تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۸۷ - ۰۷:۱۶

زهرا آران: اگرچه موزه فرش، فاصله زیادی با موزه هنرهای معاصر تهران ندارد و می‌شود دستاورد یک قرن طراحی فرش در آنجا به نمایش در‌بیاید اما مسئولان و برگزار‌‌کنندگان نمایشگاه طرح فرش، موزه هنرهای معاصر را انتخاب کردند

  تا مردم عادی و حتی اهالی هنرهای تجسمی به یاد بیاورند که روزی روزگاری، فرش ایرانی، گران قیمت‌‌ترین و با ارزش‌‌ترین کالای هنری ایرانی به حساب می‌آمده است؛ روزگاری که به قول حسین خسروجردی هر کسی نمی‌توانست فرش ایرانی را روی دوشش بگذارد و آن را معامله کند!

برخلاف آنچه به‌نظر می‌رسد، نمایشگاه طراحی فرش، فقط برای حرفه‌ای‌ها و طراحان فرش جذاب و پُربار نیست؛ هر چند که آنها لذت بیشتری از کل نمایشگاه می‌برند چون گره‌های هنری و نام طرح‌ها را از ظاهر یک طرح تشخیص می‌دهند و به این تشخیص درستشان، مباهات می‌کنند!‌اما زمینه شطرنجی تابلوها، اولین مشخصه‌ای است که فرشبافان و طراحان به‌دنبال آن می‌گردند. زمینه شطرنجی که نباشد، متوجه می‌شوند آنچه می‌بینند، فقط یک عکس از فرشی قدیمی است.

مهم‌ترین نکته‌ طرح این فرش‌های قدیمی‌تر، این است که بیننده به راحتی می‌تواند متوجه بشود با پیشرفت زمان، طرح‌ها هم پیچیده‌تر و پیچیده‌تر می‌شود یا شاید هم شلوغ‌تر و خوشبختانه از آنجاکه تاریخ تمام طرح‌ها مشخص شده، مقایسه جزئیات  ساده‌تر است؛ مثلا در طرح فرش‌های دهه‌های اخیر گل‌ها و بته‌های بزرگ دیده می‌شود یا طرح‌های زیادی هستند که چند سبک را با هم تلفیق کرده‌اند و از آن، طرحی جدید کشیده‌اند؛ طرح‌های مجید حامی یکی از این موارد است.

طرح او لچک ترنج تلفیقی گل و مرغ است. یا مثلاً دو طرحی که در سال 87، خلق شده‌اند هم همین ویژگی را دارند. یکی از آنها، طرح اسب و حاشیه تلفیقی دارد و اساساً به‌نظر می‌‌رسد تابلوفرش باشد، نه طرح یک فرش. دیگری که طرحی با نام زیرخاکی (سبک استاد قلی نامی) دارد، با رنگ‌های روشن کشیده شده و همه جور نقشی در آنها می‌توان پیدا کرد؛ حیوان، گل، شیر بالدار و گلدان‌های بزرگ.

اما آنچه نمایشگاه طرح فرش را از دیگر نمایشگاه‌ها متمایز می‌کند، وجود کارگاه‌ها و میزگردهای مختلف است. به‌خصوص که محسن محسنی، شخصاً در انتخاب و نمایش طرح‌های فرش دخیل بوده است؛ آنان که کمی بیشتر با فرش و طرح فرش آشنا هستند، می‌دانند که محسنی سال‌های متمادی، ریاست شرکت فرش ایران را در شهرهای مختلف بر عهده داشته و احتمالا کسی بهتر از او نمی‌توانست نمایشگاه را اداره کند. او درباره برگزاری این نمایشگاه می‌گوید: «تا به حال همه نمایشگاه‌های فرش، به نمایش فرش بافته شده اختصاص داده شده، آنهم با انگیزه خرید و فروش این کالا.

لذا همیشه جنبه تجاری این نمایشگاه‌ها بسیار زیاد بوده است ولی ما این بار قصد داشتیم سوابق هنر فرش را به مخاطبان، به‌خصوص جوانان بشناسانیم. به همین دلیل هم می‌بایست طرح و نقش گذشته را شناسایی می‌کردیم.»او ادامه می‌دهد: «فرش ایرانی با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند که یکی از مهم‌ترین آنها، رقابت نابرابر با بازار فرش کشورهای دیگر است؛ کشورهایی که با دستمزد بسیار پایین، قالیبافانی را از کشورهای چین، هند و پاکستان اجیر می‌کنند و دست به تولید انبوه می‌زنند؛ چیزی که تاجران فرش ایرانی نمی‌توانند انجام دهند چراکه دستمزدها و هزینه‌ها مشخص است و عدول ناپذیر.

حتی اگر این کار عملی هم باشد، باز هم نتیجه، چیز مطلوبی نخواهد بود و فرش ایرانی به ابتذال کشیده می‌شود. بنابراین، فرش ایران باید تحت مدیریت خاصی ساماندهی شود. اولین قدم هم شناساندن طرح و نقش فرش به مخاطب است لذا این نمایشگاه، فرصت خوبی را در جهت نیل به این هدف فراهم کرده است چون طرح‌های فعلی از میان هزاران طرح از شهرهای مختلف انتخاب شده‌اند.»

برچسب‌ها