به گزارش همشهری آنلاین، پس از ارائه نظرات ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا، واشنگتن بهجای تصمیمگیری سیاسی در این زمینه به فضاسازی سیاسی - رسانهای رو آورده و با انجام اقدامهای ایذایی، میکوشد تهران را از مطالبه حقوق قانونی و مشروع خود براساس توافق هستهای سال ۲۰۱۵ منصرف کند.
آنها از یکسو با فعالکردن بازوی سیاسیشان در آژانس، تلاش کردند به ابهامها پیرامون فعالیتهای صلحآمیز ایران دامن بزنند و ازسوی دیگر ۴ شرکت و یک فرد ایرانی را به فهرست تحریمها اضافه کردند. البته به این فهرست، راهانداختن جنگ روانی جدید علیه جمهوریاسلامی در آلبانی را نیز افزود.
ایران همچنان برای توافق جدی است
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه در گفتوگوی تلفنی اخیر خود با همتای چینیاش ضمن تأکید بر اینکه جمهوریاسلامی در رسیدن به توافق «خوب»، «قوی» و «پایدار» همچنان جدی است، تصریحکرد که آمریکا باید از کاربرد «ادبیات ابهام» در متن فاصله بگیرد تا توافق در کوتاهترین زمان ممکن به نتیجه برسد. وانگایی، عضو شورای دولتی و وزیر امورخارجه چین نیز در این گفتوگو با رد یکجانبهگرایی در عرصه بینالمللی و حمایت از درخواستهای منطقی ایران در مذاکرات هستهای، دستیابی به حقوق قانونی را حق ایران دانست.
رویکرد برجامی آمریکا؛ از ادعا تا عمل
اگرچه آمریکاییها تلاش میکنند همچنان خود را متعهد به مذاکرات نشان دهند، اما اقدامهای خصمانه آنها در چند روز اخیر از بیمیلی کاخسفید برای به نتیجه رساندن مذاکرات، حداقل تا پساز انتخابات میاندورهای کنگره در آبانماه، حکایت دارد.
سخنگوی کاخ سفید روز پنجشنبه اعلام کرد که رئیسجمهور آمریکا همچنان به مسیر دیپلماسی با ایران متعهد است.
جان کربی با بیان اینکه «مذاکرات فعال» برای احیای توافق هستهای با ایران کماکان ادامه دارد، گفت: «هیچکس در اینجا دست روی دست نگذاشته... ما فعالانه درگیر گفتوگوها هستیم.» او همچنین تصریح کرد که «دولت آمریکا میخواهد اطمینان حاصل کند درصورت عدمدستیابی به توافق، گزینههای دیگری برای جلوگیری از سلاح هستهای ایران در اختیار خواهد داشت.»
این اظهارات درحالی ازسوی سخنگوی کاخسفید عنوان شد که همان روز (پنجشنبه)، وزارت خزانهداری آمریکا ۴ شرکت و یک فرد ایرانی را به فهرست تحریمهای خود اضافه کرد. این وزارتخانه ادعا کردهاست که این فرد و شرکتها در زمینه ساخت و انتقال پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین نقش داشتهاند.
شرکت خدمات هوایی «سفیران» که براساس ادعای وزارت خزانهداری آمریکا به هماهنگی پروازهای نظامی میان ایران و روسیه پرداخته، ازجمله شرکتهایی است که در فهرست تحریمهای جدید آمریکا قرار گرفته است. آنها مدعی هستند که این شرکت در زمینه انتقال پهپادها، پرسنل و تجهیزات مرتبط به پهپادهای ایرانی به روسیه فعالیت داشته است. شرکتهای «پرآور فارس»، شرکت طراحی و ساخت موتورهای هواپیما و شرکت «بهارستان کیش» هم ۳ شرکت دیگری هستند که آمریکا مدعی است در زمینه ساخت و توسعه پهپادهای ایران فعالیت دارند. همچنین «رحمتالله حیدری» مدیرعامل و عضو هیأت مدیره شرکت بهارستان کیش نیز در تحریمهای جدید وزارت خزانهداری آمریکا قرار گرفته است.
این تحریمها با ادعای همکاری تسلیحاتی ایران و روسیه درجریان جنگ اوکراین درحالی مطرح میشود که واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل گفت که «آمریکا و انگلیس یا شواهدی درباره ادعایشان مبنی بر تلاش مسکو برای خرید تسلیحات نظامی از ایران و کرهشمالی ارائه کنند یا اینکه بپذیرند اطلاعات غیرقابل اعتماد منتشر میکنند.»
«ایرانهراسی» در گزارش جدید آژانس
اعمال تحریمهای جدید از سوی آمریکا علیه شرکتهای ایرانی تنها اقدام خصمانه طرفهای غربی و بهویژه واشنگتن در مواجهه با مطالبات بحق ایران نبود؛ آنها تلاش کردند در آستانه برگزاری نشست فصلی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، دور جدیدی از «ایرانهراسی» راه بیندازند و از این نهاد بینالمللی بهمثابه اهرم فشاری علیه جمهوریاسلامی استفاده کنند.
برهمین اساس هم بود که در روزهای اخیر آژانس در گزارش جدیدی، ضمن تکرار ادعاها درباره «مسائل باقیمانده»، مدعی شده ذخایر اورانیوم غنیشده ایران درحالحاضر بیشاز ۱۹برابر محدوده تعیینشده در توافق هستهای سال۲۰۱۵ است. در این گزارش ادعا شده ذخایر ایران در تاریخ ۲۱آگوست (۳۰مرداد) ۳هزارو۹۴۰کیلوگرم تخمین زده میشود که ۶/۱۳۱ کیلوگرم نسبت به آخرین گزارش ۳ ماهه آژانس افزایش یافتهاست. در گزارش اخیر آژانس به این موضوع هم اشاره شدهاست که «ذخایر اورانیوم غنیشده تا ۶۰درصد ایران به اندازهای رسیده که درصورت غنیسازی بیشتر برای ساخت یک بمب اتم کافی خواهد بود.»
همزمان، آژانس، مانند فصلهای گذشته، گزارش دومی نیز منتشر کرد که در آن مدعی شده «ایران هنوز پاسخهای معتبری درباره منشأ ذرات اورانیوم یافت شده در ۳ سایت اعلامنشده که بهنظر میرسد عمدتا قدیمی هستند و آژانس سالهاست در حال بررسی آنهاست، ارائه نکردهاست.» آژانس در بخشی از این گزارش با طرح ادعاهای اثباتنشده گفته است: «آژانس بینالمللی انرژی اتمی در موقعیتی نیست که تضمین کند برنامه هستهای ایران منحصرا صلحآمیز است.»
پاسخ تهران به ادعاهای آژانس
ادعاهای جدید آژانس اما با واکنش تهران مواجه شد و سخنگوی سازمان انرژیاتمی در این باره گفت: برقراری مجدد نظام راستیآزمایی پیشین مستلزم عمل طرفهای برجامی به تعهدات خود است و نباید از ایران انتظار داشته باشند وقتی آنها به تعهداتشان عمل نکرده و تحریمها ادامه دارد، ایران پذیرای نظارتهای فراپادمانی باشد.
بهروز کمالوندی مطالب گزارش فصلی اخیر مدیرکل آژانس را «تکرار موارد بیاساس قبلی با اهداف سیاسی» دانست که هیچ نکته جدیدی جز بازی با عبارات برای اهداف خاص ندارد؛ «بدیهی است مانند گزارشهای قبلی سفیر و نماینده دائم کشورمان در جلسه هفته آینده شورای حکام پاسخهای حقوقی و مستدل ایران به گزارش اخیر مدیرکل را ارائه خواهد کرد.»
وی با تأکید بر اینکه برنامه هستهای صلحآمیز ایران تاکنون بیشترین شفافیت را داشته، ادامه داد: برخی رسانههای بینالمللی با تحریف و بعضا تفسیر و مصادره به مطلوب عباراتی که تعمدا ازسوی مدیرکل مبهم تنظیم شده و مشحون از جزئیات غیرضرور است، همچون گذشته با استفاده از این ابهامها، فضاسازیهای پوچ رسانهای خود را با هدف القای غیرصلحآمیز بودن برنامه هستهای کشور دنبال میکنند.
سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس نیز به گزارش جدید رافائل گروسی واکنش نشان داد و گفت: ۳ ادعای پادمانی غیرمهم آژانس مربوط به حدود ۲ دهه قبل است و ایران تاکنون تعاملات مناسب و سازندهای را با این سازمان و با هدف حل و فصل آنها داشته است.
محسن نذیریاصل با تأکید بر اینکه رویکرد ایران همواره مبتنی بر همکاری و تعامل با آژانس بودهاست، افزود: از طرف مقابل نیز انتظار میرود تا بیتوجه به فشارهای سیاسی و سؤالات برآمده از شیطنتآفرینی طرفهای ثالث، که خود عضو هیچگونه سازوکار پادمانی آژانس نیستند و میزبان دهها کلاهک هستهای هستند، به وظیفه ذاتی خود بپردازد.
واکنشها به گزارش جدید آژانس
گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژیاتمی درباره فعالیتهای صلحآمیز هستهای ایران که با طرح ادعاهای تکراری همراه بود، واکنشهایی را بهدنبال داشت؛ ازجمله ازسوی نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی که درباره نتایج منفی صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام هشدار داد.
میخائیل اولیانوف طی توییتی در این باره نوشت: «چنین قطعنامهای بسیار غیرسازنده خواهد بود. باید پیامدهای بسیار منفی تصویب قطعنامه درباره ایران در نشست ژوئن شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به یاد بیاوریم. روسیه قبل از رأیگیری درباره آن هشدار داده بود.» ازسوی دیگر سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه بعد از انتشار گزارش جدید خود، مدعی شد فرانسه متأسف است که ایران از فرصت برای تعامل با آژانس استفاده نکردهاست.
آن کلر لژاندر در نشستخبری اخیر خود ضمن تأکید بر اینکه فرانسه «بهشدت نگران عدمهمکاری ادامهدار ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی است»، اعلام کرد که این کشور درحال مشورت با شرکای خود درباره این موضوع قبل از نشست شورای حکام آژانس در هفته آینده است. اینها درحالی است که خبرنگار روزنامه والاستریتژورنال در گزارشی مدعی شد که در جلسه آینده شورای حکام آژانس اتمی قطعنامهای علیه ایران صادر نخواهد شد.