همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: با توجه به بالا رفتن بهای سرویس مدارس نسبت به سال‌های قبل که بر اساس گزارش‌ها به نرخی بین ۶ تا ۱۵ میلیون رسیده و تقریبا با شهریه بسیاری از مدارس برابری می‌کند و اینکه خیلی از شهروندان تهرانی به دلیل عدم تمکن مالی کافی، توان پرداخت چنین هزینه‌های سرسام آوری را ندارند، مدیرعامل شهرداری تهران برای اولین بار بحث اتوبوس دانش آموزی را مطرح کرد و وعده داد که این شکل از سرویس مدرسه را به زودی راه‌اندازی کند.
بیشتر بخوانید:
برای آشنایی بیشتر با وضعیت سرویس مدارس در دنیا، در این مطلب به طور خلاصه به وضعیت سرویس مدارس در تعدادی از کشورهای دنیا پرداخته‌ایم. ذکر این نکته ضروری است که اطلاعات و آمارهای منسجمی از وضعیت سرویس مدارس در کشورهای آفریقایی وجود ندارد و به عنوان مثال در ارتباط با کشور مصر، بیشتر اطلاعات مربوط به سرویس مدارس خارجی فعال در این کشور است و اطلاعاتی درباره وضعیت کلی سرویس مدارس در این کشور به چشم نمی‌خورد، اطلاعات از کشور آفریقای جنوبی نیز حکایت از این دارد که در این کشور بیشتر شرکت‌های حمل و نقل، مینی بوس و اتوبوس‌ها و خودروهای عمومی خود را برای استفاده به عنوان سرویس دانش آموزی به مدارس اجاره می‌دهند.
آمریکای شمالی؛ افزایش طول عمر سرویس مدارس
در آمریکای شمالی (آمریکا و کانادا)، اتوبوس‌ها به طور ویژه برای سرویس مدارس طراحی و ساخته می‌شوند و از نظر رنگ و ظاهر نسبت به سایر اتوبوس‌های درون و بیرون شهری کاملا متمایز و قابل تشخیص هستند. در آمریکای شمالی چراغ‌های هشدار دهنده در نمای بیرونی اتوبوس‌هایی که به سرویس مدارس اختصاص دارند، تعبیه شده و این اتوبوس‌ها با رنگ زرد که نسبت به سایر اتوبوس‌های کاملا متمایز است، طراحی شده‌اند. تا سال ۲۰۱۶ میانگین عمر اتوبوس‌های مدارس آمریکا ۹.۳ سال بود. اما در سال‌های اخیر نگرانی‌ها در بسیاری از مدارس دولتی این کشور از نظر تامین بودجه سرویس‌های دانش آموزی پدید آمده و به همین دلیل نیاز استفاده بیشتر از اتوبوس‌های قدیمی‌تر یا حتی تعمیر و راه اندازی اتوبوس‌های قدیمی تر و به اصطلاح بازنشسته نیز احساس می‌شود. در واقع این انتظار می‌رود که عمر اتوبوس‌های در حال خدمت در بخش سرویس دانش آموزی افزایش یابد. البته یکی از اتفاقات مثبتی که در سال‌های اخیر در حوزه محیط زیست شهری رخ داده دوگانه سوز کردن بخشی از سرویس مدارس آمریکا است. از میانه سال‌های دهه ۲۰۰۰ میلادی روند برقی کردن اتوبوس‌ها به منظور کاهش آلودگی شهرها و حفظ محیط زیست آغاز شده و اکنون تعداد زیادی از اتوبوس‌های مدارس همزمان با سوخت دیزل و برق کار می‌کنند و به اصطلاح دو گانه سوز یا هیبرید هستند.
اسپانیا؛ اتوبوس‌های عادی در خدمت مدارس
در اسپانیا بر خلاف آمریکا سرویس مدارس رنگ خاصی ندارند. تمامی مدارس دولتی در اسپانیا طبق قانون باید شرایط تامین سرویس مدرسه رایگان برای دانش آموزانی که در نزدیک مدرسه زندگی می‌کنند، فراهم کنند، این اتوبوس‌ها اغلب اتوبوس‌های عادی هستند که با استفاده از مبلغ موجود در صندوق ویژه مدارس اجاره می‌شوند. البته این اتوبوس‌ها در زمان حمل و نقل دانش آموزان علائم ویژه‌ای روی بدنه خود نصب می‌کنند که روی این علائم که در جلوی اتوبوس چسبانده می‌شوند؛ اغلب مضمون «حمل و نقل مدرسه» به چشم می‌خورد. این علامت نشانگر آن است که این اتوبوس وظیفه حمل و نقل دانش آموزان را به عهده دارد و سایر رانندگان نیز باید در هنگام سبقت گرفتن یا رانندگی کردن در کنار این اتوبوس‌ها به منظور پیشگیری از هرگونه حادثه‌ای از قوانین را نندگی تبعیت کنند.
آمستردام؛ پراداخت کامل و قسطی برای سرویس مدارس
حمل و نقل دانش آموزان در شهر آمستردام توسط انجمن «اتوبوس مدرسه دانش آموزان اروپایی» (ESSB) سازماندهی شده است. به گزارش سایت اسبرگن، در آمستردام سرویس مدارس دانش آموزان متشکل از مینی بوس‌های ۸ نفره است. تمام رانندگان این مینی بوس‌ها حرفه‌ای و با تجربه هستند مدارک معتبر رانندگی با وسایل حمل و نقل دانش آموزان دارند. رانندگان سرویس‌های مدارس در آمستردام به دو زبان هلندی و انگلیسی مسلط هستند. شیوه کار سرویس‌های مدارس این شهر به این صورت است که دانش آموزان صبح‌های زود از در منازلشان سوار این مینی بوس‌ها می‌شوند و پیش از آغاز به کار فعالیت مدارس، دم در مدرسه پیاده می‌شوند. دانش آموزان سپس در ساعت‌های ۱۳:۳۰ یا ۱۶:۳۰ (بسته به ساعت تعطیلی مدرسه دارد) در بیرون از مدرسه سوار سرویس شده و به خانه خود باز می‌گردند. رانندگان مینی بوس‌ها، طبق آدرسی که به آن‌ها داده شده، دانش آموزان را دقیقا کنار در منازلشان پیاده می‌کنند. دانش آموزان در شهرهای آمستردام و آمستلوین مجاز به سوار شدن به سرویس مدارس هستند. هزینه سرویس‌ها هم می‌توان به صورت سالانه، یا با پرداخت پیش پرداخت مبلغ سالانه در ماه سپتامبر و ما بقی طی ۹ ماه بعدی به صورت اقساط دریافت می‌شود. خانواده‌های جدیدی که می‌خواهند برای اولین بار از سرویس مدارس در آمستردام استفاده کنند، باید با انجمن «اتوبوس مدرسه دانش آموزان اروپایی» تماس بر قرار کنند.
بریتانیا؛ شرایط سرویس رایگان مدرسه
در بریتانیا اتوبوس‌های سرویس مدارس دانش آموزان اغلب توسط شرکت خدمات حمل و نقل عمومی محلی تامین می‌شوند. کودکانی که در بریتانیا در سن مدرسه اجباری قرار دارند در صورتی که در نزدیک‌ترین مدرسه به محل اقامتشان ثبت نام کنن به صورت رایگان از سرویس حمل و نقل به مدرسه برخوردار می‌شوند. به گزارش سایت دولت بریتانیا، افراد متقاضی سرویس رایگان مدارس باید دارای این شرایط باشند.: برای کودک زیر ۸ سال فاصله خانه تا مدرسه بیش از دو مایل باشد. برای کودکان ۸ سال به بالا که فاصله مدرسه تا منزلشان بیش از ۳ مایل باشد. آن دسته از کودکانی که مسیر ایمنی برای تردد پیاده میان خانه و مدرسه‌شان نیست نیز می‌توانند به طور رایگان از سرویس مدرسه استفاده کنند. کودکانی که به دلیل معلولیت یا ناتوانی جسمی یا نیازهای ویژه تربیتی خود قادر به پیاده روی نباشند هم می‌توانند از سرویس رایگان مدرسه استفاده کنند. اگر فرزند شما واجد شرایط فوق نباشد، اما دارای خانواده کم درآمدی باشد نیز می‌تواند از سرویس رایگان استفاده کند.