همشهری آنلاین- فرشاد شیرزادی: راهپیمایی اربعین بزرگ‌ترین نماد همبستگی شیعیان در سراسر دنیاست. اگر آن را با سفر حج مقایسه کنیم درخواهیم یاقت که حج واجب هر سال چیزی قریب به ۲ میلیون نفر را به سوی سرزمین وحی می‌کشاند اما در سفر اربعین بیش از این تعداد مسافر وجود دارد. در این مطلب کوتاه با فلسفه اربعین آشنا خواهید شد و سپس به جوانب این سفر خواهیم پرداخت. یعنی در یک کلام اگر بخواهید به کشور عراق سفر کنید و این ایام به زیارت حسین ابن علی(ع) بروید، چگونه باید خود را مجهز و آماده کنید.
مفهوم زیارت
مفهوم زیارت هم جنبه فردی دارد و هم جمعی. کسی که به سفر زیارتی می‌رود علاوه بر سبک شدن روحش، در مسیر نوعی همبستگی با دیگر مسلمین گام برمی‌دارد. حضرت سید الشهدا(س) نوه پیامبر اکرم(ص) بود اما از سوی مخالفانش چنان عرصه بر او تنگ آمد که ناچار به مهاجرت شد. اما این مهاجرت هم برای او دیری نپایید.
کسانی که به زیارت این حضرت می‌روند، در حقیقت می‌خواهد برای یکسال خود را با سیره و مکتب این حضرت تنظیم کنند. در مقایسه‌ای با حج واجب درخواهیم یافت که سفر زیارتی شیعیان به مراتب دربرگیرنده‌تر از دیگر سفرهای مذهبی است، چرا که از سویی هم سنی‌ها و هم ایزدی‌ها و هم مسیحی‌ها در این سفر شرکت می‌کنند و منعی برای آنان وجود ندارد. حال می‌خواهیم خود را برای این سفر معنوی آماده کنیم که هزینه‌هایی هم در بردارد.
ثبت نام پیاده روی اربعین
ثبت نام قطعی متقاضیان زیارت اربعین حسینی از تاریخ ۱۴۰۱/۰۵/۲۳ تا تاریخ ۱۴۰۱/۰۶/۲۴ از طریق سامانه سماح انجام می‌شود. متقاضیان می‌توانند به سامانه سماح به نشانی https://samah.haj.ir مراجعه کنند یا با شماره ۹۰۹۹۰۷۵۳۰۱ تماس بگیرند. زنان باردار و سالماندان بالای ۶۰ سال و همچنین بیماران دیابتی و کلیوی نیز از سفر به کربلا منع می‌شوند.
طبق اعلان سازمان حج و زیارت، ثبت نام پیاده روی اربعین ۱۴۰۱ هم مانند سال های گذشته انجام خواهد گرفت که البته شرایطی متفاوت نسبت به گذشته دارد. با توجه به استقبال گسترده ای که در سال های اخیر از پیاده روی اربعین به عمل آمد، ثبت نام اربعین ۱۴۰۱ و دریافت ویزا نیاز به یک ساز و کار مناسب داشت. به همین دلیل، سازمان حج و زیارت کشور اقدام به راه اندازی سامانه‌ای برای کنترل این رفت و آمدها و تسهیل صدور روادید کرده است. به این ترتیب، افراد متمایل به حضوری در پیاده روی اربعین باید از قبل نسبت به ثبت نام پیاده روی اربعین در این سامانه اقدام نمایند. سامانه مورد نظر سماح نام دارد که مخفف عبارت «ساماندهی مشتاقان ایام حضور در اعتاب مقدسه» است. متقاضیان حضور در کشور عراق برای مراسم مذهبی گوناگون از جمله اربعین حسینی لازم است به این سامانه مراجعه کنند و ثبت نام خود را پی بگیرند.
شرایط شرکت در راهپیمایی
شرایط برای مهیا شدن این سفرچنین است:
افرادی که در مرحله پیش ثبت نام شرکت کرده‌اند می‌بایست از قسمت پیگیری وضعیت و ویرایش و فقط با وارد کردن کدملی و شماره شناسنامه سرگروه با پرداخت حق بیمه ثبت نام خود را قطعی کنند. همچنین باید گذرنامه آنها به مدت ۶ ماه اعتبار داشته باشد.
بهتر است به مدت ۱۰ روز داروهای مورد نیاز خود را به همراه داشته باشید.
انصراف از تشرف صرفاً تا دو روز قبل از تاریخ اعزام امکانپذیر است و وجه انصراف صرفاً با دریافت شماره شبا به حساب فرد منصرف واریز می‌شود.
هزینه‌های سفر
هزینه صدور ویزا برای هر نفر حدود ۱۵۰۰۰۰تومان است. قبل از سفر مقدار کافی دینار عراقی از صرافی‌ها تهیه کنید و برای مکالمه در عراق هم، سیم‌کارت‌های عراقی را از آژانس‌های مسافرتی معتبر یا از نمایندگی‌های سفارت عراق در ایران دریافت کنید.
کرایه ماشین‌ها معمولا از مرز تا نجف بین ۱۰ تا ۴۰ هزار دینار بین اتوبوس، ون و سواری متغیر است. کرایه از گاراژ نجف تا حرم حضرت علی (ع) بین ۱۰۰۰تا ۱۵۰۰ دینار است.
قیمت معمول هتل‌ها در نجف به ازای هر نفر ۲۵۰۰۰ دینار است. نرخ هتل‌های کربلا بین ۴۰ تا ۱۰۰ دلار به ازای هر نفر است.
وسایل مورد نیاز سفر اربعین
سعی کنید از کوله‌پشتی راحت و سبکی استفاده کنید که بندهای آن نازک نباشد و ستون فقرات شما را در طول مسیر اذیت نکند. رول دستمال‌کاغذی، مسواک، حوله شخصی، لیوان و کلاه آفتاب‌گیر همراه داشته باشید. یک عدد کیسه‌خواب نیز به همراه داشته باشید تا در صورت مناسب نبودن و سرد بودن مکان‌ها برای استراحت از شما در برابر خاک و سرما محافظت کند.
یادتان باشد به آب و هوا اعتمادی نیست! پس لباس گرم بیرون از کوله همراه داشته باشید که آن را بپوشید یا روی دست بگیرید. لباس‌های گرمتان را حتی‌الامکان طوری انتخاب کنید که دکمه یا زیپ داشته باشد و قابلیت کم یا زیاد کردن لباس‌هایتان را در طول مسیر داشته باشید.
کفش راحت و سبک بپوشید. به‌هیچ‌وجه برای پیاده‌روی اربعین کفش نو تهیه نکنید یا حداقل آن را از یک ماه قبل بپوشید و یک و نیم تا دو ساعت در روز با آن پیاده‌روی کنید. کفشی را انتخاب کنید که کفی مناسب داشته باشد و عرق نکند. در غیر این صورت ممکن است کوفتگی عضلانی و تاول در پاها شما را اذیت کند.
می‌توانید یک قرآن، دعا و زیارت جیبی و یا مداحی موردعلاقه‌تان را همراه داشته باشید. البته بهتر است این‌ها را در موبایل خود داشته باشید تا در حال پیاده‌روی بتوانید گوش بدهید یا بخوانید.
از بین خوراکی‌ها، آجیل و نان‌های خشک سبوس‌دار به سیستم گوارشی کمک می‌کنند. کشمش، میوه‌های خشک، نخودچی و شکلات به همراه داشته باشید. شکلات شیرین باعث ایجاد تشنگی می‌شود اما شکلات تلخ انتخاب خوبی برای یک پیاده‌روی طولانی است. شکلات تلخ برای تأمین انرژی بسیار مفید است.
کرونا و زیارت
گر چه شرایط حضور در مراسم اربعین سال گذشته به دلیل وضع نامناسب کرونا دشوار بود و حتی کشور عراق از ورود زائران کشورهای دیگر جلوگیری کرد، اما امسال شرایط کمی تغییر کرده. طبق آخرین اطلاعیه‌های واصله در این مورد، امسال امکان حضور زائر در مراسم اربعین حسینی از کشورمان وجود دارد. این افراد هم مانند سال‌های گذشته باید نسبت به ثبت نام پیاده‌روی اربعین اقدام کنند.
این ثبت نام مانند سال‌های گذشته از طریق سامانه سماح انجام می‌پذیرد. اما شرایط ثبت نام اربعین ۱۴۰۱ با سال‌های گذشته دچار تفاوت‌هایی شده که در این جا آنها را به طور کامل برای شما بیان خواهیم کرد. هم چنین به بیان نحوه ثبت نام برای حضور در مراسم پیاده روی اربعین خواهیم پرداخت تا از این نظر با مشکلی مواجه نباشید. پس برای آگاهی از شرایط و نحوه ثبت نام مراسم اربعین در ادامه با ما همراه باشید. اما پیش از آن به مناسب‌ترین وسیله‌ها برای این سفر می‌پردازیم.
مناسب‌ترین راه سفر
مناسب‌ترین وسیله و راه را انتخاب کنید: برای پیاده‌روی اربعین می‌توانید مسیر نجف به کربلا یا بغداد به کربلا را انتخاب کنید. برای سفر هوایی، از شهرهای تهران، اهواز، اصفهان، مشهد، ساری، کرمان، شیراز و تبریز پرواز مستقیم به نجف و بغداد وجود دارد. برای سفر زمینی، می‌توانید از مرز مهران، شلمچه و چزابه حرکت کنید. البته ممکن است ساعات زیادی منتظر بمانید. پس برای اقامت در مرز آمادگی داشته باشید.
ازآنجایی‌که مسیر کم‌کم شلوغ می‌شود، به محض زیارت حرم حضرت علی(ع) پیاده‌روی را شروع کنید. موکب‌ها (به زبان عربی همان هیئت) محل استراحت زائران در مسیر هستند، سرویس بهداشتی و محل استراحت دارند و صلواتی از شما پذیرایی می‌کنند. فاصله هر موکب تا موکب بعدی ۵۰ متر است.
طول مسیر نجف تا کربلا ۸۲ کیلومتر است که بین دو تا ۵ روز طول می‌کشد. مسیر پیاده‌روی از شارع الرسول شروع می‌شود و در عمود ۱۸۰ النجف، پیاده‌روی در شهر نجف تمام می‌شود. بعدازآن دوباره پیاده‌روی را از عمود ۱ در جاده نجف به کربلا شروع می‌کنید و تا حرم حضرت عباس (ع)، ۱۴۵۲ عمود در پیش دارید.
حتماً بعد از نماز صبح پیاده‌روی را شروع کنید و بین ساعت ۳-۵ موکبی را برای استراحت شبانه پیدا کنید. اگر انفرادی می‌روید تا قبل از ۱۰-۱۱ صبح حرکت کنید چون مسیر هم در این ساعت‌ها خلوت‌تر است. ضمناً اگر می‌خواهید تماس تلفنی داشته باشید بهتر است این کار را قبل از طلوع آفتاب انجام دهید. احتمالاً به دلیل ترافیک بالای شبکه، در طول روز با مشکل بر خواهید خورد. امکان گم کردن همراهانتان در طول مسیر وجود دارد؛ بنابراین با توجه به آنتن ندادن موبایلتان در بعضی نقاط همچنین به دلیل ترافیک بالای شبکه از همان ابتدای مسیر شماره عمودها (ستون‌ها) را انتخاب کنید که اگر همراهانتان را گم کردید، زمان رسیدن به آن عمود توقف کنند. فقط حواستان باشد شماره‌های رند خیلی شلوغ است و تجمع افراد زیاد است.
اگر درنهایت با همه تدابیر هم‌سفرانتان را گم کردید، بهتر است آخرین جایی که برای قرار با آنها در نظر می‌گیرید، ستاد عتبات عالیات ایران در جوار حرم امام حسین (ع) باشد که نشانی این مکان را بیشتر کسبه اطراف حرم می‌دانند.
حتماً بعد از دو ساعت راه رفتن، نیم ساعت استراحت کنید. بیشتر خادمین موکب‌ها آموزش ماساژ دیده‌اند، ولی اگر دچار گرفتگی عضلانی می‌شوید، حتماً قرص متاکارمابول همراه داشته باشید.
وعده‌های غذایی را به‌موقع مصرف کنید تا دچار افت قند نشوید. در طول مسیر موکب دارها به بهترین شکل از شما پذیرایی می‌کنند! سعی کنید مایعات زیاد بخورید: چایی، آب، فرنی، سوپ و... این باعث می‌شود که سموم بدن دفع شود.
شرایط جدید: تزریق دو دوز واکسن
شرایط جدید که برای ثبت نام اربعین ۱۴۰۱ به وجود آمده و توسط سازمان حج و زیارت کشور هم اطلاع رسانی شده است، شامل موارد زیر می شوند:
در ابتدا متقاضیان باید استعلام‌های لازم در مورد سلامت خود و هم چنین تزریق شدن هر دو دوز واکسن کرونا را از وزارت بهداشت دریافت کرده و ارائه دهند.
نتیجه منفی تست PCR هر متقاضی باید تا ۷۲ ساعت قبل از اعزام آماده و ارائه داده شود.
متقاضیان باید با مراجعه به سامانه سماح نسبت به انجام پیش ثبت نام پیاده روی اربعین حسینی اقدام کنند. اما ثبت نام نهایی بعد از موافقت قطعی دولت عراق انجام خواهد شد.
انجام پیش ثبت نام تنها به صورت غیرحضوری انجام شده و نیاز به مراجعه به هیچ یک از شعب سازمان حج و زیارت کشور وجود نخواهد داشت.
بعد از تکمیل ثبت نام توسط متقاضیان و بررسی شرایط هر یک از آنها، اسامی پذیرفته شدگان از طریق سامانه سماح اعلام شده و همچنین به شماره آنها پیامک خواهد شد.
افرادی که شرایط آنها مورد تایید قرار نگیرد، نخواهند توانست نسبت به اعزام به کشور عراق اقدام کنند.
داشتن گذرنامه با حداقل ۶ ماه اعتبار از دیگر شرایط ثبت نام پیاده روی اربعین است.
توصیه‌هایی به بانوان
به بانوان توصیه شده که در این مراسم مسائل امنیتی را رعایت کنند و از مسیرهای اصلی فاصله نگیرند تا جایی که ممکن است از ویزای فردی استفاده نکنند و «مجردی» به پیاده‌روی نروند. امسال تعدادی موکب فرهنگی برای بانوان پیش‌بینی‌شده است: یکی در نجف و در شارع‌الرسول و دیگری در کربلا در مجاورت هتل جواهر. بهتر است با پارچه مشکی نرم و مستطیل شکل چیزی شبیه پوشیه درست کنید و کش بیندازید تا در طول مسیر صورتتان را از سرما و گردوغبار محافظت کند. بهتر است از چادری استفاده کنید که امکان انداختن کوله با آن وجود داشته باشد. انواع چادرهای لبنانی و ملی مناسب است.
با بچه‌ها چه کنیم؟!
شاید حضور بچه‌ها در این سفر در نگاه اول مشکل به نظر برسد، اما خیلی‌ها با کودک زیر پنج سال یا حتی چندماهه در پیاده‌روی اربعین شرکت کرده‌اند. شاید بد نباشد چند نکته را بدانید. اول اینکه از ابتدا با خود تکرار کنید: «من در این سفر به نیت خدمت به کودکان امام حسین (ع) قرار است خادم زائر کوچک و معصوم امام حسین (ع) باشم.» حتماً بازی و خوراکی‌های دوست‌داشتنی کودکتان را همراه داشته باشید. صبور باشید! ممکن است او زودتر از موعد خسته یا گرسنه شود یا نیاز به چیزی پیدا کند که لازم باشد توقف کنید.
اگر با گروه یا کاروانی هستید سعی کنید با گروهی باشید که اعضا مثل شما کودک داشته باشند و اگر چنین گروهی در کاروان شما نبود، آدرس و نقشه دقیق محل اسکان در کربلا را بگیرید و از آنها جدا شوید تا دغدغه عقب ماندن شما را آزار ندهد. اگر با کاروانی هستید که باید در روز خاصی در کربلا باشید سفر خودتان را به نحوی مدیریت کنید تا در آن تاریخ به کربلا برسید. به این نحو که در ابتدا با سوارشدن ماشین خودتان را تا یک عمودی که محاسبه کردید بروید و ازآنجا پیاده‌روی خودتان را آغاز کنید (البته در طول مسیر هم می‌توانید سوار ماشین شوید ولی در اواسط و انتهای مسیر یافتن ماشین یک مقدار سخت‌تر است.)
تلفن‌های مهم:
* اورژانس: ۱۰۴
* افراد گمشده: ۰۷۸۰۱۳۰۰۵۶۱
* احکام شرعی:۰۷۸۱۴۶۵۱۳۵۳
* اداره مرکزی: ۰۷۸۰۱۰۰۴۷۵۸
روز اربعین
یادتان باشد که مهم‌ترین اتفاق این سفر، فرصت پیاده‌روی در طول این مسیر است. پس اگر قدرت بدنی و بنیه کافی برای حضور در ازدحام جمعیت-به ویژه زیر قبه امام حسین (ع)- را ندارید، سعی کنید از زیارت صرف‌نظر کنید.
از آداب این روز، زیارت حرم حضرت اباعبدالله (ع)، خواندن زیارت اربعین و خواندن دو رکعت نماز این روز است.
بازگشت به خانه:
درراه بازگشت، برای رفتن به مهران، کاظمین یا بغداد، از گاراژ بغداد ماشین کرایه کنید. برای رفتن به نجف، چزابه، شلمچه یا فرودگاه نجف از گاراژ نجف یا میدان «ساحت الزهرا»، خود را به عمود ۶۷۲ برسانید و بعد ازآنجا نسبت به تهیه وسیله نقلیه اقدام کنید.
اگر می‌خواهید هوایی خارج شوید، حتماً ۸ ساعت قبل از پرواز اقدام به خروج از کشور کنید. چون اکثر مردم عراق در بعدازظهر اربعین به شهرهای خود برمی‌گردند، بهتر است در روز اربعین برای بازگشت به کشور اقدام نکنید. اگر بعد از اربعین هم قصد ماندن دارید، حتماً ارز کافی همراه داشته باشید.
در بازگشت از سفر اربعین و در صفوف زمینی ممکن است معطل شوید. پس سعی کنید بیشتر از هر چیز برای شروع این سفر شکیبایی و صبر را تمرین کنید.
در ویدئوی زیر توصیه‌هایی درباره مراسم اربعین حسینی را ببینید.
همچنین در ویدئویی که در ادامه می آید سخنان یک پیرمرد عراقی را ببینید از چشم انتظاری اش برای زائران ایرانی:
پیرمرد موکب دار عراقی می گوید: «پارسال منتظر ایرانی ها بودیم، اما نیامدند...خانه‌ام در کربلاست خودم و بچه هایم بیرون میخوابیم تا زوار خانوم در خانه‌ام راحت بخوابند...»