین امر سبب شد تا بیش از ۹۳ درصد بودجه تا پایان سال گذشته محقق شود. امسال هم شهرداری پیشنهاد ۵۷ هزار میلیارد تومان داده بود که کارهای کارشناسی انجام و در نهایت ۵۰ هزارو ۳۷۰ میلیارد تومان تصویب شد. آخرین گزارش ارائه شده از تحقق بودجه مربوط به ۳ماهه اول سال است که تحقق حدود ۴۳ درصدی را نشان می‌دهد که باتوجه‌به تعطیلات نوروز و ایام مبارک رمضان و مشکلاتی که در سیستم‌های شهرداری پیش آمد، این میزان طبیعی است؛ کمااینکه گزارش تحقق بودجه در ۴ ماهه اول سال امیدوارکننده‌تر بوده است. قطعا این ارقام مطلوب نیست، اما مدیران شهری و شهرداری تهران امیدوارند در ماه‌های آتی وضعیت تحقق بودجه بهتر شود.
شهرداری تهران در راستای تحقق بودجه در کدام حوزه و معاونت موفق عمل کرده است؟
در پاسخ به این پرسش باید بگویم شهرداری ۳ محل اصلی برای کسب درآمد دارد؛ اول توسعه شهر که همان عوارض شهرسازی است و بخش زیادی از بودجه را تشکیل می‌دهد، دوم مالیات بر ارزش‌افزوده و سوم هم املاک است. متأسفانه در ۳ ماهه ابتدایی سال کمترین میزان صدور پروانه در ۱۱ سال گذشته را داشته‌ایم که البته در ماه‌های اخیر وضعیت بهتر شده است. همنیطور در مالیات بر ارزش‌افزوده بیشترین درآمد را داشته‌ایم و در بخش املاک هم اصلا درآمدی نداشته‌ایم.
برای رونق ساخت‌وساز و افزایش درآمد حوزه شهرسازی چه تدابیری اندیشیده‌اید؟
در حوزه شهرسازی مصوبات خوبی در شورا و شورای‌عالی شهرسازی و معماری داشته‌ایم که امیدواریم موجب رونق ساخت‌وساز مسکن شود و بودجه پیش‌بینی‌شده در این حوزه به تحقق بپیوندد.
چرا درآمد بخش املاک صفر بوده است؟
برای بررسی این موضوع با مسئولان شهرداری جلساتی داشتیم و استدلال آنها نظم‌بخشی به املاک بود و عنوان کردند که قصد خام‌فروشی املاک را ندارند و می‌خواهند به‌نوعی این املاک را مولد کنند تا از این طریق درآمد بیشتری کسب شود. معاون اقتصادی و مالی شهرداری اعلام کرده است تا پایان شهریور این بخش از بودجه محقق خواهد شد.
شهرداری املاک زیادی دارد که در سال‌های اخیر تعدادی از آنها به افراد حقوقی و حقیقی واگذار شده است. آیا اقدامی برای شناسایی و ساماندهی املاک شهرداری صورت‌گرفته است؟
بررسی وضعیت املاک شهرداری تهران در کمیسیون بند ۶ ماده ۵۵ انجام می‌شود که شورا هم یک نماینده در این کمیسیون دارد. بخشی از املاک شهرداری به سازمان‌ها، خیریه‌ها و شخصیت‌های حقیقی و حقوقی واگذار شده که برخی مصوبه شورای شهر را دارند و تعدادی هم باید در شورا مصوب شوند. قرار است برای این املاک قراردادهای یکساله تنظیم و اجاره مختصری هم تعیین شود تا نظم‌بخشی در این حوزه صورت گیرد. بخش دیگری از املاک شهرداری، برای فروش هستند که شهرداری فهرست این املاک را همراه با لایحه بودجه به شورای شهر ارائه داده که ارزش این املاک ۵ هزارو ۴۰۰ میلیارد تومان بوده، اما گویا شهرداری قصد دارد این فهرست را اصلاح کند. مورد دیگر مربوط به املاکی است که شهرداری مالک آنهاست، اما اطلاعی از آنها نداشته و سندی هم ندارد؛ بنابراین شهرداری براساس مصوبه قراردادی را با ثبت‌اسناد کشور منعقد کرده است و این املاک شناسایی شده‌اند و با حکم قضایی نقل‌وانتقال املاک به شهرداری انجام می‌شود. نمونه آنها پاساژ علاءالدین و تیراژه و... است.
گفته می‌شود مدیریت شهری در دوره جدید مقابله با فساد را در اولویت قرار داده و در نخستین گام حدود ۱۴۰ گلوگاه فساد را شناسایی کرده است. چه راهکاری برای مبارزه با فساد دارید؟
به‌طور کلی یکی از شعارهای شورای ششم و جریانی که مجموعه مدیریت شهری را به‌دست گرفته بحث مبارزه با فساد است. به‌نظر فساد بیشتر مربوط به مدیریت‌های کلان می‌شود. وقتی فردی که در رأس مدیریت شهری قرار دارد هدفش خدمت باشد و در پی باندبازی و سیاسی‌کاری نباشد، طبعا بدنه هم همراهی می‌کند و همگی شبانه‌روز برای حل مشکلات شهر و شهروندان تلاش می‌کنند، اما زمانی که مدیر ارشد شهر را رها می‌کند و به‌دنبال ساخت مترو و ورود اتوبوس‌های جدید به ناوگان حمل‌ونقل عمومی نیست و بزرگراه نمی‌سازد، در نهایت اصل کار که خدمت‌رسانی است، فراموش می‌شود و فساد شکل می‌گیرد. فساد فقط مالی نیست و ترک فعل، کم‌کاری، انجام برنامه‌های نمایشی و غیرواقعی و... همگی فساد محسوب می‌شوند. امروز شورای شهر و شهرداری را در شرایطی تحویل گرفته‌ایم که ۴ سال عقب هستیم و در این ۴ سال هرقدر هم تلاش کنیم باز هم عقب‌ماندگی‌های در حوزه حمل‌ونقل به‌ویژه مترو جبران نمی‌شود؛ بنابراین در این دوره مقابله با فساد برایمان اولویت دارد و در بحث شهرسازی با هوشمندسازی فرایند صدور پروانه تلاش می‌شود اعمال‌نفوذ و سلیقه‌ها کمتر و در پی آن فساد نیز مهار شود. در حوزه مالی هم با تعیین حساب خزانه واحد، انجام حسابرسی سازمان‌ها و شرکت‌ها و...، انتخاب ذی‌حسابان و نظارت بر نحوه انتخاب پیمانکاران و... برخی از تلاش‌های شورای شهر برای مسدودکردن گلوگاه‌های فساد است.
حسابرسی سال‌های ۹۶ تا ۹۹ در این دوره انجام شده است. چه ضرورتی برای این کار وجود داشت؟
براساس بند ۳۰ ماده ۸۰ قانون، نظارت مالی یکی از وظایف ذاتی شوراست و گزارش حسابرسی هم معیار ارزیابی عملکرد مجموعه مدیریتی است؛ بنابراین این کار زمین‌مانده باید برداشته می‌شد که با تلاش شبانه‌روزی مجموعه کمیسیون برنامه‌وبودجه انجام شد و موفق شدیم در ۱۰ ماه بیش از ۳۰۰ گزارش حسابرسی سال‌های ۹۶ تا ۹۹ و گزارش‌های تلفیقی ۹۴ و ۹۵ را آماده کنیم که به‌طور مستمر در صحن شورا ارائه می‌شوند.
در این‌خصوص شبهاتی ایجاد شده و برخی از اعضای شورای پنجم معتقدند گزارش حسابرسی در صحن شورا قرائت شده است. پاسخ شما چیست؟
گزارش‌های خوانده شده مربوط به سال ۹۴ است. در دوره پنجم ۱۳ گزارش حسابرسی سال ۹۴ و یک گزارش تلفیق سال ۹۳ خوانده شده است. صحبت ما گزارش‌های سال ۹۶ تا ۹۹ است که مربوط به دوره پنجم بوده که هیچ سند و مدرکی در مصوبات شورا وجود ندارد و دوستان هیچ گزارشی از دوره مدیریتی خودشان در صحن شورا قرائت نکردند.
تعیین‌تکلیف گزارش حسابرسی ۴ساله دوره قبل مانع از حسابرسی دوره جدید نمی‌شود؟
قطعا این اتفاق نمی‌افتد؛ چراکه تا پایان امسال گزارش‌های حسابرسی سال‌های ۹۶ تا ۹۹ تمام می‌شود. حسابرسان سال ۱۴۰۰ هم انتخاب شده‌اند و مشغول انجام کارها هستند و تا پایان شهریور گزارش را ارائه می‌دهند که تا آخر سال در صحن شورا قرائت می‌شود. حسابرسان سال ۱۴۰۱ هم تعیین شده‌اند و به‌موقع کارها را شروع می‌کنند و در تلاش هستیم تا گزارش حسابرسی‌ها را به‌روز کنیم. همچنین با کمک حسابرسان بندهای تکلیفی یا به‌عبارتی نقشه راه برای تمام سازمان‌ها، شرکت‌ها و... تعیین شده است که مدیران مکلف هستند مشکلات و موانع را برطرف کنند.
چرا عنوان می‌شود بودجه ۱۴۰۱ یک بودجه مشارکتی است؟
در تدوین بودجه ۱۴۰۱ شهرداری تهران چندین نکته وجود دارد؛ اول اینکه برای بررسی بودجه امسال بیش از ۱۰۰ جلسه در کمیسیون برنامه‌وبودجه تشکیل شد. مورد دیگر اینکه قبل از تدوین بودجه پیش‌نویس سند سیاست‌های حاکم بر برنامه‌وبودجه ۱۴۰۱ تهیه و پس از تصویب در شورا به شهرداری ابلاغ شد. برگزاری جلسه با شهرداران مناطق، مدیران شرکت‌ها و سازمان، نخبگان و معتمدان محلی و... هم مورد دیگری است که در تدوین بودجه امسال لحاظ شد. آنچه در بودجه ۱۴۰۱ اهمیت دارد، مشارکت مردم بود. یکی از کارهای محوری کمیسیون برنامه‌وبودجه اجرای طرح رصد بود که با حضور در محله‌ها و مناطق با مردم، ائمه جماعات، نخبگان، معتمدان محلی، شورایاران و... دیدار می‌کردیم و مطالبات مطرح می‌شد و مشکلات را می‌دیدیم. نتیجه این کار، گنجاندن ۱۷۰۰ پروژه توسعه محلی در بودجه ۱۴۰۱ بود.
عنوان کردید نظارت وظیفه ذاتی شوراست. تصمیم دارید گزارشی از نظارت‌ها ارائه دهید؟
نظارت کمیسیون برنامه‌وبودجه به مباحث مالی خلاصه نمی‌شود و ما بر حوزه‌های مختلفی ازجمله پروژه‌ها هم نظارت داریم. نخستین گزارش نظارتی ۴ماهه مربوط به حوزه حمل‌ونقل و فنی و عمران است که پیشرفت ریالی و فیزیکی پروژه‌های آنها رصد شده است و به‌زودی به هیأت‌رئیسه ارائه و در زمان مناسب در صحن شورا قرائت می‌شود.
براساس ابلاغ وزارت کشور برنامه توسعه بعدی شهرداری (برنامه چهارم) ۴ساله نوشته می‌شود. شاخصه‌های این برنامه چه خواهد بود؟
مانند بودجه، برنامه ۴ ساله هم توسط شهرداری تهران نوشته می‌شود، اما سند الزامات و سیاست‌های برنامه چهارم توسعه شهرداری در کمیسیون آماده شده که پس از تصویب در شورا به شهرداری ابلاغ و برنامه ۴ساله چهارم شروع می‌شود. یکی از ایرادات برنامه توسعه سوم این بود که همه موارد خوب برای مدیریت شهری در آن ذکر شده، اما به اولویت و امکان اجرا و اعتبار توجهی نشده بود و در حقیقت غیرواقعی بود و به‌دلیل نبود منابع مالی کمتر از ۳۰ درصد محقق شد. در برنامه ۴ساله تلاش خواهد شد به اولویت‌ها، نیازهای اصلی شهر و شهروندان و منابع مالی موجود توجه شود.