به گزارش همشهری آنلاین، پس‌ازآنکه جمهوری اسلامی ایران نظرات خود به پاسخ آمریکایی‌ها را به‌صورت مکتوب به «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تحویل داد، طرف‌های اروپایی و آمریکایی به دلیل پافشاری ایران برای اخذ تضمین و حل‌وفصل شدن مسائل پادمانی، با رویکردهای منفی به اظهارنظر پرداختند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، پاسخ ایران را «غیر سازنده» عنوان کرد و دیپلمات‌های اروپایی هم آن را «منفی»، «غیرمنطقی» و «ناامیدکننده» دانستند.
روز گذشته هم «باراک راوید» خبرنگار وبگاه خبری «آکسیوس» به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت، برخی شکاف‌ها با ایران بسته شده و برخی دیگر همچنان باقی مانده‌اند.
راوید گزارش کرد که «آدرین واتسون» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا با زبانی راسخ‌تر درباره ایران گفت: «از پاسخ ایران مشخص است که شکاف‌ها همچنان باقی است. پاسخ ایران ما را در موقعیتی قرار نداد که بتوانیم یک توافق را امضاء کنیم، زیرا تا زمانی که ایران شرایطی را که ما تعیین کرده‌ایم رعایت نکند، توافقی را امضاء نخواهیم کرد. ما دیگر آنجا نیستیم!»
راوید همچنین در پیامی توئیتری به نقل از سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نوشت: «این مذاکراتی با کشمکش‌های متداول است. ما در حال مطالعه پاسخ ایران بوده و در حال هماهنگی با متحدان تروئیکای اروپایی هستیم.»
این مقام آمریکایی افزود: «ما به‌طور علنی مذاکره نمی‌کنیم. طی هفته‌های اخیر برخی شکاف‌ها بسته شده‌اند اما برخی دیگر باقی مانده‌اند.»
گرچه از جزئیات پاسخ ایران اطلاع دقیق و اخبار رسمی در دسترس نیست ولی از اظهارات کلی مقامات حوزه دیپلماسی کشورمان و آن‌طور که رسانه‌های خارجی از جزئیات پاسخ ایران عنوان کرده‌اند می‌توان فهمید که جمهوری اسلامی ایران همچنان از مواضع و شروط اصلی خود کوتاه نیامده و ایستادگی برای استیفای حقوق ملت ایران به‌ویژه تمرکز بر انتفاع اقتصادی از توافق، بحث تضامین و مختومه شدن پرونده پادمانی در دستور کار تیم دیپلماسی کشورمان قرار دارد.
لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال دیروز از قول منابع خود ادعا کرد که ایران در پاسخ خود به آمریکایی‌ها سه چیز خواسته است: ۱. رفع ابهام از برداشتن تحریم‌ها ۲. تضمین‌های طرف آمریکایی و ۳. بسته شدن مسائل پادمانی قبل از روز اجرا.
«باراک راوید» خبرنگار نشریه آمریکایی اکسیوس هم از قول یک مقام ارشد اروپایی از جزئیات پاسخ ایران نوشت.
یک مقام ارشد اروپایی که مستقیماً در مذاکرات با ایران دخیل است، گفت که پاسخ ایران موضوع تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مجدداً روی میز آورد، درحالی‌که ایالات‌متحده و سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) فکر می‌کردند قبلاً حل شده است.
این مقام اروپایی افزود: واکنش ایران کاملاً غیرمنطقی بود. تهران می‌خواهد متن هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا در مورد پادمان‌های هسته‌ای را مجدداً تغییر دهد، که قبلاً هم در خارج از چارچوب انعطاف ما بود- و ایرانی‌ها به‌طور ضمنی در پاسخ ۱۵ آگوست خود پذیرفته بودند.
این مقام اروپایی تأکید کرد: پاسخ ایران را فقط می‌توان این‌طور دید که آنها نمی‌خواهند این توافق را به سرانجام برساند، آن‌هم زمانی که ما خیلی به توافق نزدیک بودیم.
کاخ سفید: احیای برجام نباید به تحقیقات آژانس در ایران مشروط شود
با این‌حال، آمریکایی‌ها هم با ادامه زیاده‌خواهی‌های خود، علیه خواسته ایران درباره حل‌وفصل مسائل پادمانی واکنش نشان دادند.
کرین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری خود در واکنش به پاسخ ایران به آمریکا در مورد بسته پیشنهادی اروپا برای احیای برجام گفت: «ما به‌عمد، روشی مبتنی بر اصول را در این مذاکرات از شروع اختیار کردیم و اگر ایران آماده اجرای تعهدات توافق سال ۲۰۱۵ است، ما هم آمادگی داریم.»
وی افزود: «در مورد تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مسائل باقی‌مانده موضع ما واضح و مشخص است. ایران باید به تحقیقات پاسخ دهد. این تحقیقات، امری سیاسی نیست و اهرمی برای فشار یا برگی برای بازی نیز محسوب نمی‌شود. وقتی مدیرکل آژانس مسائل باقی‌مانده را حل کرد، و نه پیش از آن، موضوع ایران از دستور کار آژانس خارج می‌شود.»
سخنگوی کاخ سفید گفت: «نباید احیای توافق برجام مشروط به تحقیقاتی شود که طبق معاهده منع گسترش سلاح‌های کشتار جمعی، جزو وظایف قانونی ایران است. ترجیح این است که بازگشت به برجام با حل شدن مسائل باقی‌مانده در آژانس باشد و توانایی انجام آن به‌طور کامل در اختیار ایران است.»
مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای: مسائل پادمانی باید حل‌وفصل شود
محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با بیان این‌که اتهام‌های ساختگی و سیاست‌زده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه تهران در شورای حکام باید حل‌وفصل شود، گفت که توافق احتمالی نباید هیچ ابهامی داشته باشد.
مرندی در گفت‌وگوی اختصاصی با شبکه الجزیره قطر تصریح کرد: مهم برای ایران این است که توافق احتمالی هیچ‌گونه نکته احتمالی، امور مبهم یا شکافی نداشته باشد که ایالات‌متحده بتواند در آینده برای لغو آن، از این شکاف‌ها بهره‌برداری کند.
وی افزود: همان‌گونه که در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ واشنگتن توانست در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما و دونالد ترامپ از شکاف‌ها و عبارت‌های مبهم در توافق بهره‌برداری کند.
این کارشناس افزود: این بار اما ایران برای تدوین برنامه هسته‌ای و ایجاد یک چارچوب متوجه این مسئله شده است و به همین دلیل برای ایالات‌متحده دشوار خواهد بود که این توافق را لغو کند.
وی تصریح کرد: تلاش می‌کنیم، آمریکا هرگز نتواند بدون پرداخت هزینه، توافق را لغو کند، به همین دلیل هیچ موضوع استثنایی در پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا وجود ندارد.
وی ادامه داد: همچنان برخی اصطلاحات و عبارت‌های مبهم به قوت خود باقی است و ایران خواستار شفافیت آن‌هاست و ایالات‌متحده نباید با این مسئله مخالفت کند.
مرندی در پاسخ به این سؤال که پرسید آیا می‌توان چنین نتیجه گرفت که علت به تأخیر افتادن مذاکرات احیای برجام «اختلاف در اصطلاحات» است، نیز گفت: اول این‌که همان‌طور که ایران بارها گفته است که اتهام‌های ساختگی و سیاست‌زده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه تهران در شورای حکام باید حل‌وفصل شود.
مرندی اظهار کرد: ما در جریان هستیم که دبیرکل آژانس پیش از جلسه اخیر این نهاد، به سرزمین‌های اشغالی سفر و با یائیر لاپید نخست‌وزیر اسرائیل صحبت کرد و این اقدام وی به‌روشنی نشان داد که یک اقدام «سیاست زده» انجام داده است.
وی تصریح کرد: همچنین جلسه شورای حکام نیز در دست کشورهای غربی است و به همین دلیل ایران خواستار پایان دادن به این اتهامات بی‌اساس و دروغ است.
مرندی اضافه کرد: اگر به دنبال توافق هستیم، باید پرونده این موضوعات را ببندیم و ما نیازمند پایه‌های استوار برای امضای این توافق هستیم و ایالات‌متحده در آن هنگام نمی‌تواند بار دیگر موضوعات قدیمی را به جریان بیندازد.
این کارشناس اظهار کرد: نکته دوم آن است که هرگونه ابهام در متن توافق و هرگونه جمله در آن نیازمند توضیح است، به دلیل آن‌که این متن، یک متن مهم است و برای مدت‌زمان طولانی روی آن توافق صورت گرفته است.
وی افزود: ایران نمی‌خواهد که آمریکا پس از مدتی بگوید که ما از موضوع «فلان» خودداری می‌کنیم، چراکه مبهم است.
مرندی در پاسخ به این سؤال که پاسخ نخست ایران با پاسخ دوم آنچه تفاوتی خواهد داشت نیز گفت: به نظر من این دو پاسخ نمی‌تواند، تفاوت چندانی با یکدیگر داشته باشند، و همان‌گونه که پیش‌تر اشاره کردم، تغییر غیرمنتظره‌ای در موضع ایران رخ نداده است. آنچه در مراحل پایانی توافق باقی‌مانده، توضیح متن توافق است.
وی افزود: ما در این‌جا (در توافق برای احیای برجام) از متن حقوقی سخن می‌گوییم؛ بسیاری از مسائل به میزان شفافیت و وضوح آنها بستگی خواهد داشت، به همین دلیل آمریکا و کشورهای اروپایی به دنبال آن هستند که این متن همچنان مبهم باقی بماند، درحالی‌که ایران می‌گوید که مخالف این موضوع است.
این کارشناس و تحلیلگر امور سیاسی اضافه کرد: باید از شر تمام مسائل مبهم و غیر شفاف و روشن خلاص شویم، چراکه دوباره این مسائل سربرخواهد آورد و توافق را تضعیف می‌کند و از میان خواهد برد.
وی تصریح کرد: تا زمانی که متن شفاف نباشد، نمی‌توان گفت که این متن برای امضای نهایی آماده است.
مرندی درباره نقش اروپا برای شفافیت بیشتر این اصطلاحات نیز گفت: کشورهای اروپایی مستأصل شده‌اند و مدتی است، برای امضای نهایی این توافق تمایل دارند و این آمریکا است که از احیای برجام شانه خالی می‌کند، چراکه مدت‌هاست مقامات اروپایی به همتایان ایرانی خود می‌گویند که اگر توافق به دست آنها بود، مدت‌ها پیش این توافق امضا شده بود. این کارشناس افزود: به همین دلیل اروپا باید بحران انرژی خود را حل‌وفصل کند.
وی بدون اشاره به نام کشوری خاص گفت: بسیاری از کشورهای اروپایی به ایران آمده‌اند و خواستار صادرات گاز از طریق ترکیه به اروپا شده‌اند به همین دلیل کشورهای اروپایی به این توافق چشم دوخته‌اند و امیدوار به امضای آن هستند، اما بار دیگر، مشکل اصلی برای امضای توافق آمریکاست.
مرندی در پایان اظهار کرد: هرچند کشورهای اروپایی به‌صورت علنی با آمریکا مخالفت نمی‌کنند، اما روشن است که آنها به دنبال آن هستند که موضوع پرونده هسته‌ای ایران هرچه سریع‌تر پایان یابد و این مسئله حل شود.