شیوع ویروس کرونا طی سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ باعث محدودیت گسترده برای حضور فیزیکی مردم در مراسم اربعین شد.

به گزارش همشهری آنلاین، این اتفاق باعث شد که ایده طراحی و پیاده‌سازی‌ پلتفرم‌ها و سرویس‌های آنلاین برای برگزاری این مراسم در ذهن بسیاری از توسعه‌دهندگان شکل بگیرد. درحالی‌که امسال انتظار می‌رفت مردم بدون محدودیت، برای حضور در مراسم اربعین به کربلا سفر کنند، اما اخبار روزهای گذشته، حاکی از ازدحام شدید زائران در مرزها، مسدود شدن بعضی از مسیرها و در نتیجه بروز مشکلات مختلف برای مردم است. شرایط فعلی به‌گونه‌ای است که مسئولان متولی از مردم خواسته‌اند که سفر خود به مقصد کربلا را لغو کنند. همچنین، گروهی از مردم ازجمله سالخوردگان و بیماران امکان زیارت به‌صورت حضوری در مراسم اربعین را نخواهند داشت. به این ترتیب به‌نظر می‌رسد که استفاده از فناوری و سرویس‌های آنلاین، یک‌بار دیگر به‌عنوان مناسب‌ترین گزینه مطرح شده است. اکنون زائران می‌توانند از امکانات متنوع پلتفرم‌ها و وب‌سایت‌ها که شاخص‌ترین آن سرویس پخش زنده است، استفاده کنند.

سایت کربلا
وب‌سایت karballa.ir که خود را به‌عنوان «سایت جهانی کربلا» معرفی کرده، علاوه بر اخبار مرتبط با اربعین ۱۴۰۱ دارای خدماتی چون نماهنگ و بسته صوتی زیارت عاشوراست. این بسته صوتی، زیارت عاشورا را با صدای مداحان و ذاکران اهل‌بیت (ع) ارائه کرده که مردم می‌توانند با کلیک روی هر یک از آنها، زیارت عاشورا را بشنوند. همچنین امکان دانلود پی دی اف این زیارتنامه فراهم است.
با این حال، سرویس پخش زنده این وب‌سایت، شاید جذاب‌ترین بخش آن باشد. در این سرویس، تعدادی از دوربین‌های حرم مطهر فعال است که با کلیک روی هر یک از آنها می‌توانید تصاویر را به‌صورت زنده دریافت کنید. پخش زنده دوربین‌های پنجره الکفیل، ضریح مطهر، ورودی حرم مطهر، بین‌الحرمین شریفین، صحن مطهر و باب القبله شما را در فضای معنوی این مراسم شریک می‌کند. درصورتی که از اینترنت با کیفیت بهره ببرید، تصاویر بسیار واضحی از دوربین‌ها دریافت خواهید کرد.

تکیه آنلاین
یکی دیگر از وب‌سایت‌هایی که جاماندگان از مراسم اربعین کربلا می‌توانند از آن بهره ببرند، وب‌سایت tekye.net است. در صفحه اول این وب‌سایت که اعلام شده ترافیک اینترنت مصرفی آن رایگان است، دارای بخش‌هایی چون پخش زنده، اخبار، آرشیو صوت، آرشیو تصویر، ذاکران، پخش زنده حرم و اربعین است. در قسمت پخش زنده این وب‌سایت، صحن حضرت فاطمه(س)، پخش زنده بین‌الحرمین، کربلای معلی، رواق حضرت ابوالفضل العباس(ع) و اماکن متبرکه دیگر قابل مشاهده است. البته این امکان وجود دارد که در پخش زنده گاهی با اختلال در پخش روبه‌رو شوید.
همچنین در آرشیو صوت و تصویر این وب‌سایت مداحی مداحان مختلف قابل شنیدن و دیدن است.
یکی از برنامه‌هایی که در این سایت مشاهده می‌کنید، قرائت زیارت عاشورا در حسینیه روضه الشهداست که هر روز از ساعت ۶ صبح تا روز۲۶ شهریور به‌صورت زنده پخش می‌شود.
پخش زنده این مراسم با ترافیک رایگان از طریق لینک https://tekye.net/live/۲۷۷۹ قابل مشاهده است.

هیئت آنلاین
همچنین در وب‌سایت هیئت آنلاین به آدرس heyatonline.ir امکان بهره‌مندی از لحظه‌های معنوی مراسم اربعین فراهم شده است. در این وب‌سایت هم اعلام شده که اینترنت مصرفی آن رایگان است. در بخش ‌هیئت‌های شاخص این وب‌سایت، عناوین تعدادی از ‌هیئت‌ها را مشاهده می‌کنید. بخشی هم با عنوان لیست برنامه‌ها در وب‌سایت هیئت آنلاین طراحی شده که ویژه برنامه ۲۴ساعته معلی جلب توجه می‌کند. با این حال، در زمان نگارش این گزارش، پخش زنده آن متوقف بود که انتظار می‌رود با نزدیک شدن به روز اربعین این سرویس مشکل پخش خود را رفع کند. البته در بخش حرم آنلاین این سایت می‌توانید به‌صورت زنده تصاویر دوربین‌های کربلای معلی (صحن حضرت عباس علیه‌السلام)، حرم حضرت عبدالعظیم حسنی علیه‌السلام، کربلای معلی (حرم امام حسین علیه‌السلام) و کربلای معلی (بین الحرمین) و برخی دیگر از اماکن متبرک را به‌صورت زنده مشاهده کنید.


خدمات فناورانه برای زائران
هفته گذشته، عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در همایش «همگام با اربعین، همراه با فناوری» گفت: امسال با حمایتی که از بخش خصوصی می‌شود و با خدمات فناورانه، ظرفیت‌های مردمی انسجام داده می‌شود تا اثربخشی ‌این اقدامات افزایش یابد و سفر برای زائران تسهیل شود.
زارع‌پور اظهار امیدواری کرد که «با کمک فعالان این حوزه کار متفاوتی را شاهد باشیم و خدمت فناورانه را به زوار اباعبدالله چند پله ارتقا دهیم.» زارع‌پور همچنین برای ارائه هرچه‌ بهتر و گسترده‌تر سرویس‌های فناورانه برای زائران اربعین بر ۳ اصل اطلاع‌رسانی و تهیه پیوست رسانه‌ای، در اختیار گذاشتن اطلاعات یا داده‌های موردنیاز به ارائه‌دهنده خدمات به‌ویژه از سوی دستگاه‌های حاکمیتی و تبادل اطلاعات بین سرویس‌دهنده‌ها تأکید کرد. خدماتی همچون اعلام موقعیت در مسیر پیاده‌روی، تماس صوتی اینترنتی با ایران، اشتراک‌گذاری سفر به مقصد مرزهای خروجی به عراق، تسهیل خدمات به زائران، اطلاعات به روز موکب‌ها در طول مسیر، خدمات پزشکی برخط و چندین مورد دیگر ازجمله خدماتی بودند که توسط شرکت‌های فناور برای تسهیل سفر زوار اربعین درنظر گرفته شده است. این خدمات از طریق پایگاه اینترنتی arbaeen.ito.gov.ir قابل مشاهده است.

گزارش: عمادالدین قاسمی‌پناه

منبع: روزنامه همشهری