به گزارش همشهری آنلاین، براساس آمارهای وزارت راه و شهرسازی، از ابتدای نهضت ملی مسکن تاکنون برای بیش از یک‌میلیون و ۶۶۶هزار واحد مسکونی، تأمین زمین شده و تلاش‌ها جهت تأمین زمین مورد نیاز برای سایر واحدها نیز ادامه دارد؛ اما بررسی تحولات نهضت خانه‌سازی در یک سال اخیر نشان می‌دهد جدا از مسائل مربوط به زمین، این نهضت در آغاز پروژه‌ها با مشکل جدی مواجه است.
احداث مسکن دولتی به روایت آمار
در جریان چندین فاز ثبت‌نام نهضت ملی مسکن، ۵میلیون و ۴۲۰هزار متقاضی در سامانه مسکن حمایتی وزارت راه و شهرسازی ثبت‌نام کردند و با پالایش نتایج فاز جدید ثبت‌نام این تعداد بیشتر نیز خواهد شد؛ اما با توجه به شروط اصلی تخصیص مسکن دولتی شامل شرط تأهل، فرم جیم، سابقه مالکیت و سکونت در شهر مورد تقاضا، بخش قابل‌توجهی از این متقاضیان رد خواهند شد؛ به‌گونه‌ای که در خرداد امسال، اطلاعات ۳میلیون‌و۳۶۰هزار متقاضی نهضت ملی مسکن به‌عنوان افراد واجد شرایط پایش شد.
در ادامه، این افراد باید با مراجعه به محل‌های معرفی شده در هر یک از شهرهای کشور، برای تکمیل ثبت‌نام و تشکیل پرونده اقدام کنند تا در ادامه ضمن معرفی به بانک، حساب مختص واریز آورده نقدی آنها افتتاح شود. البته انجام این مرحله کمی وقت‌گیر است و بر همین اساس، متقاضیان واجد شرایط به‌تدریج با پیامک، فراخوان می‌شوند.
نکته اینجاست که طبق آمارهای بانک مسکن، به‌عنوان تنها بانکی که پای‌کار نهضت ملی مسکن است، بعد از افتتاح حساب افراد و واریز آورده نیز یک وقفه احتمالاً زیاد برای مرتبط شدن متقاضی و پروژه وجود دارد.
محمود شایان، مدیرعامل بانک مسکن اخیر آمارهایی به پایگاه وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده که نشان می‌دهد از ابتدای اجرای نهضت ملی مسکن(و طرح ادغام‌شده مسکن ملی) ۶۴۲هزار و ۶۹۹متقاضی نزد بانک مسکن افتتاح حساب کرده‌اند.
بررسی سایر آمارهای اظهار شده از سوی شایان حاکی از این است که سرانه واریز آورده متقاضیان ۳۳.۸میلیون تومان بوده و تقریبا فقط در مرحله اول ۳۰یا ۴۰میلیون تومان توسط متقاضیان واریز شده است.
نکته دیگر اینکه بانک مسکن همگام با آغاز عملیات اجرایی پروژه‌ها و پیشرفت فیزیکی آنها، تزریق پول را آغاز کرده و طبق نسبت‌های تعریف شده، حساب سازندگان را شارژ می‌کند؛ اما طبق آمارهای مدیرعامل بانک مسکن، از مجموع آورده نقدی متقاضیان نهضت ملی مسکن، حدود ۵۲.۵درصد به‌حساب سازنده واریز شده و مابقی همچنان در حساب است. طبق این آمارها می‌توان استدلال کرد که به‌طور میانگین عملیات اجرایی ۵۲.۵درصد از پروژه‌هایی که متقاضیان آنها افتتاح حساب کرده‌اند آغاز شده و مابقی معطل کلنگ‌زنی و آغاز عملیات اجرایی است.
البته در این میان واحدهای خودمالکی نهضت ملی مسکن نیز در حال اجراست که فقط در بحث پرداخت تسهیلات مشابه سایر واحدهای نهضت ملی بوده و آورده نقدی برای آنها واریز نمی‌شود. بر این اساس، اگرچه تعداد کل واحدهای آغاز شده در نهضت ملی مسکن می‌تواند بیش از میزان افتتاح حساب در بانک مسکن باشد اما تعداد واحدهایی که متقاضی نقش مستقیمی در اجرای پروژه ندارد، نمی‌تواند از تعداد حساب‌های افتتاح شده بیشتر باشد.
دخل‌وخرج نهضت خانه‌سازی
مدیرعامل بانک مسکن درباره روند افتتاح حساب و واریز وجه متقاضیان نهضت ملی مسکن می‌گوید: تاکنون ۶۴۲هزار و ۶۹۹نفر متقاضی پذیرفته شده در نهضت ملی نزد بانک مسکن افتتاح حساب کرده‌اند و در مجموع ۲۲هزار میلیارد تومان به‌عنوان آورده نقدی متقاضی به حساب‌های نزد این بانک واریز شده است.
محمود شایان با اشاره به پرداخت تدریجی منابع مالی نهضت ملی به سازندگان می‌افزاید: مبلغ کل واریزی به‌حساب سازندگان از محل آورده متقاضیان ۱۱هزار و ۵۴۵ میلیارد تومان بوده و حدود ۱۰.۵ هزار میلیارد تومان دیگر در حساب باقی مانده است.
او همچنین از پرداخت ۱۷هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان از محل تسهیلات به سازندگان نهضت ملی مسکن خبر داده است.
همچنین طبق اظهارات شایان، ۳۳۹هزار و ۸۹۱ واحد برای دریافت تسهیلات به بانک مسکن معرفی شده که تاکنون با ۱۴۳هزار و ۹۰۸واحد به مبلغ ۴۸هزار و ۸۳۲ میلیارد تومان قرارداد منعقد کرده و این تسهیلات به مرور زمان و طبق پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها به سازندگان پرداخت خواهد شد.
به گزارش همشهری، براساس دستورالعمل پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن، این منابع به‌صورت مرحله‌ای و متناسب با پیشرفت فیزیکی پروژه پرداخت می‌شود و ۱۰درصد آن در مرحله پی‌کنی و فونداسیون، ۴۰درصد در مرحله اسکلت‌بندی و سقف، ۲۵درصد در مرحله سفت‌کاری و ۲۵درصد نیز در مرحله نازک‌کاری پرداخت خواهد شد. البته طبق این دستورالعمل، بانک عامل می‌تواند حداکثر تا ۲۰درصد از کل مانده تسهیلات مشارکت مدنی را با تأیید وزارت راه و شهرسازی و اخذ ضمانت‌نامه بانکی پرداخت کند که این مبلغ از پرداخت‌های هر یک از مراحل آتی به‌تناسب سهم‌الشرکه مستهلک خواهد شد.